همه چیز درباره دریاچه ارومیه | دریاچه‌ای که دوباره جان گرفت

دریاچه ارومیه مثل کسی است که سال‌ها در حال مبارزه با یک بیماری وخیم است. گاهی خبرهایی می‌آید که حالش بهتر شده و ما خوشحال می‌شویم، گاهی دوباره می‌شنویم که حالش بد شده است. هرچه باشد، دریاچه ارومیه بخشی از هویت ایران است؛ دریاچه شوری که سال‌هاست پرچم‌دار عناوینی مثل بزرگ‌ترین دریاچه ایران، بزرگ‌ترین دریاچه آب شور خاورمیانه و ششمین دریاچه آب شور بزرگ دنیاست.

کسانی که خوشبخت‌تر بودند و زمان سرحالی دریاچه ارومیه به آن سفر کردند، حتماً خاطرات خوشی از دریاچه به یاد دارند. خوشبختانه در چند وقت اخیر خبرهای خوبی درباره دریاچه به گوش رسیده است. اگر قصد سفر به دریاچه ارومیه را دارید و می‌خواهید از این میراث طبیعی دیدن کنید، در این مقاله همراه من باشید تا به دریاچه برویم و احوالش را جویا شویم.

دریاچه ارومیه کجاست؟

از نظر تقسیمات جغرافیایی، این دریاچه در شمال‌غربی ایران و در مرز دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی قرار دارد. به‌صورت میانگین فاصله مرکز شهر ارومیه تا دریاچه ارومیه، 53 کیلومتر و فاصله مرکز تبریز تا دریاچه ارومیه 93 کیلومتر است. دریاچه ارومیه آب بسیار شوری دارد و مهم‌ترین رودخانه‌هایی که آن را تغذیه می‌کنند، زرینه‌رود، تلخه‌رود، سیمینه‌رود، زولا، باراندوز، گادر، شهر چای و نازلو هستند. مساحت دریاچه در سال 1377، حدود 6 هزار کیلومترمربع بود و همین موضوع باعث شد، ردیف بیست و پنجم بزرگ‌ترین دریاچه‌های دنیا از نظر مساحت را از آن خود کند. بیشترین عمق دریاچه 16 متر و بیشترین طول و عرض آن به ترتیب 140 و 55 کیلومتر است.

دریاچه ارومیه جزیره‌های مختلف و زیادی دارد که جزیره کبودان، اسپیر، اشک داغی و آزو مهم‌ترین آن‌ها هستند. در 20 سال گذشته، به دلایل مختلفی از جمله سدسازی، ساختن بزرگراه روی دریاچه، کاهش بارش برف و باران و … ارتفاع دریاچه به‌صورت میانگین هرسال 40 سانتی‌متر کم می‌شد تا جایی که حدود 95 درصد آن خشک شد. خوشبختانه در آذر 1401 خبرهایی از بهبود حال دریاچه و پر شدن مجدد بخش‌هایی از آن رسید که همه ایرانی‌ها را خوشحال کرد.

این دریاچه زیستگاه گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است. با اینکه به خاطر آب شور دریاچه هیچ ماهی‌ای در آن زندگی نمی‌کند، ولی این دریاچه با داشتن چندین جزیره کوچک صخره‌ای، میزبان پرندگان مهاجری مانند فلامینگو، نوک خنجری، چوب‌پا و … است. همچنین 311 گونه گیاه، 20 نوع جلبک، 27 گونه خزنده و … در این دریاچه ساکن هستند.

با این تفاسیر جای تعجب نیست که دریاچه زیبا ارومیه در فهرست مناطق تحت حفاظت یونسکو باشد. در سال 1352 هم دریاچه به فهرست پارک‌های ملی ایران اضافه شد. این دریاچه با توجه به سطح فعالیت موجودات میکروسکوپی ساکنش و غلظت نمک، گاهی رنگ عوض می‌کند و نارنجی و حتی سرخ می‌شود.

برای آشنایی بیشتر و کامل‌تر درباره شهر ارومیه می‌توانید به این مقاله سری بزنید.

آب‌وهوای دریاچه ارومیه

دریاچه دیدنی ارومیه در مرز استان آذربایجان غربی و شرقی دارد و به همین خاطر آب‌وهوای دریاچه شباهت زیادی به آب‌وهوای این دو استان دارد. دریاچه در بهار آب‌وهوای خنک و مطبوعی دارد. تابستان‌های آن گرم است ولی آزاردهنده نیست. با سرد شدن هوا و شروع فصل بارندگی هم آب‌وهوای دریاچه خنک و خنک‌تر می‌شود.

مسیر دسترسی به دریاچه ارومیه

با توجه به موقعیت جغرافیایی دریاچه، بهترین و کوتاه‌ترین مسیر دسترسی برای مسافران تهرانی، سفر به سمت آذربایجان شرقی و تبریز است. در ادامه راه‌های مختلف دسترسی به این دریاچه را معرفی می‌کنم:

مسیر دسترسی به دریاچه با خودروی شخصی

اول از اتوبان تهران – کرج، مسیر آزادراه کرج- قزوین را در پیش بگیرید. بعد مسیر خود را به سمت زنجان تا آذربایجان شرقی و بعد دریاچه ارومیه ادامه دهید. فاصله تهران تا دریاچه زیبا ارومیه حدود 711 کیلومتر است. اگر فرض کنیم بین راه توقف ندارید، با ترافیک روبه‌رو نمی‌شوید و میانگین سرعت رانندگی شما 100 کیلومتر بر ساعت است، بعد از حدود 7 تا 8 ساعت به دریاچه خواهید رسید.

اگر هم قصد سفر به شهر ارومیه را دارید، فاصله شما تا این شهر 764 کیلومتر است که با همان شرایط بالا در حدود 8 تا 9 ساعت طی می‌شود.

مسیر دسترسی به دریاچه با اتوبوس

اگر می‌خواهید با اتوبوس به این دریاچه بروید، بهترین گزینه اتوبوس‌های تهران به تبریز است. از پایانه‌های مختلف تهران مثل پایانه غرب و بیهقی، اتوبوس‌های مختلفی به سمت تبریز حرکت می‌کنند. مسافت تهران تا تبریز تقریباً 630 کیلومتر است و فاصله مرکز تبریز تا دریاچه ارومیه هم حدود 93 کیلومتر است.

برای کسانی که میخواهند اول به شهر ارومیه بروند، گزینه بعدی خرید بلیط اتوبوس تهران – ارومیه از همین پایانه‌ها و بعد حرکت به سمت دریاچه است. فاصله دریاچه ارومیه تا مرکز شهر ارومیه حدود 53 کیلومتر است.

مسیر دسترسی به دریاچه ارومیه با قطار

برای سفر به دریاچه دیدنی ارومیه، گزینه سفر ریلی هم پیش روی شما است. در این حالت مسیر شما از ترمینال راه‌آهن تهران شروع می‌شود و بعد از گذشتن از شهرهای قزوین، زنجان، میانه و مراغه به تبریز می‌رسید. از آنجا هم می‌توانید به کمک سرویس‌های تاکسی آنلاین یا تاکسی‌های سطح شهر به دریاچه ارومیه بروید. مدت‌زمان سفر ریلی از تهران به تبریز حدود 8 ساعت است.همچنین می‌توانید بلیط قطار تهران ارومیه را خریداری کنید و از این شهر زیبا به دیدار دریاچه ارومیه بروید. مدت‌زمان سفر ریلی از تهران به ارومیه حدود 10 ساعت است.

مسیر دسترسی به دریاچه ارومیه با هواپیما

برای بازدید از این دریاچه، می‌توانید با هواپیما هم سفر کنید. برای این کار کافی است بلیط هواپیمای تهران به تبریز را بخرید. از فرودگاه بین‌المللی شهید مدنی تبریز هم می‌توانید با سرویس‌های تاکسی آنلاین یا تاکسی فرودگاه به دریاچه ارومیه بروید. مدت‌زمان سفر هوایی از تهران تا تبریز حدود 1 ساعت و 10 دقیقه است.

با توجه به این‌که دریاچه ارومیه در مرز دو استان آذربایجان غربی و شرقی است، می‌توانید بلیط هواپیما تهران ارومیه را هم خریداری کنید و از فرودگاه بین‌المللی شهید باکری ارومیه با تاکسی‌های فرودگاه یا سرویس تاکسی آنلاین، به سمت دریاچه ارومیه حرکت کنید.

بهترین زمان سفر به دریاچه ارومیه

بهار و تابستان بهترین زمان سفر به دریاچه ارومیه است. در این دو فصل گردشگران زیادی راهی دریاچه ارومیه می‌شوند و هرچه هوا رو به خنکی می‌رود، تعداد گردشگران کمتر می‌شود.

جاهای تفریحی نزدیک به دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه میان آذربایجان شرقی و غربی جا خوش کرده است. از جاهای تفریحی و دیدنی نزدیک به دریاچه ارومیه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

مجتمع تفریحی توریستی چی چست

یکی از معروف‌ترین جاهای تفریحی نزدیک به دریاچه ارومیه، مجتمع تفریحی چی چست است. این مجتمع یک دهکده ساحلی است که در زمینی به وسعت 20 هکتار احداث شد. در این مجتمع تفریحی انواع امکانات رفاهی و تفریحی مانند کارتینگ اتومبیل‌رانی، رستوران، کافی‌شاپ، سالن آمفی‌تئاتر، قطار شادی، زمین‌بازی کودکان و … وجود دارد. آبشارهای مصنوعی، فضای سبز و … هم زیبایی‌های این مجتمع تفریحی را بیشتر کردند و خیلی از مسافران به این مجتمع، لقب دیزنی لند ارومیه را داده‌اند.

آدرس مجتمع تفریحی توریستی چی چست: استان آذربایجان غربی، ارومیه، جاده چی چست، نزدیک بندر گلمانخانه، مجتمع تفریحی توریستی چی چست

چشمه آب گرم هفت آباد

چشمه آب گرم هفت آباد در فاصله 50 کیلومتری ارومیه قرار دارد. این چشمه در روستایی با همین نام قرار دارد و با سه چشمه مجزا، در کنار رودخانه باراندوز چای، منظره‌ای زیبا را به وجود آورده است. خواص درمانی آب هم محبوبیت چشمه آب گرم هفت آباد را بیشتر کرده است.

آدرس چشمه آب گرم هفت آباد: استان آذربایجان غربی، ارومیه، سیلوانا، روستای هفت آباد، چشمه آب گرم هفت آباد

قلعه هلاکوخان

یکی از جاهای تفریحی و تاریخی نزدیک به دریاچه، قلعه هلاکوخان در آذربایجان شرقی است. این قلعه که قدمت آن به دوران ساسانیان می‌رسد، در روستای آق گنبد و بالای کوه قرار دارد. در ایام قدیم، این قلعه جای مناسبی برای جنگ جویان بود تا بتوانند از دست دشمن در امان بمانند.

قلعه هلاکوخان از لحاظ معماری شبیه قلعه بابک است. این قلعه یکی از جاهای دیدنی محبوب برای کسانی است که اهل کوهنوردی و صخره‌نوردی هستند.

آدرس قلعه هلاکوخان: استان آذربایجان شرقی، کمربندی سردرود، جاده خورخورا، قلعه هلاکوخان

فعالیت‌هایی که می‌توان در دریاچه ارومیه انجام داد

تا قبل از اینکه این دریاچه حالش خیلی بد شود، یکی از بهترین تفریح‌ها و سرگرمی‌های دریاچه، قایق‌سواری و تماشای جزیره‌ها بود. در حال حاضر هم که دریاچه دارد جانی دوباره می‌گیرد، این تفریح‌ها دوباره طرف‌دار پیدا کرده‌اند.

قایق‌سواری در دریاچه زیبا ارومیه

اگر می‌خواهید قایق‌سواری روی دریاچه را تجربه کنید، باید از مسیر سلماس به تبریز و بندر شرفخانه به دریاچه بروید. قایق‌سواری روی ششمین دریاچه بزرگ آب شور دنیا، حتماً تجربه‌ای است که جای دیگری نمی‌توانید امتحانش کنید.

عکاسی در منطقه کاظم داشی دریاچه ارومیه یا عکاسی با صخره‌های نمکی

منطقه کاظم داشی یکی از جاهای دیدنی این دریاچه در استان آذربایجان غربی است که تا چند وقت پیش و قبل از خشک شدن دریاچه، به شکل شبه‌جزیره بود. عکاسی در این منطقه به‌خصوص وقتی شقایق‌های وحشی متولد می‌شوند، یعنی خردادماه به بعد و تماشای غروب خورشید، یکی از مسحورکننده‌ترین پس‌زمینه‌ها برای عکاسی در دریاچه ارومیه است. صخره‌های کوچک و بزرگ نمکی دریاچه هم یکی دیگر از جاهای دیدنی و عالی برای عکاسی در دریاچه ارومیه هستند.

گل بازی آن‌هم با خواص درمانی

دریاچه ارومیه پر از جاذبه‌های طبیعی است و یکی از خاص‌ترین آن‌ها، گل‌ولای دریاچه است. این گل‌ولای خواص درمانی برای بیماری‌های پوستی، ریوی و … دارند که باعث می‌شود در حین لذت بردن از گل، خواص درمانی آن‌ها هم نصیبتان شود.

لذت خوابیدن در دریاچه

همان‌طور که در بخش‌های قبل گفتم آب دریاچه به خاطر غلظت بالای نمک به‌شدت شور است تا جایی که باعث می‌شود گردشگران وقتی می‌خواهند تنی به آب بزنند، بتوانند به‌راحتی روی آب شناور بمانند و بخوابند. غلظت نمک در این دریاچه به‌قدری زیاد است که در بخش‌هایی از آن، کریستال‌های نمک، تپه‌های سفیدرنگی با منظره خیره‌کننده و درخشان تشکیل داده‌اند.

اقامت در ارومیه

سفر به دریاچه ارومیه، مثل بازدید از یک عضو خیلی عزیز خانواده است که توانسته پس از سال‌ها دست‌وپنجه نرم کردن با بیماری، کمی جان بگیرد. به همین خاطر ممکن است بعد از بازدید، کمی دلتان برای دریاچه بسوزد و بخواهید سریع به یک اقامتگاه بروید تا روز بعد باز به آن سر بزنید.

از طرفی شاید هم نیمه پر لیوان را دیده‌اید و از اینکه آخرین وضعیت دریاچه مصداق «بوی بهبود ز اوضاع جهان می‌شنوم» بوده، انرژی گرفتید و می‌خواهید از جاهای دیدنی نزدیک این دریاچه هم دیدن کنید و سریع به خانه برنگردید. شاید هم با خودروی شخصی به دریاچه ارومیه سفر کردید و رانندگی خسته‌تان کرده است، به همین خاطر می‌خواهید شب را در یک اقامتگاه بمانید.

به‌هرحال هرکدام از این احوال را داشته باشید، نیازی نیست ذهنتان را برای اجاره اقامتگاه درگیر کنید. اینجا از یک یار کمکی همیشه حاضر، یعنی اتاقک کمک بگیرید. قبل از سفر به دریاچه ارومیه، اقامتگاه خودتان را رزرو کنید و با خیال راحت به بازدید این دریاچه زیبا بروید.

در نهایت برای اجاره خانه و سوئیت ارومیه می‌توانید از سایت اتاقک کمک بگیرید.

نکاتی که لازم است قبل از سفر به دریاچه ارومیه بدانید

• در زمان اوج سفر به دریاچه یعنی نیمه اول سال، حتماً قبل از سفر اقامتگاه خود را رزرو کنید.
• دقت کنید که در مسیرهای مختلف دسترسی به دریاچه ارومیه، به‌جز مسیر دسترسی با خودروی شخصی، مقصد اول شما تبریز یا ارومیه است. از مرکز تبریز تا دریاچه ارومیه حدود 93 کیلومتر و از مرکز شهر ارومیه تا دریاچه ارومیه، 53 کیلومتر راه در پیش دارید.
• دریاچه زیبا ارومیه دوران نقاهت خود را می‌گذراند، پس زمان بازدید از آن حواستان باشد که آسیبی به دریاچه وارد نشود.
• اگر در فصل تابستان به دریاچه رفتید، حتماً کرم ضدآفتاب بزنید تا خدای‌نکرده سوختگی‌های پوستی شما را اذیت نکند.
• اگر بیماری پوستی خاصی دارید، مراقب آب دریاچه، گل‌ولای و نمک آن باشید.

سخن آخر

در این مقاله سری به دریاچه ارومیه زدیم، دریاچه‌ای عزیز که بخشی از میراث طبیعی ما ایرانی‌هاست. باخبر شدیم که حال دریاچه کمی بهتر و بخش‌های از آن دوباره پر آب شده است. قبل از سفر هم راه‌های مختلف دسترسی به دریاچه ارومیه، اقامت، بهترین زمان سفر و جاهای تفریحی نزدیک را بررسی کردیم. اگر دلتان خواست سراغی از دریاچه بگیرید، می‌توانید برای رزرو اقامتگاه از اتاقک کمک بگیرید. در این سایت انواع اقامتگاه‌ها در شهرهای مختلف ایران وجود دارد که می‌توانید با توجه به بودجه، سلیقه، زمان سفر و همسفرانتان اقامتگاه موردنظرتان را رزرو کنید.

سؤالات متداول