معرفی شهر شیراز | پایتخت فرهنگ و تمدن

شیراز، مرکز استان فارس، شهر عشق و ترانه و تاریخِ با شکوه ایران است. این شکرانه آفرینش در دِل استان فارس قرار دارد و پر از یادمان‌های باستانی است که به عطر بهار نارنج آغشته شده‌اند. شیراز مهد شعر و پایتخت فرهنگی کشور است که حافظ در وصف آن گفته؛ خوشا شیراز و وضع بی مثالش! قصد سفر به شهر شعر و ادب پارسی را دارید؟ با ما همراه باشید تا در ادامه به معرفی شیراز، این شهر توریستی زیبا بپردازیم.

شیراز کجاست؟

شیراز شهری پر آوازه در جنوب غربی کشور است. این شهر، پر جمعیت‌ترین شهر جنوب ایران و مرکز استان فارس به حساب می‌آید. شهر لسان‌الغیب از شمال در پناه کوه‌های زاگرس قرار دارد و در همسایگی شهرهای مختلف استان فارس شامل کازرون، فیروز آباد، جهرم، فسا، استهبان، ارسنجان، مرودشت، سپندان و ممسنی واقع شده است. اگر از تهران به شیراز سفر می‌کنید، در راه می‌توانید از جاذبه‌های دیدنی اصفهان نیز بازدید کنید و دو شهر بزرگ فرهنگی کشور را از نزدیک ببینید.

آب و هوای شیراز

فصل بهار در شهر گل و بلبلِ شیراز بسیار خنک و مطبوع است. در این موقع از سال بار‌ش‌های پراکنده و نسیم ملایم روح را جلا می‌دهد. در اردیبهشت ماه، شکوفه‌های بهارنارنج سبز می‌شوند و از عطر و بوی آن‌ها کل شهر سرمست می‌شود! از سوی دیگر اما با شروع فصل تابستان هوا رو به گرمی و خشکی می‌رود. پاییز و زمستان شیراز نیز سرد است و گاه گاهی شاهد بارش برف خواهیم بود.

بهترین فصل سفر به شیراز

در هر فصل از سال، شیراز شگفتی‌هایی برای عرضه به گردشگران دارد. در بهار، عطر بهار نارنج در شهر می‌پیچد و حال و هوای شهر را دگرگون می‌کند. در پاییز، می‌توانید لحظات به‌یاد‌ماندنی را با قدم زدن روی برگ‌های زرد و نارنجی درختان که در گوشه و کنار شهر به چشم می‌خورند، تجربه کنید. عطر و بوی گل نرگس در زمستان نیز بسیار لذت‌بخش است و هنگامی که با بارش باران همراه می‌شود، دیگر کلمه‌ای برای توصیف آن باقی نمی‌گذارد. همانطور که اشاره کردیم هر چهار فصل شیراز ویژگی‌های خاص خود را دارند اما اگر تحمل گرما را ندارید، اوایل بهار و پاییز به این شهر زیبا سفر کنید. گردشگران به راحتی می‌توانند با اجاره سوئیت در شیراز در فصل دلخواه خود سفر کرده و دیدنی های آن نهایت لذت را ببرند.

دیدنی‌های شیراز

شیراز شهر گل و بلبل و بهار نارنج، همواره مقصد اصلی گردشگران برای سفر بوده و آرامگاه ابدی لسان‌الغیب در هر موقع از سال مملو از مسافرانی است که تفال به دیوان حافظ را بر سر مزار او ارجح می‌دانند. از سوی دیگر بناهای با‌شکوه تاریخی آن که اغلب مربوط به دوران زندیه هستند نیز گردشگران بسیاری را نه فقط از کشور خودمان بلکه از جای جایِ جهان به شهر شعر و ادب پارسی جذب می‌کنند. علاوه بر این، در نزدیکی شیراز می‌توانید از پایتخت با‌شکوه امپراطوری هخامنشی نیز دیدن کنید. از مجموعه میراث جهانی پاسارگاد و تخت جمشید بی‌همتا بازدید کنید تا چشم‌تان به شگفتی و شکوه تاریخ ایران گره بخورد. در این بخش از معرفی شیراز، از بی‌شمار جاذبه گردشگری این شهر چند مورد از مهم‌ترین‌های آن را معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

آرامگاه حافظ شیرازی | Tomb of Hafez

آرامگاه حافظ یا حافظیه اولین جایی است که در لیست جاهای گردشگری شیراز به چشم میخورد و اکثر گردشگران گشت‌و‌گذار خود در شیراز را از آن شروع میکنند. طرح حافظیه برای معمار و باستان شناس فرانسوی، آندره گدار است و به سبک دوران کریم خان زند ساخته و پرداخته شده است. برای رسیدن به حافظیه به خیابان گلستان شیراز در جنوب دروازه قرآن بروید. حافظیه دو بخش شمالی و جنوبی دارد که توسط تالاری به طول ۵۶ متر از هم جدا شده‌اند.

آرامگاه سعدی شیرازی | Tomb of Saadi

آرامگاه سعدی که به نام سعدیه نیز شناخته می‌شود، به دست محسن فروغی، معمار شهیر ایرانی طراحی شده است. برای رسیدن به سعدیه باید به خیابان بوستان شیراز بروید و در کنار باغ دلگشا آن را پیدا کنید. این مقبره یک گنبد فیروزه‌ای رنگ زیبا دارد که بر روی ۸ ستون قرار گرفته است. سفر به شیراز بدون دیدار از آرامگاه این شاعر پر آوازه و محبوب کشورمان تکمیل نخواهد شد.

مسجد صورتی یا مسجد نصیر الملک | Nasir al-Mulk Mosque

مسجد صورتی شیراز در سال ۱۲۹۴ ساخته شده است و از ارزنده‌ترین مساجد کشور محسوب می‌شود‌. برای رسیدن به این مسجد باید به جنوب خیابان لطفعلی خان زند بروید و در نزدیکی شاه چراغ این بنای زیبا را پیدا کنید. این مسجد با شکوه در دوران قاجاریه ساخته شده و شیشه‌های رنگی و کاشی‌کاری‌های آن بسیار چشم‌گیر است. به طوری که وقتی نور از شیشه‌های رنگی آن عبور می‌کند، شبستان مسجد صورتی رنگ و رویایی می‌شود.

ارگ کریمخانی | Arg Karimkhani

ارگ کریم خانی در مرکز شهر زیبا و تاریخی شیراز قرار دارد. در دوره زندیه پس از اینکه کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت کشور برگزید، این ارگ را به عنوان محل زندگی خود انتخاب کرد. اما با روی کار آمدن حکومت پهلوی، این ارگ تاریخی به زندان تبدیل شد. امروزه می‌توانید از ارگ کریمخانی در میدان شهرداری شیراز بازدید کنید.

نارنجستان قوام | Narenjestan Qavam

خانه‌ی قوام محل اسکان حاکم شیراز در دوره‌ی قاجاریه بود. در باغ و محوطه‌ی این عمارت باشکوه، درختان نارنج فراوانی وجود دارد و به همین علت به نام باغ نارنجستان نیز شناخته می‌شود. در حال حاضر این عمارت به موزه تبدیل شده است و همه روزه امکان بازدید از آن وجود دارد. عالی‌ترین نمونه‌های کاشی‌کاری، آینه‌کاری، نقاشی، حجاری، منبت کاری و گچ‌بری را در این عمارت می‌توانید تماشا کنید!

باغ عفیف آباد | Afif Abad Garden

در محله‌ی عفیف‌ آباد شیراز و در بلوار ستارخان، باغ عفیف آباد یا باغ گلشن که از جاذبه‌های تاریخی شهر، قرار دارد. این مجموعه شامل باغ ایرانی، موزه سلاح‌های ارتشی و کاخ سلطنتی می‌شود و در دوران صفویه محلی برای گردش و تفریح پادشاهان صفوی بوده است.

بازار وکیل | Vakil Bazaar

وکیل‌الرعایا یا بازار وکیل یکی از بهترین بازارهای تاریخی ایران است که در شهر شیراز قرار دارد. این بازار در شرق میدان شهرداری قرار گرفته و یکی دیگر از آثار ارزشمند به جا مانده از کریم خان زند است. در این بازار می‌توانید تاریخ و تجارت را یکجا به تماشا بنشینید. برای خریدن سوغاتی و یادگاری نیز می‌توانید این بازار را انتخاب کنید.

شاهچراغ | Ahmad-enb-Mousa (Shahcheragh) Shrine

بارگاه ملکوتی شاهچراغ از مهم‌ترین جاذبه‌های مذهبی ایران است که در سفر به شیراز بازدید و زیارت از آن را نباید از دست بدهید. این مقبره متعلق به برادران امام رضا (ع) است و به همین خاطر در مناسبت‌های مذهبی زائران بسیاری دارد. در شاهچراغ می‌توانید اوج هنر معماری ایرانی و اسلامی را تماشا کنید. این بنا با آن رنگ و لعاب و کاشی کاری‌های فیروزه‌ای و طلایی چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند!

دروازه قرآن | Quran Gate

در بخش شمالی شیراز دروازه‌ای با نام دروازه قرآن وجود دارد که اثر تاریخی ارزشمندی برای این شهر محسوب می‌شود. صدها سال پیش دو قرآن دستنویس در بالای این دروازه وجود داشته تا مسافران به سلامت از زیر آن عبور کنند. اما در سال ۱۳۱۶ این دو نسخه قرآن را به موزه پارس می‌برند و هم‌اکنون نیز در آن‌جا نگهداری می‌شود. این دروازه بارها توسط پادشاهان مختلف از جمله کریم خان زند بازسازی شده است. در حوالی دروازه قرآن می‌توانید از آرامگاه خواجوی کرمانی، شاعر گرانقدر کشورمان نیز دیدن کنید.

حمام تاریخی وکیل | Vakil Historical Bath

حمام وکیل یکی از بهترین بناهای تاریخی است که می‌توانید در شیراز پیدا کنید. این حمام به دستور کریم خان زند در دوران زندیه ساخته شده است و در همسایگی بازار وکیل و مسجد وکیل قرار دارد. ساخت این حمام به گونه‌ای است که گرم خانه آن با سنگفرش پوشیده شده و در زیر این سنگفرش‌ها دالان‌های باریکی ساخته شده‌اند که بخار و آب گرم در آن جریان داشته باشد. به این ترتیب کف حمام همیشه گرم نگه داشته می‌شد. حوض مرمرین، نقوش آهکی، بخش شاه نشین و… را می‌توانید در بازدید از حمام وکیل شیراز تماشا کنید.

باغ جهان نما | Jahan Nama Garden

باغ جهان نما در شمال شیراز واقع شده است و پس از عبور از دروازه قرآن می‌توانید آن را ببینید. در وسط این باغ زیبا عمارتی ۸ ضلعی قرار دارد و چهار باغ که به وسیله جوی آب از هم جدا شده‌اند، دور تا دور این عمارت را گرفته‌اند. قدمت باغ‌ها به قرن هشتم هجری می‌رسد اما خودِ عمارت به دستور کریم خان زند ساخته شده است. با قدم زدن در باغ جهان نما عطر گل‌های بنفشه، اطلسی، داوودی و رز هفت رنگ به مشامتان می‌رسد و حسابی هوش را از سرتان می‌پراند.

باغ ارم | Eram Garden

باغ ارم یکی از دیدنی‌های شیراز است که از هر نظر مایه فخر و مباهات ایرانی‌ها محسوب می‌شود. در توصیف کمالات باغ ارم شیراز شاید همین بس باشد که این باغ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. عمارت اصلی باغ ارم یکی از شاهکارهای معماری جهان به شمار می‌رود که با نمای هفت رنگ و کاشی‌کاری‌های هنرمندانه دل هر گردشگری را می‌رباید.

موزه پارس یا باغ موزه نظر | Pars Museum

در سفر به شیراز بازدید از باغ نظر را فراموش نکنید چراکه در این باغ قدیمی‌ترین موزه‌ی استان فارس با نام موزه‌ی پارس قرار گرفته است. بنای این موزه نیز به دستور مستقیم کریم خان زند به صورت هشت ضلعی ساخته شد و در حال حاضر ظروف سفالی، انواع سکه‌های قدیمی، دو قرآن دستنویس دروازه قرآن و… در آن نگهداری می‌شوند.

مهم‌ترین بخش باغ نظر، متعلق به آرامگاه ابدی شاه شیراز، کریم خان زند است. اما قصه به همین جا ختم نمی‌شود. در دوران قاجاریه به دستور آقا محمد خان پیکر کریم خان زند را به کاخ گلستان در تهران منتقل می‌کنند و به دستور او درون پله‌ها می‌گذارند تا هر روز او بتواند پیکر کریم خان را لگدمال کند. اما با روی کار آمدن سلسله پهلوی، دوباره استخوان‌های کریم خان به آرامگاه او در باغ نظر برگردانده شد و آرامگاه او امروزه به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شیراز تبدیل شده است.

باغ دلگشا | Delgosha Garden

اگر می‌خواهید از زندگی شهری فرار کنید، به شیراز بروید و در باغ دلگشا به آرامشی ژرف برسید. در این باغ زیبا نهری روان است که از سمت سعدیه به درخت‌های سرسبز این باغ می‌رسد و عطر درختان نارنج و پرتقال را در فضا پراکنده می‌کند. عمارت درون باغ نیز که شامل سه طبقه و یک ایوان است، نخستین عمارت کلاه فرنگی ایران به حساب می‌آید‌. رو به روی این عمارت حوض بزرگی قرار دارد که نمای باغ دلگشا را همانند یک تابلوی نقاشی زیبا تکمیل می‌کند.

راه‌های دسترسی به شیراز

برای رسیدن به شهر شیراز، می‌توانید ماشین‌تان را بردارید و دل به جاده بزنید یا اینکه با پروازی مستقیم راهی دیار فارس شوید. همچنین اگر از رانندگی طولانی فراری هستید، گزینه‌های دیگری مثل قطار و اتوبوس نیز پیش روی‌تان قرار دارند. همانطور که اشاره شد، چند روش برای رسیدن به این شهر وجود دارد که در این بخش از معرفی شیراز‌ به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

خودروی شخصی

اگر امکان استفاده از خودروی شخصی را دارید، بر فرض اینکه از تهران حرکت می‌کنید، ۹۲۴ کیلومتر باید رانندگی کنید. در مسیرتان چند شهر جذاب دیگر از جمله قم، کاشان، اصفهان، شهرضا و مرودشت نیز وجود دارد که با عبور از آن‌ها با بخش اعظمی از شهرهای توریستی کشور آشنا خواهید شد. از طریق این روش ۱۰ ساعته به شیراز می‌رسید.

هواپیما

اگر رانندگی طولانی خسته‌تان می‌کند، با هواپیما آسان و سریع به شیراز برسید. از تهران تا فرودگاه شهید دستغیب شیراز حدود یک ساعت راه است. به طبع این روش هزینه‌های سفرتان را به طور قابل توجهی افزایش خواهد داد.

قطار

اگر از طرفداران سفر با قطار هستید، لذت مسیر رسیدن به شهر شیراز را از خودتان دریغ نکنید. اگر از تهران راه بیفتید، ۱۵ ساعت در راه خواهید بود.

اتوبوس

اتوبوس از ارزان‌ترین روش‌های رسیدن به شیراز است و شما را از یک رانندگی طولانی رها می‌کند. از ترمینال‌های تهران می‌توانید سوار اتوبوس‌های شیراز شده و پس از ۱۲ ساعت به مقصد برسید.

سوغات و صنایع دستی شیراز

پس از بازدید از مزار شاعران نامدار کشور و باغ‌های تاریخی و سرسبز نوبت به خرید سوغات و صنایع دستی شیراز می‌رسد. همانطور که همه می‌دانیم فالوده شیرازی و عرقیات شهر زبانزد هستند، پس در اولین فرصت سری به فالوده فروشی‌های شهر بزنید و پس از آن عرقیات اصل  بهارنارنج، بیدمشک، نسترن، گلاب و… را خریداری کنید. چراکه در هیچ کجای دنیا همچین عرقیات باکیفیتی پیدا نخواهید کرد.

اما سوغاتی‌های خوشمزه شیراز به این دو مورد محدود نمی‌شود. شیرینی یوخه، مسقطی، حلوا کاسه‌ای، رنگینک و نان سنتی فسا نیز از دیگر خوراکی‌های خوشمزه‌ای هستند که می‌توانید در این شهر نوش‌جان کنید و مقداری از آن را به شهر و دیار خود ببرید. در ادامه این بخش از معرفی شیراز، صنایع دستی پایتخت فرهنگی کشور  را مرور خواهیم کرد.

صنایع دستی شیراز

هنر دست اهالی شیراز، نماد زندگی در شهری فرهنگی و هنری است. این هنرمندان از طرح و رنگ باغ و بستان‌ها تا کاشی‌کاری‌های بناهای تاریخی شهر الهام می‌گیرند تا محصولی را خلق کنند که در تار و پود آن شگفتی‌های شیراز هویدا است. از قالی‌، گبه، ظروف خاتم کاری شده، ظروف نقره تا قلم‌زنی، معرق‌کاری، منبت و میناکاری را می‌توان در بازار وکیل شیراز پیدا کرد. ظرافت دست استادکاران در بافت یا ساخت، این آثار ارزشمند را از دیگر محصولات بازار متمایز می‌کند.

مراکز خرید شیراز

گل سرسبد بازارهای شیراز، بازار تاریخی وکیل است. بازارگردی در وکیل تجربه‌ای ناب و لذت‌بخش خواهد بود. چراکه با وجود قدمت بسیار، هنوز هم فعال و پر رونق است. در حجره‌های بازار می‌توانید انواع و اقسام عرقیجات، فرش دستباف و مسقطی و دیگر خوراکی‌های خوشمزه شیرازی را پیدا کنید و در عین حال از قدم زدن در یک بازار تاریخی سرپوشیده با معماری جذاب لذت ببرید.

همچنین می‌توانید در ضلع جنوبی بازار وکیل، از سرای مشیر دیدن کنید. درست در مرکز این سرا یک حوض بزرگ ۸ ضلعی وجود دارد و دور تا دور آن حجره‌هایی متعلق به استادکاران خاتم‌کاری، معرق، حکاکی، قلم‌زنی و… وجود دارد که صنایع دستی ارزشمندی را به مشتریان عرضه می‌کنند.

علاوه بر این، اگر به دنبال مراکز خرید مدرن با امکانات مطلوب هستید نیز می‌توانید به مجتمع تجاری خلیج فارس، ستاره فارس، زیتون، آفتاب فارس، نگین فارس، هامون، سینا، حافظ، الهیه و سلطانیه بروید. در این مراکز هر چه بخواهید پیدا می‌کنید، از عطر و لباس گرفته تا رستوران‌های بین‌المللی و شهربازی در اختیارتان قرار دارند.

غذاهای محلی شیراز

اگر دوست و آشنای شیرازی داشته باشید، حتما از خوشمزگی غذاهای آن‌ها به وجد آمده‌اید. این غذاها در کنار سالاد شیرازی اشتها را چندین برابر می‌کند. اصیل‌ترین غذای این شهر، شیرازی پلو است که از مرغ، زعفران، بادمجان و ماست و پلو درست می‌شود.

کلم‌پلو شیرازی، شکر پلو، قورمه به، هویج پلو و آش سبزی نیز از دیگر غذاهای محلی خوش عطر و بوی شیرازی‌ها است.  در این بخش از معرفی شیراز توصیه می‌کنیم در سفر به این شهر لذت امتحان کردن مزه‌ی غذایی جدید و سنتی را از خودتان دریغ نکنید، مطمئن باشید غذاهای شیرازی آن قدر خوشمزه هستند که پس از بازگشت از سفر خودتان نیز این غذاها را درست می‌کنید.

اقامت در شیراز

برای اینکه لذت سفر به جانتان بنشیند، چند روزی را در شیراز اقامت کنید. شیراز مملو از جاذبه‌های گردشگری است، به همین دلیل هر چه برای دیدن این جاذبه‌ها زمان بگذارید کم است. در نتیجه پیش از سفر برنامه دقیقی برای مدت زمان اقامت خود بریزید تا سر فرصت به گشت و گذار در این شهر زیبا بپردازید.

اقامتگاه‌های متنوعی در این شهر وجود دارد، فقط کافی است بدانید چه جور جایی می‌خواهید. برای مدیریت هزینه‌های سفرتان می‌توانید از سوئیت‌های فراوان در سطح شهر استفاده کنید. اقامت در خانه‌ی حیاط‌دار، ویلا و آپارتمان مبله نیز امکان‌پذیر است. برای صرفه‌جویی در زمان می‌توانید به گزینه اجاره روزانه ویلا و سوئیت در شیراز به صورت آنلاین نیز فکر کنید. به این ترتیب به محض رسیدن به مقصد خیالتان از بابت جا راحت خواهد بود و زمان‌تان را صرف گشت و گذار می‌کنید.

*توجه: تمامی تصاویر استفاده شده در این مطلب از ویکی‌پدیای فارسی معرفی شهر شیراز گرفته شده است. نام برخی عکاسان این مجموعه در ویکی‌پدیا فارسی درج شده است و برای اطمینان به منبع اصلی عکس مراجعه کنید.