مشهد، مرکز استان خراسان رضوی و در شمال شرقی ایران واقع دارد. مشهد محل دفن امام هشتم شیعیان است و به همین دلیل مهم‌ترین زیارتگاه ایرانیان محسوب می‌شود. در این مطلب از اتاقک راهنمای جامع سفر به مشهد را ارايه کرده‌ایم تا در سفر خود به این شهر، سردرگم نشوید.
فهرست مطلب
مشهد کجاست؟
مشهد یکی از مهم‌ترین کلان‌شهرهای ایران محسوب می‌شود. این شهر در شمال شرق ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. مشهد در زمان افشاریان، پایتخت ایران بود و از آن زمان تا کنون مهم‌ترین شهر ایران در شرق محسوب می‌شود. شهر مشهد به شکل تقریبا دایره‌ای شکل است و بناهای مذهبی در مرکز آن واقع شده‌اند. مشهد بعد از تهران، پهناورترین شهر ایران نیز محسوب می‌شود و از نظر جمعیت، پنجمین شهر پرجمعیت ایرن است. مشهد در دره‌ای در میان دو رشته‌کوه به نام دره رودخانه کشاف قرار دارد.
آب و هوای مشهد
آب و هوای مشهد نیمه بیابانی است. زمستان‌های مشهد، هوای سرد و خشک دارد. تابستان‌ها در مشهد هوای بسیار گرم و خشک می‌شود. اما پاییز و بهار مشهد، هوا خنک و مطبوع می‌گردد. گرم‌ترین روزهای مشهد در ماه‌های تیر و مرداد ثبت می‌شود که دما به طور متوسط 35 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. سردترین روزهای مشهد نیز در ماه‌های آذر و دی با دمای بین 2 تا 0 درجه سانتی‌گراد ثبت شده است. بارش‌های مشهد بین ماه‌های آبان تا بهمن رخ می‌دهد.
بهترین فصل سفر به مشهد
مشهد در تمام فصول برای گردشگران جذاب و دیدنی است. اما در فصل بهار و پاییز هوای مشهد مطبوع و خنک می‌گردد. در پاییز به دلیل شروع مدارس و پایان تعطیلات تابستان، قیمت پروازها و هتل‌ها نیز کاهش می‌یابد. اما اگر امکان سفر در فصل پاییز و بهار را ندارید، تابستان نیز می‌تواند فصل خوبی برای سفر باشد. روز‌ها می‌توانید به ییلاق‌های اطراف مشهد و در عصرهای خنک به زیارت بروید. زمستان اما به لحاظ آب و هوا مناسب سفر به مشهد نیست. اما در این فصل قیمت پروازها، قطار، هتل‌ها بسیار کاهش می‌یابد و اگر به دنبال سفری ارزان‌قیمت هستید، می‌توانید در این فصل به مشهد سفر کنید.
دیدنی های مشهد
بسیاری از افراد تصور می‌کنند تنها جاذبه گردشگری مشهد، حرم مطهر امام رضا (ع) است. اما مشهد علاوه بر حرم مطهر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری در خود پنهان کرده که با کمی جستجو می‌توانید آنها را ببنید. موزه‌ها و خانه‌های تاریخی مشهد به لحاظ تاریخی بسیار ارزشمند هستند. همچنین اطراف مشهد، ییلاق‌های متعددی وجود دارد که می‌توان یک روز از سفر را به دیدن این مکان‌ها اختصاص دهید.
حرم مطهر امام رضا (ع)
مهم‌ترین جاذبه گردشگری مشهد، مقبره هشتمین امام شیعیان، امام رضا (ع) است. حرم مطهر باعث شکل گیری و توسعه شهر مشهد شد و مشهد را به قطب گردشگری مذهبی ایران تبدیل کرد. قدمت حرم مطهر به دهه 610 هجری قمری می‌رسد اما از دوران تیموریان مرمت و نوسازی بنا شروع شد. بسیاری از ساختمان‌های حرم مطهر در زمان صفویان و زمان پادشاهای شاه طهماسب انجام گردید. آینه‌کاری‌ها، مقرنس‌کاری‌ها، طلاکاری و کاشی‌کاری‌های حرم مطهر در اوج شکوه و زیبایی است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، آینه‌کاری‌های حرم مطهر امام رضا (ع) زیباترین آینه‌کاری‌ها در میان مساجد و بناهای آرامگاهی جهان است.
مسجد گوهرشاد
در مجموعه حرم مطهر امام رضا، بناها و موزه‌های متعددی وجود دارد که برخی از آنها درست مانند حرم مطهر ارزشمند و از لحاظ تاریخی مهم هستند. یکی از مهم‌ترین بناهای موجود در حرم مطهر، مسجد گوهرشاد است. این مسجد در زمان تیموریان بنا شد و بانی آن گوهرشادبیگم، همسر شاهرخ میرزا فرزند تیمور گورکانی بود. مسجد گوهرشاد به لحاظ کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری بسیار زیباست. ساخت بنا در حدود ۱۲ سال طول کشید و نام گوهرشاد بر کتیبه‌ای به خط ثلت و رنگ زرد در سردر معروف انیس‌الدوله دیده می‌شود.
طرقبه
یکی از ییلاق‌های معروف اطراف مشهد، طرقبه است. طرقبه یکی از شهرهای شهرستان طرقبه شاندیز محسوب می‌شود و در دره‌ای سبز و در میان رشته‌کوه بینالود قرار دارد. آب‌وهوای طرقبه به دلیل کوهستانی بودن، نسبت به مشهد خنک‌تر است. به همین دلیل در تابستان گردشگران بسیار به آنجا سفر می‌کنند. در این منطقه باغ‌ها و پارک‌های بسیاری وجود دارد و همچنین می‌توانید با رزرو سوئیت در طرقبه، شب نیز در این شهر زیبا بمانید و از هوای مطبوع آن لذت ببرید.
آرامگاه فردوسی
یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری مشهد، آرامگاه فردوسی در شهر طوس است. این شهر در ۲۰ کیلومتری مشهد قرار دارد و با تاکسی‌های آنلاین و حتی اتوبوس از نزدیکی حرم مطهر می‌توانید خود را به آنجا برسانید. آرامگاه فردوسی توسط هوشنگ سیحون براساس طرح قبلی کریم طاهرزاده بهزاد طراحی شد. در اطراف بنا ساختمان اداری، کتابخانه، موزه و آرامگاه مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شجریان قرار دارد. در معماری داخلی بنا، کاشی‌کاری‌ها و نقوش برجسته بسیار زیبایی دیده می‌شود که از داستان‌های شناهنامه اقتباس گرفته شده است.
آرامگاه نادرشاه
یکی دیگر از بناهای تاریخی مشهد، آرامگاه نادرشاه است. این بنا در نزدیکی حرم مطهر قرار دارد و به مجموعه باغ موزه نادری مشهور می‌باشد. بنای یادبود نادرشاه در سال 1342 شمسی توسط هوشنگ سیحون طراحی شد. قسمت مرکزی ساختمان آرامگاهی نادرشاه قرار دارد و در دو طرف آن دو تالار موزه دیده می‌شود. یکی از این تالارها، موزه اسلحه دوره‌های مختلف تاریخ ایران و دیگر موزه اسلحه در دوران نادرشاه است.
خانه تاریخی داروغه
یکی از مهم‌ترین خانه‌های تاریخی مشهد، خانه تاریخی داروغه است.این خانه در دوره قاجار ساخته شد و در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. خانه داروغه، منزل شخصی بود و به دستور محمد یوسف خانه در اواخر قاجار توسط معماران روسی بنا شد. بعد از انقلاب بنا توسط ورثه به یکی از هیئت‌های مذهبی فروخته شد و نهایتا در سال 1391 توسط شهرداری مورد تملک قرار گرفت و بازسازی و مرمت شد.
گنبد هارونیه
بقعه یا گنبد هارونیه در نزدیکی آرامگاه فردوسی قرار دارد. این بنا یکی از قدیمی‌ترین بناهای برجا مانده در شهر طوس است. هارونیه در سده هشت هجری قمری ساخته شده و در میان آثار ملی ایران قرار دارد. در کنار بنا، سنگ سیاه رنگی دیده می‌شود که یادبود امام محمد غزالی است. کاربری بنا مشخص نیست اما برخی این بنا را مدرسه یا خانقاه، برخی مدفن امام محمد غزالی و عده‌ای نیز مسجد مسلمانان بعد از حمله اسلام می‌دانند.
پارک جنگلی وکیل‌آباد
وکیل‌آباد یکی از مناطق خوش آب وهوای در مشهد است. این منطقه که در غرب شهر قرار دارد، از مهم‌ترین تفریحگاه‌های مردم شهر محسوب می‌شود. در انتهای بلوار وکیل‌آباد، پارک جنگلی به همین نام وجود دارد. پارک وکیل‌آباد وسعت زیادی دارد و وجود شهربازی، باغ وحش، رودخانه فصل و درختان تنومند بر جذابیت آن افزوده است.
موزه‌های مشهد
در مشهد 15 موزه فعال وجود دارد. یکی از مهم‌ترین موزه‌های مشهد، موزه آستان قدس رضوی است که در محدوده حرم مطهر قرار دارد. این موزه جزو بزرگ‌ترین موزه‌های کشور محسوب می‌شود. موزه مردم شناسی دیگر موزه نزدیک حرم مطهر است. علاوه بر این‌ها موزه توس، موزه نادری، موزه آب، موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد و موزه بزرگ تاریخ طبیعی خراسان را می‌توان از مهم‌ترین موزه‌های مشهد نامید.
راه‌های دسترسی به مشهد
به دلیل اینکه مشهد یکی از مهم‌ترین مقصدهای گردشگری ایران محسوب می‌شود، راه‌های دسترسی به این شهر بسیار زیاد است. مهم‌ترین راه‌های دسترسی به مشهد در ادامه بیان می‌شود.
سفر هوایی به مشهد
تقریبا از تمامی فرودگا‌ه‌های ایران به مشهد پرواز وجود دارد. از برخی شهرها به مشهد بیش از یک پرواز در روز انجام می‌شود. قیمت پروازهای مشهد نسبتا به دیگر پروازها و مقاصد گردشگری، ارزان‌تر است. از تهران به مشهد، تقریبا هر یک ساعت، یک پرواز انجام می‌شود و شما هر زمان که تصمیم به سفر دارید، می‌توانید به این شهر سفر هوایی داشته باشید.
سفر ریلی به مشهد
ایستگاه راه‌آهن مشهد، یکی از شلوغ‌ترین ایستگاه‌های ریلی ایران است. از شهرهای مختلف ایران به مشهد مسیر ریلی وجود دارد. قطارهای این مسیر بسیار متنوع است و با هر هزینه‌ای می‌توانید برای مشهد بلیت قطار تهیه کنید. یکی از بهترین انتخاب‌ها از تهران، قطارهای سریع‌السیر مشهد است که با کم‌ترین زمان شما را به مقصد می‌رساند.
سفر جاده‌ای به مشهد
یکی از ارزان‌ترین مسیرهای دسترسی به مشهد، سفر با اتوبوس است. از تمامی شهرهای ایران به مشهد، اتوبوس وجود دارد. در حال حاضر تنوع اتوبوس‌ها بسیار زیاد شده و می‌توانید برای مسیر مشهد از اتوبوس‌های تخت‌‌دار استفاده کنید تا در مسیر طولانی اذیت نشوید. برخی از اتوبوس‌ها اینترنت رایگان نیز ارائه می‌دهند تا مسافران در سفر خود بتوانند سرگرم باشند.
سفر با ماشین شخصی
اگر قصد سفر با ماشین شخصی به مشهد دارید، به راحتی می‌توانید از بزرگراه‌های ورودی به مشهد استفاده کنید. فاصله تهران تا مشهد، 740 کیلومتر است و مدت زمان رسیدن به مشهد حدودا 12 ساعت می‌باشد.
سوغات و صنایع دستی مشهد
امکان ندارد به مشهد سفر کرده باشید و دست خالی به شهرتان برگردید. بسیاری از افراد دوست دارند در سفر خود به مشهد، سوغات و رهاوردی برای دوستان خود تهیه کنند. سوغات مشهد تنوع بسیاری دارد و به راحتی می‌توانید از میان آنها انتخاب کنید.
زعفران
یکی از معروف‌ترین و گران‌ترین سوغات مشهد، زعفران است. زعفران به طلای سرخ مشهور است و برای راحتی زائران و گردشگران به صورت گرمی فروخته می‌شود. اگر به مشهد سفر کردید، حتما زعفران این شهر را تهیه کنید و در غذاها و چای استفاده کنید. زعفران همچنین می‌توان یک سوغات عالی برای دوستان و عزیزان شما باشد.
زرشک
یکی دیگر از سوغاتی‌های مهم مشهد، زرشک است. مرکز اصلی تولید زرشک، شهر قائن مشهد است. ایرانیان بسیاری از زرشک برای تهیه غذاهای مختلف استفاده می‌کنند. بنابراین این محصول می‌تواند، سوغاتی عالی از سفرتان به مشهد باشد.
آجیل مشهد
در بازارهای سوغات و صنایع دستی مشهد در بسیار از مغازه‌ها می‌تواند آجیل را ببینید. آجیل به ویژگی نخودچی و کشمش یکی از محبوب‌ترین سوغاتی‌های مشهد است. همچنین در برخی آجیل‌ها شکلات زنجفیلی و شکلات دو‌رنگ نیز وجود دارد که بسیار آن را سوغات شیرین مشهد می‌دانند.
مهر و تسبیح
مشهد به عنوان یک شهر مذهبی، سوغات مذهبی نیز دارد. «مُهر»های که از خاک حرم مطهر امام رضا (ع) ساخته می‌شود برای بسیاری از زائران مبارک و مقدس است. و همچین تسبیح‌های رنگی و زیبا که برای زائران یک سوغاتی عالی محسوب می‌شود.
عطر مشهد
شاید نام عطر مشهدی را بارها شنیده باشید. این عطر اسانس گل رز و گل یاسمن است و بسیاری اعتقاد دارند که بوی آن شبیه به بوی حرم مطهر امام رضا (ع) است. عطر مشهد در اندازه‌های مختلف عرضه می‌شود و یکی از محبوب‌ترین سوغاتی‌ها در میان زائران است.
فیروزه مشهد
یکی از زیباترین سوغات مشهد، فیروزه است. این سنگ که از نیشابور استخراج می‌شود، به صورت زیورآلات یا سنگ فروخته می‌شود. در مشهد کارگاه‌های متعدد فیروزه تراشی وجود دارد و در سفرتان به مشهد می‌توانید انگشتر یا گردنبند فیروزه اصل تهیه کنید.
فرش مشهد
احتمالا نام فرش مشهد برای شما آشناست. قالی و فرش این شهر در میان گردشگران مشهور می‌باشد. فرش مشهد در کارگاه‌های متعدد بافته می‌شود و نقش این قالی‌ها از طبیعت و فرهنگ شهر الهام گرفته شده است.
مراکز خرید مشهد
خرید در مشهد از دیگر جاذبه‌های گردشگران محسوب می‌شود. به ویژه که در سال‌های اخیر مراکز خرید مدرن و بزرگی ساخته شده است. در اطراف حرم مطهر، بازارهای متنوعی وجود دارد که می‌توانید برای خرید سوغات و صنایع دستی به آنجا مراجعه کنید. از مهم‌ترین مراکز خرید مشهد می‌توان به بازارهای زیر اشاره کرد.
بازار رضا
یکی از مهم‌ترین و مشهورترین بازارهای مشهد، بازار رضا است. بازار رضا در نزدیکی حرم مطهر قرار دارد و یکی از بهترین مکان‌ها برای خرید سوغات مشهد است. بازار رضا در دوران پهلوی دوم و در سال 1355 توسط داریوش بوربور طراحی و ساخته شد. این بازار در دو طبقه احداث شده و طبقه دوم بسیاری از کارگاه‌های صنایع دستی مشهد دیده می‌شود.
مرکز خرید وصال
مرکز خرید وصال، یکی از مراکز خرید جدید مشهد است. این مرکز خرید در منطقه گردشگری سپاد قرار دارد و مکان مناسب برای خرید و تهیه سوغات مشهد است. این مرکز خرید برای تهیه پوشاک و دیگر موارد روزانه نیز بسیار مناسب است.
مرکز خرید پروما
این مرکز خرید در میدان جانباز مشهد قرار دارد و یک مرکز خرید معروف برای اجناس با کیفیت بالا است. همچنین پروما مکان مناسبی برای خرید و سپری کردن اوقات فراغت محسوب می‌شود. رستوران‌ها، زمین بازی و بیلیارد در این مرکز خرید موجود است.
مرکز خرید آرمان
این مرکز خرید در هتل آرمان قرار گرفته است. منطقه‌ای بزرگ که چندین فروشگاه، هایپر مارکت، رستوران و زمین‌بازی وجود دارد. موقعیت عالی این مرکز خرید و به دلیل نزدیکی به حرم، زائرانی که برای زیارت امام رضا (ع) به مشهد سفر می‌کنند به راحتی از این مرکز خرید، بازدید می‌کنند.
مرکز خرید الماس شرق
این مرکز خرید، بزرگ‌ترین مرکز خرید مشهد است که در منطقه گردشگری سپاد قرار دارد. در این مکان چندین فروشگاه متنوع وجود دارد و زائران به راحتی می‌توانند خرید خود را کامل کنند. پارک تفریحی الماس شرق بخشی از این مرکز خرید بوده، بنابراین مکان خوبی برای تفریح یک‌روزه با دوستان و خانواده است.
غذاهای محلی مشهد
در سفرتان به مشهد، از غذاهای محلی غافل نشوید. یکی از مهم‌ترین غذاهای محلی مشهد، شله مشهدی است. شُله نوع آش است که با گوشت و حبوبات درست می‌شود. شله در مراسم‌های مذهبی و سوگواری درست و در میان مردم توزیع می‌گردد. یکی دیگر از غذاهای محلی مشهد هفت‌رنگ پلوست. هفت‌رنگ پلو از هفت نوع پلوی مختلف تهیه می‌کند یعنی پلوهایی مجزا از خرما، زیره، کشمش، شوید، عدس و لوبیا که البته بسته به توان مالی هر خانواده این پلوها می‌تواند، فرق داشته باشد.
اقامت در مشهد
در سفرتان به مشهد اصلا نگران اقامت نباشید. مشهد به دلیل گردشگرپذیر بودن، اقامتگاه‌های متنوع دارد. هر فرد با هر قیمتی می‌تواند در این شهر اقامتگاه پیدا و رزرو کند. یکی از بهترین راه‌های اقامت در این شهر، اجاره سوئیت در مشهد و یا اجاره آپارتمان مبله و هتل آپارتمان در مشهد است. این اقامتگاه‌ها باعث می‌شود که هزینه‌های سفرتان تا حدودی کاهش یابد و همچنین استقلال بیشتری در سفرتان داشته باشید.
