معرفی تئاتر شهر تهران | صحنه‌ای که پیوسته به جا است

اکیداً توصیه می‌کنم که پیش از خواندن این مقاله احتیاط کنید؛ چون پر از حس دلتنگی و نوستالژی است! اگر اهل کافه گردی و گشت‌وگذار در چهارراه ولی‌عصر، کتاب‌فروشی‌های انقلاب و تماشای تئاترهای خاطره‌انگیز تئاتر شهر تهران بوده‌اید، با خواندن این مقاله قرار است سوار ماشین زمان شوید و به چند سال قبل برگردید.

از آن سال‌هایی که تئاتر شهر تک مروارید تئاتر تهران و ایران بود و باید در برف سنگین بهمن در صف بلیت جشنواره تئاتر فجر می‌ایستادیم تا الان که سالن‌های تئاتر خصوصی کوچک و بزرگ در گوشه‌گوشه تهران سبز شده‌اند، تئاتر شهر تهران در قلب من و تئاتر دوستان دیگر جایگاه ویژه‌ای دارد.

فرقی نمی‌کند که چند بار اجرای «در انتظار گودو» یا «هملت» را دیده باشیم، ما هیچ‌وقت از دیدن این ساختمان گرد خاکی‌رنگ، ستون‌های افراشته و صندلی‌های سرخ و نوستالژیک آن سیر نمی‌شویم. هر بار که پایمان را اینجا می‌گذاریم، دوباره عاشقش می‌شویم و صدای خاطره‌انگیز ژاله علو که پیش از اجرا از ما می‌خواهد گوشی‌های خود را خاموش کنیم، برایمان مثل موسیقی دلنشین است.

در این مقاله قرار است هرچه در مورد تئاتر شهر می‌دانیم به شما بگوییم و دستتان را بگیریم و به پاتوق‌هایی در اطراف این ساختمان ببریم که کمتر کسی آن‌ها را به شما معرفی می‌کند؛ یعنی همان محافلی که پیروان پنهانی و خاص خود را دارند.

تئاتر شهر تهران کجاست؟

تئاتر شهر تهران یکی از قطب‌های شریان فرهنگی و هنری مرکز شهر تهران یعنی حدفاصل میدان انقلاب تا چهارراه ولی‌عصر است و در تهران کتاب‌خوان و اهل فرهنگی را پیدا نمی‌کنید که تا حالا پایش را در این محدوده نگذاشته باشد. تئاتر شهر تهران در یکی از شلوغ‌ترین، مشهورترین و نوستالژیک‌ترین چهارراه‌های پایتخت قرار دارد. وقتی به این چهارراه رسیدید، کافی است تا نگاهتان را به سمت جنوب شرقی بیندازید. بعید است که این ساختمان زیبا از چشمتان دور بماند. با استفاده از آدرس زیر می‌توانید به دیدن تئاتر شهر بروید که یکی از قدیمی‌ترین جاهای دیدنی تهران است:

آدرس و تلفن تئاتر شهر تهران

آدرس تئاتر شهر تهران: استان تهران، تهران، چهارراه ولیعصر، پارک دانشجو

تلفن تئاتر شهر تهران: 66460595

برای اجاره روزانه خانه در تهران و نزدیک به تئاتر شهر، کافی است وارد سایت اتاقک شوید و نام تهران را در نوار بالای صفحه جستجو کنید.

معمار تئاتر شهر کیست؟

امیرعلی سردار افخمی معمار تئاتر شهر تهران است. این معمار برجسته در دهه 20 شمسی برای مدتی به فرانسه مهاجرت کرد و در دانشگاه‌های این کشور معماری خواند و البته به عنوان دانشجوی ممتاز این رشته هم انتخاب شد.

سردار افخمی در دهه 40 به ایران بازگشت و تدریس معماری در دانشگاه تهران را آغاز کرد. بعد از اختلاف با رئیس وقت دانشگاه تهران، شرکت طراحی خود را راه انداخت و در اواخر این دهه شهرداری تهران او و همسرش لیلا فرهاد را برای طراحی تئاتر شهر انتخاب کرد. بعد از انقلاب مجدداً از ایران به پاریس مهاجرت کرد و در سال 2020 در همین شهر و در سن 91 سالگی درگذشت.

معماری تئاتر شهر؛ یکی از نمادهای شهر تهران

امیرعلی سردار افخمی معماری زمینه‌گرا بود و علاقه خاصی به استفاده از آجر در طراحی‌های خود داشت. او این متریال را تداعی‌کننده معماری سنتی ایرانی و بناهای تاریخی کشورمان می‌دانست و به همین دلیل از آجر به عنوان مصالح اصلی در طراحی و ساخت تئاتر شهر استفاده کرد. در طراحی این بنای زیبا عناصر معماری سنتی و مدرن به‌خوبی تلفیق شده و بسیاری از کارشناسان آن را تفسیر مجدد و مدرن معماری سنتی ایرانی می‌دانند.

آقای سردار افخمی در طراحی این بنا از شکل چندضلعی برج طغرل تهران، شکل دایره‌ای و خیمه مانند تالار بکمن کالیفرنیا (انستیتو تکنولوژی) و ستون‌های تخت‌جمشید الهام گرفته است. همچنین حالت دایره‌ای و شباهت این بنا به خیمه، یادآور تماشاخانه‌های سنتی ایرانی (تکیه‌های مخصوص اجرای تعزیه) و نمایش‌خانه‌های بزرگ جهان مثل پانتئون و کولوسئوم است.

تاریخچه تئاتر شهر

اگر بخواهیم به نقش تئاتر شهر تهران در سیر تئاتر کشور و بزرگانی که در سالن‌های آن تئاتر روی صحنه برده‌اند بپردازیم، باید یک کتابچه در اختیار داشته باشیم که خواندن آن از حوصله مخاطب خارج است.

طی سال‌های 1311 تا 1346 در محل فعلی تئاتر شهر تهران بنایی با نام «کافه شهرداری» یا «مهمان خانه بلدیه» وجود داشت. البته از سال 35 به بعد این بنا فقط نام کافه شهرداری را یدک می‌کشید و رقبایی مثل «کافه نادری» حسابی گوی رقابت را از آن ربوده بودند و این کافه دیگر پاتوق نویسندگان، شعرا و روشنفکران نبود.

قرار بود کافه شهرداری تبدیل به هتل 5 ستاره شود که پروژه آن هیچ‌وقت کلید نخورد و تا سال 46 و آغاز ساخت تئاتر شهر تهران، از این بنا به عنوان انبار استفاده می‌شد. ساخت «تئاتر مجهز تهران» تا سال 1351 طول کشید و در این سال با نمایش «باغ آلبالو» روح در کالبد تئاتر شهر تهران دمیده شد.

کارگردان این نمایش آربی آوانسیان بود و سیمین دانشور متن آن را به فارسی ترجمه کرده بود. غول‌های تئاتر آن زمان (و حال حاضر) مثل مهدی هاشمی، فهیمه راستکار، پرویز پورحسینی، داریوش فرهنگ و سوسن تسلیمی در این نمایش بازی می‌کردند.

مترو تئاتر شهر تهران کجاست؟ + سایر روش‌های دسترسی به تئاتر شهر

تئاتر شهر تهران یکی از سرراست‌ترین جاهای دیدنی پایتخت است و بعید است در هر جای تهران سراغ تئاتر شهر یا چهارراه ولیعصر را از کسی بگیرید و او نتواند شما را راهنمایی کند.

دسترسی با مترو

ایستگاه مترو تئاتر شهر یکی از مشهورترین ایستگاه‌های متروی تهران است که درب اصلی آن درست در شمال مجموعه تئاتر شهر و چند قدم دورتر از آن قرار دارد. از این ایستگاه می‌توانید به خطوط 3 و 4 مترو دسترسی داشته باشید؛ یعنی خطوطی که شمال و جنوب و شرق و غرب تهران را به یکدیگر متصل می‌کنند.

دسترسی با بی‌آرتی

2 خط بی‌آرتی شلوغ تهران یعنی خط آزادی-تهران پارس و راه آهن-تجریش در چهار راه ولی‌عصر تقاطع دارند و ایستگاه هر 2 خط هم به تئاتر شهر نزدیک است. برای دسترسی به تئاتر شهر از این ایستگاه‌ها، باید از زیرگذر چهارراه ولی‌عصر استفاده کنید و از درب اصلی مترو تئاتر شهر خارج شوید. حواستان به تابلوهای راهنما باشد تا اشتباه نروید.

دسترسی با تاکسی

در هر نقطه از بلندترین خیابان‌های پایتخت (انقلاب و ولی‌عصر) می‌توانید سوار تاکسی شوید و خودتان را به تئاتر شهر برسانید. البته این خیابان‌ها در بعضی از قسمت‌ها یک‌طرفه هستند و باید به جای تاکسی از بی‌آرتی یا مترو استفاده کنید.

دسترسی با خودروی شخصی

تئاتر شهر تهران در محدوده طرح ترافیک و آلودگی هوا قرار دارد و در ساعاتی هم که طرح نیست با ترافیک سنگینی در اطراف آن مواجه می‌شوید. توصیه ما این است که برای دیدن این ساختمان زیبا از خودروی شخصی استفاده نکنید؛ چون پیدا کردن جای پارک در اطراف این بنا هم مشکلات خاص خودش را دارد.

نحوه خرید بلیط تئاتر شهر

اکثر سایت‌های فروش اینترنتی بلیط تئاتر، بلیط اجراهای تئاتر شهر را می‌فروشند و می‌توانید از گیشه این مجموعه هم برای خرید بلیط استفاده کنید. البته این گیشه کار خود را یکی 2 ساعت مانده به اجرای اول شروع می‌کند و بلیط صندلی‌هایی را می‌فروشد که در سایت‌های اینترنتی فروخته نشده‌اند. همچنین در روزهای برگزاری جشنواره تئاتر فجر پیدا کردن بلیط اجراهای تئاتر شهر کمی دشوار می‌شود.

متأسفانه بازدید از داخل ساختمان تئاتر شهر بدون داشتن بلیط ممکن نیست و در ایام سوگواری محرم و برخی از روزهای تعطیل رسمی نیز در این مجموعه تئاتری اجرا نمی‌شود.

جاهای دیدنی تئاتر شهر تهران و اطراف

جاهای دیدنی تئاتر شهر تهران و اطراف آن شامل یک فهرست بلندبالا می‌شود. بیشتر این جاهای دیدنی مراکز فرهنگی و هنری مشهوری هستند که قدمت آن‌ها دست کمی از خود تئاتر شهر ندارد. در ادامه تعدادی از مشهورترین جاهای دیدنی اطراف تئاتر شهر را معرفی می‌کنیم که اگر دلتان خواست می‌توانید به آن‌ها هم سری بزنید.

• تالار وحدت و فرهنگ (تنها با خرید بلیط تئاتر یا کنسرت)
• پارک دانشجو
• خیابان نوفل‌لوشاتو
• چهارراه امیر اکرم
• پارک لاله
• کارخانه آرگو
• کتاب‌فروشی‌های انقلاب

تفریحاتی که می‌توان در تئاتر شهر انجام داد

چهارراه ولی‌عصر در زمینه تفریحات تا دلتان بخواهد دست و دلباز است و بسته به سلیقه خود می‌توانید در این چهارراه و اطراف تئاتر شهر تهران حسابی تفریح کنید. در ادامه فهرستی از تفریحات تئاتر شهر را معرفی می‌کنیم تا بتوانید آنچه با سلیقه شما مطابقت دارد را انتخاب کنید.

قدم زدن در پارک دانشجو و تماشای مجسمه‌های اطراف تئاتر شهر

پارک دانشجو نزدیک‌ترین جای دیدنی به تئاتر شهر است. این پارک در سال 42 ساخته شده و امکاناتی مثل زمین بازی کودکان، کتابخانه عمومی و سرویس بهداشتی دارد. می‌توانید در این پارک قدم بزنید، کمی روی نیمکت‌های اطراف حوض بزرگ آن بنشینید یا به تماشای مجسمه‌هایی بروید که در اطراف ساختمان تئاتر شهر قرار دارند و توسط هنرمندان ساختارشکن معاصر ساخته شده‌اند. یادتان نرود که حتماً با مجسمه فرهاد قفل زن  (ساخته پرویز تناولی) عکس بگیرید.

گردش در کتاب‌فروشی‌های انقلاب

حدفاصل چهارراه ولی‌عصر تا میدان انقلاب بهشت عشاق کتاب است. کتاب‌فروشی‌های بزرگ و کوچک و دست‌فروش‌هایی که کتاب‌های قدیمی و کمیاب می‌فروشند، عاشقان کتاب‌ را جذب خود می‌کنند و اگر شیفته کتاب هستید، باید برای این تفریح حداقل یک نصفه‌روز را کنار بگذارید.

کتاب‌فروشی افق، انتشارات خوارزمی، انتشارات مولی، نشر چشمه و انتشارات امیرکبیر از مشهورترین کتاب‌فروشی‌های انقلاب هستند. این محدوده بورس لوازم‌التحریر تهران هم محسوب می‌شود.

شکم گردی و کافه گردی

کافه، تئاتر و کتاب قرابت عجیبی با یکدیگر دارند؛ چون عاشقان تئاتر و کتاب باید جایی برای نشستن و گپ‌زدن در مورد چیزهایی که خوانده‌اند و دیده‌اند داشته باشند. در هر خیابان اصلی و فرعی اطراف تئاتر شهر می‌توانید یک کافه پیدا کنید؛ اما اگر به دنبال شکم گردی هستید، کافی است یکی از مسیرهای شرق، غرب، شمال یا جنوب چهارراه ولی‌عصر را در پیش بگیرید. بعید است چشمتان به فست‌فود، رستوران ایرانی، قهوه‌خانه و … نخورد.

کافه قشقایی یکی از نزدیک‌ترین کافه‌ها به تئاتر شهر تهران است که در داخل خود مجموعه تئاتر شهر قرار دارد. رفتن به این کافه تنها راه بازدید بدون بلیت از داخل ساختمان تئاتر شهر است.

خرید

خرید کردن برای بعضی‌ها بیشتر از یک تفریح است و اگر شما هم اهل خرید تراپی هستید، می‌توانید سمت جنوب، شمال یا شرق چهارراه ولی‌عصر بروید. کمی پایین‌تر از تئاتر شهر فروشگاه‌های لباس و کفش مردانه و زنانه شروع می‌شوند و تا چهارراه امیر اکرم (تقاطع ولی‌عصر و لبافی‌نژاد) و خیابان جمهوری ادامه دارند. خود چهارراه امیر اکرم هم بورس پوشاک بچه‌گانه و لباس عروس است.

اگر به دنبال لباس مردانه رسمی و کت‌وشلوار هستید، باید تئاتر شهر و پارک دانشجو را رد کنید و به سمت شرق خیابان انقلاب بروید. در صورت رفتن به شمال خیابان ولی‌عصر هم به بازار رضا و مجتمع نور تهران می‌رسید که هر 2 بورس لوازم الکترونیکی و کامپیوتر هستند. اگر همت کنید و بالاتر بروید به میدان ولی‌عصر و پاساژهای پوشاک زنانه و مردانه می‌رسید.

رفتن به سینما

اگر میانه‌تان با تئاتر خوب نیست و با پرده نقره‌ای رابطه بهتری دارید، می‌توانید به سمت غرب خیابان انقلاب بروید تا تعدادی از قدیمی‌ترین و نوستالژیک‌ترین سینماهای تهران و ایران را ببینید. سینما سپیده، سینما بهمن و سینما مرکزی از جمله سینماهایی هستند که می‌توانید فیلم‌های روز را در آن‌ها تماشا کنید.

نکاتی که باید پیش از رفتن به تئاتر شهر تهران بدانید

• تا جای ممکن از بردن خودروی شخصی خودداری کنید و سعی کنید با وسایل حمل و نقل عمومی به دیدن تئاتر شهر تهران بروید.
• بهتر است کودکان را به تماشای تئاترهای مخصوص بزرگسالان نبرید؛ چون ممکن است حوصله‌شان سر برود و بی‌قراری کنند.
• حتماً گوشی خود را هنگام اجرای تئاتر روی «حالت هواپیما» قرار دهید.
• از فیلم‌برداری و عکاسی حین اجرای تئاتر خودداری کنید.
• مراقب اجناس تقلبی دست‌فروشان باشید.
• در مترو و بی‌آرتی مراقب جیب‌برها باشید.
• از ساعت 8 و 9 شب به بعد محوطه اطراف تئاتر شهر و چهارراه ولی‌عصر کمی خلوت می‌شود.
• زیرگذر چهارراه ولی‌عصر شب‌ها بسته است.
• اگر سانس‌های آخر شب را برای دیدن تئاتر انتخاب کردید، به فکر شام باشید؛ چون اکثر اغذیه‌فروشی‌های اطراف از ساعت 11 به بعد می‌بندند.

سخن آخر

در این مقاله هر آنچه در مورد تئاتر شهر تهران می‌دانستیم را با شما در میان گذاشتیم. گفتیم که این بنای نوستالژیک کجاست، چه تاریخچه‌ای پشت آن است و چگونه می‌توانید به آنجا بروید. همچنین شما را با تفریحات و جاهای دیدنی اطراف آن آشنا کردیم. اگر قصد اجاره ویلا و سوئیت در نزدیکی تئاتر شهر تهران را دارید، به سایت اتاقک مراجعه کنید.

سؤالات متداول در مورد تئاتر شهر تهران