جنگل ابر را بیشتر بشناسیم | اکوسیستمی چند میلیون ساله در مجاورت کویر

اگر همیشه برایتان گفته‌اند «پشت دریاها شهری است»، وقت آن است که بدانید بالای ابرها هم جنگلی است. نه فقط یک جنگل معمولی؛ بلکه اکوسیستمی چند میلیون ساله که در مجاورت کویر و حیات متفاوتش چون نگینی می‌درخشد. اینجا می‌خواهیم برایتان از «جنگل ابر» بگوییم. یکی از جاذبه‌های گردشگری استان سمنان و شهر شاهرود که در موقعیت‌هایی، نمایی زیبا از اقیانوس ابر را در میان درختان سربه‌فلک کشیده، پدید می‌آورد.

جنگل ابر کجاست؟

چهل میلیون سال پیش بی‌شک دنیا به شکلی که امروزه ما می‌بینیم نبوده است. اما نشانه‌هایی از آن دوران باقی مانده که علاوه‌بر ارزشمندی، دانش ما را نسبت به محیط اطراف‌مان افزایش می‌دهد. یکی از این نشانه‌ها جنگل زیبای ابر شاهرود است. محوطه‌ای سبز که بیش از 35 هزار هکتار، وسعت دارد و در آن درختان بلوط، توسکا، ممرز، گلابی وحشی، افرا و … زندگی می‌کنند. از نظر جغرافیایی، جنگل ابر در محدوده البرز شرقی، استان سمنان و شهر شاهرود است. این جنگل تقریبا در مرز سمنان و گلستان قرار دارد. برای آشنایی بیشتر با جاذبه‌های گردشگری شاهرود اینجا کلیک کنید.

همین موضوع تلاقی دو جریان هوا را ایجاد کرده است. رسیدن این دو هوا که شامل جریان کم‌فشار و پرفشار هستند و مرز نواحی نیمه‌بیابانی و جنگلی را ایجاد کرده‌اند، پدیده اقیانوس ابر را شکل می‌دهد. در نتیجه این اتفاق، در بسیاری از روزهای سال، جنگل شاهرود غرق در ابر می‌شود و شما از میان ابرها و درختان، خودتان را به جاذبه‌های پنهان در جنگل می‌رسانید. این جنگل در سال 1389 به ثبت ملی رسیده و از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی و گردشگری ایران محسوب می‌شود.

آب‌و‌هوای جنگل ابر چگونه است؟

جنگل دیدنی ابر معمولا آب‌و‌هوای مرطوب و خنکی دارد. برای مثال در تیرماه که برخی از شهرها دمای 50 درجه سانتی‌گراد را هم تجربه می‌کنند، دمای هوا در جنگل ابر حدود 15 درجه است و نهایتا تا 23 درجه ممکن است بالا برود. به همین دلیل برای سفر به این جنگل، باید حتما لباس گرم، پانچو، گتر و لوازم روشنایی مناسب داشته باشید.

بهترین زمان سفر به جنگل ابر چه زمانی است؟

اگر دوست دارید جنگل دیدنی ابر را ببینید، بهتر است در بهار، تابستان و اوایل پاییز، برای این سفر اقدام کنید. این جنگل زمستان‌های سرد و سختی دارد که بدون راهنمای محلی خبره، خطر گم شدن در آن افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، بهار و تابستان فرصت خوبی برای دیدن جاذبه‌های اطراف جنگل ابر نیز هست. درواقع با برنامه‌ریزی دقیق، می‌توانید سفری متفاوت و خاص را تجربه کنید که ترکیبی از دیدن جنگل، جاذبه‌های فرهنگی و جاذبه‌های طبیعی دیگر همچون کویر و رمل‌های شنی است. ضمنا اگر خواستید به شاهرود سفر کنید؛ حتما برای اجاره ویلا و سوئیت شاهرود در سایت اتاقک اقدام کنید.

در جنگل ابر چه می‌بینیم؟

از میلیون‌ها سال پیش موجوداتی سبز و بلندقامت، در جنگل زیبای ابر دوام آورده‌اند و هنوز هم بسیار باشکوه هستند. علاوه‌بر درختان، داروهای گیاهی خاص و مهمی در این جنگل می‌رویند.

در کنار پوشش گیاهی، اگر اهل دنبال کردن ردپاها باشید، می‌توانید بفهمید که پیش از شما چه حیواناتی در آن اطراف بوده‌اند. خرس، گرگ، شغال، روباه، خرگوش، شوکا و حتی پلنگ، در جنگل سرسبز ابر دیده شده است. ضمنا اگر سر به هوا باشید، می‌توانید عقاب‌ها را ببینید و گاهی هم متوجه حضور کبک‌هایی شوید که سریع به لای بوته‌ها می‌خزند. در کنار این‌ها، در جنگل ابر آبشارهای زیبایی هم وجود دارد که در ادامه از آبشار آلوچال و آبشار شرشر این جنگل گفته‌ایم.

آبشار آلوچال

اگر دستی در کوهنوردی و صخره‌نوردی دارید، آبشار آلوچال را در برنامه‌هایتان جای دهید. این آبشار در میان بخش انبوه جنگل ابر پنهان شده و بسیار زیباست. با این حال رسیدن به آلوچال آسان نیست و اگر بخواهید آن را ببینید باید از مسیری صعب‌العبور بگذرید. از سوی دیگر، پیدا کردن راه آبشار خیلی آسان نیست و اگر راهنمای محلی همراه‌تان نباشد، ممکن است به سادگی گم شوید. اما اگر بتوانید آبشار را پیدا کنید از دیدار با آن شگفت‌زده خواهید شد.

یک آبشار پلکانی زیبا که در بخشی از مسیرش شکسته و بعد به حوضچه‌ای پرآب سقوط می‌کند، نمای کلی این آبشار را شکل داده است. اطراف آبشار آلوچال هوای بسیار خنکی دارد و انواع درختان و میوه‌های جنگلی را خواهید دید. به یاد داشته باشید که حیوانات برای آب‌خوردن به سمت منابع آبی داخل جنگل می‌آیند. در نتیجه این‌جا مانند دیگر بخش‌های جنگل و طبیعت، هیچ زباله‌ای نریزید و اگر تجهیزات کامل ندارید یا نمی‌‌دانید در مواجه با حیوانات چه کنید، برای شب‌مانی در جنگل زیبای ابر، اطراف آبشار را انتخاب نکنید.

آبشار شرشر

یکی دیگر از جاذبه‌های داخل این جنگل، آبشار شرشر است. این آبشار نیز در منطقه‌ای دور از دسترس واقع شده و رسیدن به آن مستلزم آمادگی جسمانی و وجود تجهیزات کامل است. برای دیدن آبشار شرشر نیز از راهنمایان محلی کمک بگیرید. این نکته را هم به‌یاد داشته باشید که گشت‌وگذار تنها در جنگل حتی برای حرفه‌ای‌ترین‌ها هم می‌تواند خطرات مهمی را به دنبال داشته باشد. پس بدون آنکه رابینسون کروزئه درون‌تان بیدار شود و شما را به سمت قلب جنگل ببرد، گروه‌تان را برای سفر به جنگل ابر شکل دهید و با آگاهی و دقت، در مسیرها رفت‌وآمد کنید.

اطراف جنگل ابر چه جاذبه‌هایی هست؟

علاوه‌بر چشمه‌ها، نماهای زیبا و امکان دیدن اقیانوس ابر، در اطراف جنگل سرسبز ابر دیدنی‌های دیگری را نیز پیدا می‌کنید. اگر از تهران به سمت شاهرود بیایید، در مسیر رسیدن به گرمسار، می‌توانید کاروانسرای ده‌نمک را ببینید. بنایی که متعلق به زمان صفویه بوده و هنوز هم مثل گذشته‌ها، جای آرام و امنی برای پناه دادن به مسافران است. پس از آن عارضه زمین‌شناسی نقش اژدها را خواهید دید و می‌توانید سری هم به معادن نمک بزنید.

اگر فرصت داشتید دیدن شهر دامغان را هم به برنامه‌هایتان اضافه کنید. دامغان و چند کیلومتر اطرافش، روزگاری هکاتم‌پلیس یا صددروازه نامیده می‌شده است. این نامی است که یونانی‌ها به آن داده بودند و این نکته نشان می‌دهد که این منطقه از دیرباز مورد توجه حاکمان بوده است. علاوه‌بر این، دامغان مسجدی به‌نام «تاریخانه» دارد. جایی که به آن لقب یکی از اولین مساجد صدر اسلام را داده‌اند و هنوز هم می‌بینید که زیر پوست این مسجد، روزگاری، آتشکده‌ای نفس می‌کشیده است.

به تاریخ کهن علاقه دارید؟ پس پیش از ترک دامغان «تپه‌حصار» را هم ببینید. یک محوطه باستانی که تکه سفال‌های چند‌هزار ساله، زمینش را فرش کرده‌اند و اگر با راهمنمای مخصوص آن همراه شوید، می‌توانید گورهای باستانی را هم پیدا کنید.

بعد از خریدن شیرینی‌های دامغانی و نان فطیر که خیلی خوشمزه است، 71 کیلومتر را طی کنید تا به شاهرود برسید. در شاهرود می‌توانید به موزه و بازار این شهر سری بزنید. برج کاشانه را ببینید و در آرامگاه شیخ‌ابوالحسن خرقانی از خنکا و آرامش محیط لذت ببرید. اینجا آن جمله معروف را بر سردر آرامگاه خواهید دید که از قرن‌ها پیش و از قول شیخ خرقانی به‌جا مانده است. «هر که در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید، چه آن‌کس که به درگاه باری‌تعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد.»

بعد از آن، راه‌تان را تا بسطام ادامه دهید. چراکه بسیار حیف خواهد بود اگر کمی صبر نکنید و به مزار عارف عال‌قدر، بایزید بسطامی سری نزنید. آرامگاه بایزید مورد توجه و احترام اهل سنت است. این بنا سقفی رک و فیروزه‌ای دارد که از خیابان هم می‌توانید پیدایش کنید. در این بخش از سفرتان، علاوه‌بر جنگل دیدنی ابر، راهی فرعی شما را به دیدن یکی از جاذبه‌های مهم شاهرود خواهد برد. نام این اثر دیدنی «آبشار مجن» است که تا بسطام با احتساب 10 کیلومتر راه خاکی، حدود 50 کیلومتر، فاصله دارد.

اقامت در جنگل ابر

اگر تجهیزات ندارید و برای شب‌مانی در جنگل آموزش ندیده‌اید، به هیچ‌وجه ریسک نکنید. برای خواب راحت و امن، در اطراف این جنگل اقامتگاه‌های مناسبی وجود دارد. بسیاری از آن‌ها در روستای ابر، یعنی نزدیک‌ترین آبادی نسبت به جنگل، واقع شده‌اند. این اقامتگاه‌ها، بافت روستایی و سنتی؛ اما امکانات کافی دارند. برخی غذا هم سرو می‌کنند و نزدیکی به جنگل، آب‌وهوایی خوب و محیط باصفا، به آن‌ها بخشیده است. قیمت اقامتگاه‌های اطراف جنگل ابر مناسب است و برخی حمام و سرویس‌بهداشتی مستقل هم دارند. اگر این اقامتگاه‌ها پر شده بود، می‌توانید از خانه‌های بسطام، شاهرود و حتی گاهی دامغان هم کمک بگیرید و شب خوبی را در اطراف این جنگل سپری کنید.

مسیر رسیدن به جنگل ابر

از هر جای ایران که هستید خودتان را به شاهرود برسانید. در 40 کیلومتری شمال شرقی شاهرود، وارد بخش بسطام و بعد هم خرقان شوید. بعد راه‌تان را پی بگیرید تا به روستای ابر برسید. از اینجا تا جنگل حدود 12 کیلومتر راه است. در اواسط مسیر دیگر امکان حرکت با ماشین نیست و باید ماشین را در روستا بگذارید و برای جنگل‌نوردی آماده شوید.

در مجموع از تهران تا جنگل زیبای ابر حدود 454 کیلومتر راه است و با توجه به فصل و شرایط تاریک شدن هوا، باید طوری به سمت جنگل بیایید که در روشنایی روز از جنگل برگردید و در اقامتگاه مناسبی باشید.

نکته مهم درباره جنگل ابر

اگرچه نام این جنگل با ابرها گره خورده است؛ اما باید بدانید که در مواقعی ابرها تشکیل نمی‌شوند و نمی‌توانید پدیده اقیانوس لابه‌لای درختان را ببینید. برای اینکه شانس بیشتری داشته باشید، بهتر است از اردیبهشت تا اوایل مهرماه به جنگل ابر سفر کنید. چراکه هوا گرم‌تر است و امکان تشکیل ابر بالا می‌رود. اما اگر ابرها را ندیدید، به یاد داشته باشید که شما در یکی از باارزش‌ترین جنگل‌های سرزمین‌مان هستید. روح مقدس درختان چندمیلیون‌ساله احاطه‌تان کرده‌اند و هر لحظه فرصت این را دارید که چیزهای بیشتری از طبیعت بیاموزید.

سخن آخر

جنگل دیدنی ابر از زیباترین جاذبه‌های ایران است. محیطی باصفا و متفاوت که برای یک تعطیلات کوتاه و یا چندروزه، مناسب است. اگر قصد دارید به جنگل ابر سفر کنید، پیش از عزیمت اقامتگاه خود را در سایت اتاقک انتخاب و رزرو نمایید. هرچقدر زودتر اقدام کنید، می‌توانید با قیمت خوب، خانه‌های بهتری بگیرید و از اقامت‌تان در اطراف این سرزمین سرسبز و رویایی بیشتر لذت ببرید.

سوالات متداول