
اگر اهل سفر باشید، حتماً میدانید که شناخت یک منطقه، فقط با دیدن مناظر طبیعی و آثار تاریخی آن کامل نمیشود. گاهی لازم است سفر را با طعمها و عطرها بشناسیم؛ با لقمهای از یک غذای محلی که داستان مردم، فرهنگ و خاک آن منطقه را روایت میکند. سمیرم، این شهر زیبا در جنوب اصفهان، دقیقاً از همین دست مقصدهاست. جایی که طبیعت نفسگیر، مردمانی مهماننواز و غذاهایی خوشعطر و خوشطعم، دست به دست هم میدهند تا تجربهای فراموشنشدنی برای گردشگران رقم بزنند.
غذاهای محلی سمیرم از دل زندگی ساده و صمیمی مردمان این منطقه بیرون آمدهاند؛ غذاهایی که با حداقل امکانات، اما با نهایت ذوق و سلیقه آماده میشوند. استفاده از مواد اولیه تازه، لبنیات طبیعی، گیاهان کوهی، آرد محلی و ادویههایی که نسلبهنسل منتقل شدهاند، باعث شده هر کاسه آش یا هر لقمه نان محلی، طعمی منحصربهفرد و به یاد ماندنی در این شهر داشته باشد.
در این مقاله از اتاقک میخواهیم نگاهی بیندازیم به دنیای رنگارنگ و خوشطعم غذاهای محلی سمیرم. از آشهای محلی گرفته تا کوفتههای مقوی، تنوع غذاهای محلی سمیرم بسیار زیاد است، پس قبل از اینکه بار سفرتان را ببندید بهتر است با آنها آشنا شوید تا در سفرتان به سمیرم بتوانید غذای باب دلتان را میل کنید، با ما همراه باشید.
غذاهای محلی سمیرم در یک نگاه
نام غذا |
نوع غذا |
مواد اصلی |
طعم غالب |
توضیح |
آش رشته برگ |
آش محلی |
برگ چغندر، رشته، نخود، عدس، کشک |
ملایم و خانگی |
شبیه آش رشته، با استفاده از برگهای چغندر بهجای اسفناج |
آش کارده |
آش ترش |
گیاه کارده، برنج، کشک، سیر |
ترش و محلی |
با گیاه کوهی کارده تهیه میشود؛ طعمی خاص و محلی دارد |
آش دوغ |
آش لبنی |
دوغ محلی، برنج، نخود، سبزی معطر |
ترش و خنککننده |
غذایی سبک و مقوی برای روزهای مختلف سال؛ معروف در جنوب اصفهان |
ساچکباب |
غذای گوشتی |
گوشت گوسفندی، فلفل، گوجه، ادویه |
دودی و کبابی |
روی ساج (تابه فلزی سنتی)بدون روغن و با طعمی خاص پخته میشود |
کوفته گندم |
غذای سنتی |
گندم، نخود، کشک، سبزی خشک |
کمی تند و محلی |
با کوبیدن غلات خیسخورده درست میشود؛ مقوی و سنتی |
بادمجان شکمپر |
خوراک گیاهی |
بادمجان، گوشت چرخکرده، پیاز، ادویه |
چرب و خوشطعم |
بادمجانها با مایه گوشتی پر شده و در تابه یا فر پخته میشوند |
آش اماج سمیرم |
آش سنتی |
آرد، نخود، عدس، سبزی، پیاز |
سبک و روستایی |
با گلولههای خمیری کوچک بهجای رشته درست میشود |
کوفته برنجی |
غذای سنتی |
گوشت، برنج، لپه، سبزی خشک، زرشک یا آلو |
مقوی و خانگی |
خمیرهای برنجی پرادویه با گوشت که در سس گوجه یا آب پخته میشوند |
آبگوشت یخنی |
خوراک سنتی |
گوشت گوسفندی، نخود، سیبزمینی، پیاز |
غلیظ و دلچسب |
غذای آرامپز سنتی با طعمی ماندگار؛ محبوب در زمستان |
دلمه سیرابی |
غذای خاص |
سیرابی، سبزی معطر، برنج، گوشت چرخکرده |
مقوی و خاصپسند |
سیرابی گوسفند با مایهای سنتی پر میشود؛ غذایی سنگین و مجلسی |
معرفی غذاهای محلی سمیرم
اگر اهل سیاحت و سفر باشید، بهتر است به سمیرم هم سری بزنید؛ یکی از شهرهای خوشهوای جنوب استان اصفهان که در دل رشتهکوههای زاگرس جای گرفته است. این شهر با طبیعت کوهستانی، چشمهها و آبشارهای فراوان و باغهای سیب معروفش، یکی از مقاصد محبوب برای سفرهای بهاری و تابستانیست. سمیرم هم برای طبیعتگردها جذاب است، هم برای کسانی که دنبال تجربههای بومی، غذاهای محلی و آرامش روستاییاند.
البته سفر به این شهر یک و تیر و چند نشان است چراکه در مسیر رسیدن به سمیرم، بسیاری از مسیرها از دل شهر اصفهان عبور میکنند؛ شهری که خود یکی از مهمترین و پربازدیدترین مقاصد گردشگری ایران است. عبور از اصفهان خود بهتنهایی یک بخش جذاب از سفر است. اگر برنامه سفر شما اجازه میدهد، توصیه میکنیم حتما قبل از سفر به سمیرم، توقفی کوتاه یا حتی اقامت یکشبه در یکی از اقامتگاههای اصفهان داشته باشید و از زیباییهای تاریخی، معماری بینظیر و حالوهوای منحصربهفرد جاهای دیدنی این اصفهان نیز لذت ببرید. این توقف کوتاه میتواند تجربهای پربارتر برای ادامه مسیرتان به سمیرم و تجربه غذاهای محلی این شهر باشد. بیشتر از این بحث را طولانی نمیکنیم و میرویم به سراغ معرفی غذاهای محلی سمیرم:
آش رشته (برگ) سمیرم؛ غذای ساده، طعمی ماندگار
اگر اهل غذاهای سنتی باشید، احتمالاً آش رشته را در شهرهای مختلف ایران با سبکهای گوناگون امتحان کردهاید. اما آش رشته سمیرم حال و هوای متفاوتی دارد؛ ترکیبی از مواد اولیه تازه، سبزیهای محلی و طعمی که با دستپختهای خانگی عجین شده است. مردم سمیرم این آش را بیشتر در روزهای سرد سال میپزند، وقتی که سرمای کوهستان خودش را نشان میدهد و چیزی جز یک کاسه آش داغ حال آدم را جا نمیآورد. در این آش، نخود، عدس، رشته، پیاز داغ فراوان و سبزیهای محلی نقش اصلی را دارند. اما چیزی که آن را خاصتر میکند، استفاده از سبزیجات تازهچیدهشده و پیاز داغ آن است که از پیاز، قرمه، زردچوبه و برگ شنبلیله تهیه میشود. آش رشته در سمیرم فقط یک وعده غذایی نیست، بلکه بخشی از فرهنگ دورهمیهای خانوادگی و مراسم محلی است. خیلی از خانوادهها هنوز هم آش را روی شعله هیزمی یا اجاقهای سنگی میپزند، تا طعم آن اصیل و ماندگار باقی بماند. اگر گذرتان به سمیرم افتاد، حتماً از یک کاسه آش رشته داغ و محلی غافل نشوید، شاید ساده بهنظر برسد، اما طعمی دارد که برای مدتها در خاطر شما میماند.
آش کارده؛ طعم ترشِ دلچسب کوهستان
در دل طبیعت سرسبز و کوهستانی سمیرم، غذاهایی پخته میشوند که ریشه در خاک، آبوهوا و سبک زندگی محلی دارند. یکی از همین خوراکهای خاص و کمتر شناختهشده، آش کارده است؛ آشی با طعمی منحصربهفرد، که مزهی ترش و تازهاش، خیلیها را شگفتزده میکند. ماده اصلی این آش، برگ گیاهی بهنام “کارده” است؛ گیاهی کوهی، با طعمی تلخ و خاص که در زمستان و بهار در دامنهی کوههای سمیرم میروید و مردم محلی آن را با دقت جمعآوری میکنند. کنار کارده، برنج، بلغور، حبوبات و گاهی سیر یا پیاز داغ، ترکیب این آش را کامل میکند.
آش کارده بیشتر در بهار و زمستان پخته میشود، زمانی که گیاه تازه و خوشعطر است. این غذا نهتنها خوشطعم، بلکه بسیار سالم و مقوی هم هست. مردم سمیرم باور دارند که کارده خواص زیادی برای پاکسازی بدن دارد، و خوردن این آش بهنوعی مثل یک درمان طبیعی عمل میکند. اگر به سمیرم سفر کردید و دلتان خواست مزهای متفاوت و بومی را تجربه کنید، حتماً از یک کاسه آش کارده داغ و خانگی غافل نشوید، طعمش ترکیبی است از طبیعت، سادگی و هنر آشپزی سنتی.
آش دوغ سمیرم؛ خنک، سبک و فراموشنشدنی
آش دوغ یکی از غذاهای سنتی و پرطرفدار بسیاری از مناطق ایران است، اما در سمیرم طعمی خاص و متفاوت دارد. این آش سبک و خنک، در فصول مختلف سال پخته میشود و بهنوعی نقش یک وعده غذایی سبک و مقوی را ایفا میکند. پایه اصلی آش دوغ سمیرم که با نام آش دوغ قشقایی نیز شناخته میشود، دوغ محلی پرچرب و ترش، نخود پخته، برنج یا بلغور، سبزیهای کوهی معطر و پیازداغ است. برخلاف بسیاری از آشها که سنگین هستند، این آش بافتی لطیف و طعمی ملایم دارد که هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان دلچسب است.
مردم محلی معمولا این آش را به عنوان نذری یا در جنشنوارهها و دورهمیهای خانوادگی طبخ میکنند. طعم ترش دوغ، همراه با عطر سبزیهای تازه کوهی، ترکیبی بهوجود میآورد که هم خنککننده است و هم نشاطآور. اگر در سفر به سمیرم دنبال یک غذای سنتی، سبک و خوشطعم هستید که کاملاً با حالوهوای کوهستانی این شهر هماهنگ باشد، آش دوغ سمیرم یک انتخاب عالی خواهد بود، ساده، سالم و سرشار از حس خوب.
ساج کباب سمیرم؛ طعمی اصیل از دل کوهستان
اگر بعد از گشت و گذار و دیدن جاهای گرگشگری سمیرم هوس یک غذای خوشمزه به سرتان زد، حتما ساج کباب را امتحان کنید. ساج کباب یکی از غذاهای محلی و پرطرفدار سمیرم است که بهخاطر طعم دلپذیر و روش پخت خاصش، جایگاه ویژهای در میان مردم و گردشگران پیدا کرده است. این کباب روی صفحهای فلزی به نام «ساج» تهیه میشود که گرمای یکنواخت و ملایمی دارد و باعث میشود گوشتها به آرامی و با حفظ آب و طعم طبیعیشان پخته شوند. گوشت مورد استفاده معمولاً از دامهای محلی و تازه است که بهصورت تکههای کوچک و مزهدار شده روی ساچ قرار میگیرد.
ساج کباب سمیرم اغلب همراه با سبزیهای تازه، نان محلی و گاهی ماست سنتی سرو میشود و تجربهای دلچسب از یک غذای محلی اصیل را به گردشگران هدیه میدهد. اگر به دنبال چشیدن طعم واقعی غذاهای سنتی و محلی در سفرتان به سمیرم هستید، ساج کباب با عطر و طعم منحصربهفردش انتخابی عالی خواهد بود که نمیتوان به راحتی از آن گذشت.
کوفته گندم سمیرم؛ لقمههایی پر از عشق و طعم
کوفته گندم یکی از غذاهای خاص و سنتی سمیرم است که بیشتر در روستاهای اطراف این شهرستان پخته میشود. این غذا از ترکیب گندم پوستکنده، نخود و عدس بود داده و همچنین کشک محلی تهیه میشود و طعم و بافت آن با دیگر کوفتهها تفاوت دارد. برای تهیه این غذا عدس، گندم و نخود را از قبل خوب میپزند و الک میکنند تا بافتی نرم و یکدست به دست بیاید. کشک محلی هم معمولاً از شب قبل خیس میخورد تا هم طعمدهندهای خوشمزه باشد و هم کوفتهها را نرمتر و خوشعطرتر کند.
بعد از مخلوط کردن همه مواد با پیاز داغ، گلولههایی نسبتاً بزرگ از خمیر به دست آمده درست میشود. داخل این گلولهها را نیز با گوشت پخته شده، گردو و کشمش پر کرده و و اجازه میدهند تا در آب پخته شود. نتیجه، غذایی مغذی، سیرکننده و کاملاً بومی است که هم مناسب فصول سرد است و هم در ایام خاص یا مهمانیهای خانوادگی طبخ میشود. البته کوفته گندم علاوه بر سمیرم در شهرضا نیز با دستور مشابه و با همان کیفیت و طعم لذیذ تهیه میشود. پس اگر به شهرضا سفر کردید تجربه این غذای سنتی در کنار بازدید از جاهای دیدنی شهرضا بسیار لذت بخش خواهد بود.
اگر هم خواستید چند روز بیشتری مسافر این شهر باشید میتوانید با اجاره اقامتگاه در شهرضا سفری بیدغدغه و به یاد ماندنی را تجربه کنید.
بادمجان شکمپر سمیرم؛ طعم سنتی با طعمی متفاوت
بادمجان شکمپر یکی از غذاهای محبوب و سنتی سمیرم است که با ترکیبی از بادمجان، گوشت چرخکرده و ادویههای محلی آماده میشود. در این غذا، بادمجانها بهدقت پوستکنده و خالی شده، سپس با مواد معطر و خوشطعم پر میشوند و در فر یا روی حرارت ملایم پخته میشوند تا همه طعمها بهخوبی در هم آمیخته شود. این خوراکی خوشمزه، هم برای مهمانیها و هم برای وعدههای روزمره طرفداران زیادی دارد.
در سمیرم، بادمجان شکمپر نهتنها غذایی خوشطعم، بلکه نمایندهای از هنر آشپزی خانگی و سلیقه محلی است. طعم بینظیر آن، یادآور غذاهای مادران و مادربزرگهایی است که با مهارت و عشق، بهترینها را برای خانوادهشان آماده میکردند. اگر به سمیرم سفر کردید، حتماً فرصت چشیدن این خوراک سنتی را از دست ندهید؛ تجربهای که هم شما را با طعمهای بومی آشنا میکند و هم دلتان را گرم میکند.
آش اماج سمیرم؛ طعمی اصیل با گلولههای خمیری نرم
آش اماج یکی از غذاهای محلی و خوشطعم سمیرم است که شباهت زیادی به آش رشته دارد، اما با یک تفاوت ویژه و دلچسب؛ به جای رشتههای معمولی، در این آش از گلولههای کوچک خمیر آردی استفاده میشود که با دقت و حوصله آماده میشوند و در آش پخته میشوند. این گلولههای نرم و لطیف، همراه با سبزیهای محلی، حبوبات و ادویههای خاص منطقه، ترکیبی خوشمزه و متفاوت را خلق میکنند که هر کس یک بار بچشد، خاطرهاش را فراموش نمیکند.
آش اماج در دل مردم سمیرم جایگاه ویژهای دارد و معمولاً در مناسبتها و دورهمیهای خانوادگی سرو میشود. طعم بینظیر و بافت منحصربهفرد این آش، ترکیبی از سنت و خلاقیت است که نشاندهنده ذوق آشپزی محلی و استفاده هوشمندانه از مواد ساده و در دسترس است. اگر به غذاهای سنتی با رنگوبوی واقعی روستا علاقهمندید، آش اماج بدون شک یکی از گزینههاییست که باید در فهرست تجربههای خوراکیتان در سمیرم قرار دهید.
کوفته برنجی سمیرم؛ ترکیب سنت و سادگی در یک لقمه
کوفته برنجی در سمیرم از آن غذاهایی است که عطرش تا ساعتها در خانه میماند و طعمش تا مدتها در ذهن. این کوفتهها از ترکیب برنج پختهشده، گوشت چرخکرده، پیاز، سبزیجات معطر و ادویههای محلی تهیه میشوند. گاهی داخل آن را با گردو، آلو یا کشمش هم پر میکنند تا طعمی متعادل و دلچسب ایجاد شود. سپس کوفتهها را در سس گوجهفرنگی یا آبگوشت کمچرب میپزند تا کاملاً مغزپخت و نرم شوند.
این غذا در خانههای سمیرمی معمولاً برای ناهار روزهای جمعه یا مهمانیهای خانوادگی آماده میشود. ترکیب بافت لطیف کوفته با طعم آشنای برنج و ادویه، غذایی را میسازد که هم سیرکننده است و هم دلچسب. برای مسافرانی که به دنبال تجربه غذاهای ساده و اصیل ایرانی هستند، کوفته برنجی سمیرم یک انتخاب دوستداشتنی و خاطرهساز خواهد بود.
گوشت یخنی (آبگوشت سمیرم)؛ غذای گرم در دل کوهستان
در سفر به سمیرم، اگر پس از یک استراحت دلنشین در یکی از اقامتگاههای سمیرم، خواستید دلی از عزا در بیاورید و بعد به سراغ دیدنیهای این شهر بروید، پیشنهاد میکنیم آبگوشت یخنی محلی این شهر را از دست ندهید؛ غذایی سنتی و مقوی که انرژیتان را برای گشت و گذار شهری و از همه مهمتر پاساژگردی و خرید سوغات و صنایع دستی سمیرم چند برابر میکند.
آبگوشت یا همان گوشت یخنی یکی از غذاهای محلی سمیرم است که از گذشته بسیار رایج بوده و هنوز هم در میان مردم طرفداران خاص خودش را دارد. این آبگوشت با گوشت گوسفندی تازه، نخود، لوبیا، سیبزمینی، گوجهفرنگی و چاشنیهایی همچون لیموعمانی و زردچوبه پخته میشود. آنچه آبگوشت سمیرم را خاصتر میکند، استفاده از ماست محلی و سبزیهای کوهی در کنار آن است.
این غذا معمولاً در کماجدان (دیگچه مسی)، با شعلهی ملایم پخته میشود تا طعمها بهخوبی در هم آمیخته شوند. بعد از پخت، گوشت و مواد جامد با گوشتکوب کوبیده میشوند و با نان تازه، سبزی و دوغ محلی سرو میشوند. اگر در سفر به سمیرم، هوس یک غذای خانگی و جانگرمکن کردید، گوشت یخنی انتخابی است که طعمی از سنت و مهربانی مردم این منطقه را به شما هدیه میدهد.
دلمه سیرابی؛ طعمی منحصربهفرد از دل سمیرم
اخرین مورد از فهرست غذاهای محلی سمیرم را به معرفی دلمه سیرابی اختصاص دادهایم. دلمه سیرابی یکی از خاصترین غذاهای محلی سمیرم است که شاید در کمتر جایی از ایران به این شکل تهیه شود. در این غذا، سیرابی تمیز و آمادهشده را با مخلوطی از برنج، سبزیهای معطر، پیاز داغ، لپه و گوشت کنجه سرخشده پر میکنند. سپس دلمهها را در سسی از آبغوره، رب گوجهفرنگی یا حتی آبگوشت آرام میپزند تا خوب طعمدار شوند.
دلمه سیرابی غذایی است با طعمی خاص و دلنشین که معمولاً در زمستان یا مناسبتهای خاص پخته میشود. بافت لطیف سیرابی و چاشنیهای تند و ترش، این غذا را به تجربهای منحصربهفرد برای دوستداران غذاهای محلی و دلچسب تبدیل کرده است. اگر به دنبال کشف طعمهای متفاوت و سنتی هستید، دلمه سیرابی یکی از آن غذاهایی است که باید امتحانش را در سفر به سمیرم از دست ندهید.
البته غذاهای محلی سمیرم به همین چند نمونه محدود نمیشود. اگر دوست دارید دنیای خوشطعمتری از این شهر را کشف کنید، میتوانید با اجاره ویلا یا خانه در سمیرم، چند روزی مهمان این شهر باشید و با حوصله بیشتر، طعمهای ناشناختهتری را تجربه کنید. خوشحال میشویم اگر خاطرات و تجربههای خوراکیتان را هم با ما به اشتراک بگذارید!
سخن آخر
در این مقاله، برایتان از لذت چشیدن غذاهای محلی سمیرم گفتیم و تنها گوشهای از محبوبترین انواع آنها را به شما معرفی کردیم. غذاهایی که هر لقمه آنها، داستانیست از زندگی ساده، سالم و ریشهدار که از دل روستاها تا سفرههای شهری آمدهاند. در سفرتان به سمیرم هم هیچ نگرانی بابت سقف بالای سرتان نداشته باشید. فقط کافی است برای رزرو آسان و مطمئن اقامتگاه در سمیرم یا هر مقصدی در طول مسیر، سری به سایت اتاقک بزنید و با چند کلیک، اقامتگاهی مناسب بودجه و سلیقهتان پیدا کرده و سفر خود را بدون دغدغه برای کشف غذاهای محلی آغاز کنید.
سوالات متداول درباره غذاهای محلی سمیرم
معروفترین غذای محلی سمیرم کداماند؟
ساج کباب، آبگوشت یخنی، دلمه سیرابی، کوفته برنجی، بادمجان شکم پر و کوفته گندم از معروفترین غذاهای محلی سمیرم هستند.
معروفترین آشهای سمیر کداماند؟
آش برگ، آش اماج، آش دوغ و غیره از معروفترین آشهای این شهر هستند.
کجا میتوان غذاهای محلی سمیرم را امتحان کرد؟
در رستورانها، خانههای محلی و اقامتگاههای بومگردی در سمیرم میتوان غذاهای سنتی را با طعم اصیل آنها تجربه کرد