دی‌ماه سال ۱۳۹۷ بود. روزهایی که هنوز دانشگاه می‌رفتم و زمان بیشتری برای گردش در شهر و عکاسی داشتم. بعد از کمی گشت‌وگذار در باغ ملی تهران، خیابان امام را به سمت خیابان ولیعصر پیادهروی می‌کردم و چشمم به ساختمان جالبی افتاد و باز هم معماری قاجاری مرا وادار به بازدید کرد!
خانه‌ها هر کدام هویت مخصوص خودشان را دارند و این هویت براساس شخصیت افرادی که روزی در آن زندگی می‌کردند و اتفاق‌های تلخ و شیرین، شکل می‌گیرد. مثلا اولین بار که خانه مقدم تهران را دیدم، شبیه زنی جوان بود که علاوه بر حفظ اصالت خانوادگی به راحتی در دنیای مدرن زندگی می‌کند و بانویی مستقل و روشن‌فکر است!
در این مقاله از مجله اتاقک به معرفی خانه مقدم تهران، کافه موزه مقدم و تاریخچه این عمارت می‌پردازیم.
خانه مقدم تهران کجاست؟
خیابان ولیعصر تهران به عنوان شاه‌راه اصلی شهر، مسیری دل‌چسب برای پیادهروی و بازدید از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی تهران است. از بازار تجریش و موزه سینما تا میدان راه‌آهن مملو از ساختمان‌هایی با معماری معاصر، پهلوی و قاجار است که برخی به موزه، کافه، اقامتگاه و … تبدیل شدند و بعضی هم به دلیل فراموشی متاسفانه در حال تخریب هستند.
خیابان ولیعصر تهران را به سمت جنوب می‌رویم تا به خیابان امام خمینی برسیم، سمت شرقی خیابان امام و درست کنار بانک ملت، خانه مقدم تهران قرار گرفته است.
برای اجاره روزانه خانه در تهران می‌توانید از سایت اتاقک اقدام کنید.
- ۵۰ هزار تومان تخفیف
- مخصوص کاربران بلاگ
- کد : OTGBLG50
همین الان رزرو کن!
تاریخچه خانه مقدم تهران
در زمان قاجار درباریان و افراد سرشناس و ثروتمند در منطقه یک تهران که امروز همان منطقه ۱۲ است و نزدیک کاخ گلستان برای خود باغ و زمین می‌خریدند و براساس معماری آن دوران، عمارت‌های باشکوه می‌ساختند. یکی از درباریان معروف در آن زمان محمدتقی احتساب الملک است که رئیس اداره‌ای منسوب به احتسابیه بود و به دلیل نفوذ زیادش در دربار قاجاری، مرد ثروتمندی محسوب می‌شد؛ بنابراین در نزدیکی کاخ گلستان زمین‌های بسیار باارزشی خرید و خانه مقدم را براساس سبک معماری قاجاری بنا کرد. او با خانواده‌اش سال‌ها در این عمارت زندگی می‌کرد.
سال‌ها بعد از مرگ احتساب الملک، پسرش محسن مقدم برای حفظ میراث پدری از اروپا به ایران بازگشت. دکتر محسن مقدم که در رشته باستان‌شناسی تحصیل کرده بود، همراه با همسر فرانسوی‌اش که بانویی باهوش و هنرمند بودند این خانه پدری را به عمارتی باشکوه برای زندگی و نگهداری از وسایل و آثار قدیمی تبدیل کردند.
معماری خانه و موزه مقدم
اما برسیم به بخش شیرین معماری خانه و موزه مقدم! معماری این ساختمان شبیه بیشتر بناهای دوران قاجار، ترکیبی از سبک‌های مختلف است. بخش حیاط‌های اندورنی و بیرونی مشابه باغ‌های ایرانی طراحی و گل‌کاری شده است. همچنین، ستون و طاق‌های قسمت شمالی عمارت با استفاده از کاشی‌های دوران قاجار و زندیه تزئین گردیده است.
در ایوان عمارت حوضچه‌ای مرمر قرار دارد که از حمام قدیمی فتحعلی‌شاه قاجار به این‌جا انتقال داده شده است و در ادامه بخش‌های دیگری در طول سال‌های عمر دکتر مقدم به این خانه اضافه شده است. برای مثال با ستون‌های کاخ خواهر ناصرالدین شاه که سال‌ها پیش تخریب شده است، یک دیوار به خانه مقدم اضافه کردند و به آن دیوار تجدد می‌گویند.
در بخش غربی عمارت یک برج اربابی اضافه شده است که بیشتر برگرفته از معماری اروپایی است و همچنین فضای جوی آب و استخر حیاط براساس معماری اسپانیا طراحی و ساخته شده است. بخش دیگر عمارت که به حیاط اندورنی شهرت دارد با الگوبرداری دکتر مقدم از نقوش فرش ایرانی طراحی و اجرا شده است. در واقع تک‌تک جزئیات عمارت مقدم براساس دوره‌های مختلف تاریخی ایران و حتی بخش‌های از اروپا طراحی و بازسازی شده و شما با دیدن هر قسمت از این خانه، به دورانی از تاریخ سفر می‌کنید.
برای آشنایی با دیگر جاذبه‌های پایتخت می‌توانید مقاله جاهای دیدنی تهران را مطالعه کنید.
درباره خاندان مقدم
دکتر محسن مقدم که در سال‌های ابتدای جوانی برای تحصیل به اروپا مهاجرت کرد، بعد از مرگ پدرش محمد تقی احتساب الملک، به همراه همسر فرانسوی خود راهی ایران شدند. دکتر مقدم با همیاری همسرش سال‌ها آثار ارزشنمد ایرانی را جمع‌آوری کردند و برای حفظ و نگهداری این آثار تلاش بسیاری انجام دادند. ضمن اینکه محسن مقدم دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را تاسیس کرد و حتی لوگوی معروف دانشگاه تهران اثر دستان هنرمند اوست.
استاد محسن مقدم در جهت رشد و شکوفایی تاریخ و هنر ایرانی زحمت‌های بسیاری کشیدند و حتی این عمارت باشکوه پدری برای پیشبرد روزافزون علم و هنر وقف دانشگاه تهران کردند. نکته جالب درباره دکتر مقدم این است که وی در دوران جوانی مفتخر شد تا از رئیس جمهور وقت کشور فرانسه که در آن زمان شارل دوگل بود، نشان لژیون دو نور را با درجه اوفیسیه دریافت کند. او اولین ایرانی در فرانسه است که به این نشان دست پیدا کرده است.
بخش‌های مختلف خانه موزه مقدم؛ سفری به دل تاریخ و هنر
خانه‌موزه مقدم، یکی از ارزشمندترین بناهای تاریخی تهران، در دل خود فضایی به وسعت ۲۱۱۷ متر مربع جای داده که از سه حیاط مجزا تشکیل شده است: حیاط اندرونی، حیاط بیرونی و بخش سرایداری. هر یک از این فضاها، با کاربری و طراحی خاص خود، روایت‌گر بخشی از زندگی و سلیقه استاد مقدم و همسرش هستند.
حیاط اندرونی؛ قلب زندگی خانوادگی
این بخش، که زمانی محل سکونت خانواده مقدم بوده، با الهام از نقوش فرش‌های ایرانی دوران صفوی و قاجار طراحی شده است. در مرکز حیاط این بخش، حوضی با فواره‌ای زیبا قرار دارد که اطراف آن را باغچه‌هایی سرسبز و درختانی خوش‌منظر احاطه کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین فضاهای این بخش، اتاق قاجار یا زمستانی است؛ اتاقی با حال‌وهوای گرم و سنتی که در گذشته محل زندگی روزهای سرد خانواده مقدم بوده و امروز به محلی برای نمایش سفالینه‌های تاریخی از دوره‌های قاجار و صفویه تبدیل شده است. در کنار آن، نشیمن خانه قرار دارد که اکنون به موزه آثار شخصی استاد مقدم اختصاص یافته؛ فضایی صمیمی و پر از جزئیات زندگی و هنر او که بازدیدکننده را به درون خاطرات این خانه میبرد.
ضلع جنوبی یا بخش بیرونی؛ جلوه‌ای از معماری سنتی ایرانی
در ضلع جنوبی خانه، حیاطی قرار دارد که با طراحی استاد مقدم و همسرش شکل گرفته و به یکی از محبوب‌ترین نقاط بازدیدکنندگان تبدیل شده است. معماری سنتی، تزیینات هنرمندانه و فضای دلنشین این حیاط، هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند. اگر روزی به این خانه قدم بگذارید، زیبایی این بخش شما را شگفت‌زده خواهد کرد. در دل این بخش، ساختمان تابستانی قرار دارد؛ بنایی که در گذشته محل پذیرایی از مهمانان و فعالیت‌های علمی بوده و امروز به فضایی فرهنگی و نمایشگاهی تبدیل شده است. درون آن، اتاق پذیرایی با مجموعه‌ای از آثار تاریخی چون سفال، شیشه، مهر و ابزارهای سنگی و اتاق پیشخوان با لوازم شخصی، قاب عکس‌ها و وسایل قدیمی، تصویری ملموس از زندگی استاد مقدم را به نمایش می‌گذارند. همچنین در زیرزمین همین بخش، حوضخانه با کاشی‌کاری‌های سنتی و ظروف سفالی، فضایی خیره‌کننده برای علاقه‌مندان به هنرهای سنتی فراهم کرده است. در کنار آن، کتابخانه‌ای قرار دارد که روزگاری کارگاه شخصی استاد مقدم بوده و اکنون محل نگهداری کتاب‌های دکتر مقدم، استادان دیگر و همچنین کتاب‌های تخصصی در زمینه باستان‌شناسی و هنر است.
ضلع غربی؛ جلوه‌ای از هنر و معماری
در این بخش از خانه، برج اربابی با معماری الهام‌گرفته از قلعه‌های اروپایی خودنمایی می‌کند؛ بنایی که استاد مقدم با همکاری یکی از شاگردانش در دانشکده هنرهای زیبا ساخته و در آن اتاق‌هایی چون صدف، کدخدا و تدخین قرار دارد. هرکدام از این اتاق‌ها با تزیینات خاص، بخشی از هنرهای مردمی ایران را روایت می‌کنند. اتاق صدف، که از بیرون برج قابل دسترسی است، مجموعه‌ای از اشیای ارزشمند گردآوری‌شده توسط استاد مقدم را در خود جای داده و برای علاقه‌مندان به آثار خاص، نقطه‌ای جذاب به‌شمار می‌رود. در امتداد برج، ایوان قاجار با ستون‌ها و طاق‌های کاشی‌کاری‌شده از دوره‌های قاجار و زندیه قرار دارد. حوضچه‌ای مرمری در این ایوان، آب را از طریق جوی باریکی به استخری سنگی می‌رساند که طراحی آن از باغ الحمرا اسپانیا الهام گرفته شده است.
بخش سرایداری؛ ردپای زندگی روزمره
در گذشته، این قسمت محل زندگی مستخدمان و سرایداران خانه بوده و مطبخ نیز در همین بخش قرار داشته است. امروزه، حیاط سرایداری به عنوان بخش اداری موزه مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما هنوز هم نشانه‌هایی از کاربری قدیمی آن در فضا دیده می‌شود.
جاهای دیدنی نزدیک خانه موزه مقدم
پس از گشت‌وگذار در خانه‌موزه مقدم و غرق شدن در زیبایی‌های معماری و آثار تاریخی آن، تهران هنوز چیزهای زیادی برای کشف کردن دارد. در فاصله‌ای کوتاه از این خانه تاریخی، مجموعه‌ای از مکان‌های دیدنی قرار گرفته‌اند که هرکدام با هویت فرهنگی و معماری منحصربه‌فرد خود، ادامه‌ای جذاب برای سفر شهری شما خواهند بود. از سردر باشکوه باغ ملی گرفته تا میدان حسنآباد با معماری اروپایی‌اش و موزه آبگینه با تالارهای شیشه‌ای و سفالی، همه در چند قدمی شما هستند و آماده‌اند تا صفحه‌ای تازه از تاریخ و هنر تهران را پیش چشمتان ورق بزنند.
سردر باغ ملی تهران
سردر باغ ملی یکی از نمادهای تاریخی تهران است که قدمتش به دوران قاجار برمی‌گردد. این سردر آجری با کاشی‌کاری‌های رنگارنگ، زمانی دروازه ورودی میدان مشق بوده و بعدها به عنوان ورودی باغ ملی شناخته شده است. امروزه، در کنار ساختمان‌های مهمی مثل وزارت امور خارجه و موزه ایران باستان قرار دارد و با معماری باشکوهش، توجه هر رهگذری را جلب می‌کند. فاصله سردر باغ ملی از خانه موزه مقدم تنها ۳.۶ کیلومتر است که با ماشین حدودا ۱۱ دقیقه طول می‌کشد.
آدرس سردر باغ ملی تهران: استان تهران، تهران، ضلع شمالی خیابان امام خمینی
میدان حسنآباد
میدان حسنآباد میدانی بی‌نظیر با معماری اروپایی-ایرانی است که چهار ساختمان قرینه با گنبدهای فلزی آن را احاطه کرده‌اند. این میدان که در اواخر دوره قاجار شکل گرفته، تلفیقی از سبک معماری اروپایی و عناصر ایرانی را به نمایش می‌گذارد. قدم‌زدن در این میدان، حس حضور در یک شهر تاریخی اروپایی را در دل تهران زنده می‌کند. فاصله میدان حسن آباد از خانه موزه مقدم تنها ۱.۶ کیلومتر است که با ماشین حدودا ۶ دقیقه طول می‌کشد. این فاصله نزدیک، فرصت خوبی برای ادامه‌ی گردش شهری و ثبت عکس‌هایی چشم‌نواز فراهم می‌آورد.
آدرس میدان حسنآباد: استان تهران، تهران، تقاطع خیابان امام خمینی (سپه) و خیابان وحدت اسلامی
موزه آبگینه و سفالینه‌های ایران
در خیابان سی‌تیر، درون خانه‌ای تاریخی متعلق به قوام‌السلطنه، موزه‌ای قرار دارد که به‌طور تخصصی به هنر شیشه و سفال اختصاص یافته است. تالارهای این موزه با طراحی مدرن و نورپردازی هنرمندانه، مجموعه‌ای از ظروف شیشه‌ای، سفالینه‌های لعاب‌دار و آثار هنری دوره‌های مختلف ایران را به نمایش گذاشته‌اند. فضای داخلی موزه، با ترکیب معماری قاجاری و چیدمان معاصر، تجربه‌ای متفاوت از بازدید را رقم می‌زند. این موزه تنها ۸ دقیقه (۲.۳ کیلومتر) با خانه مقدم فاصله دارد و بازدید از آن، نه‌تنها برای علاقه‌مندان به هنرهای سنتی، بلکه برای گردشگران نیز تجربه‌ای منحصربه‌فرد خواهد بود.
آدرس موزه آبگینه و سفالینه‌های ایران: استان تهران، تهران، خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر، نرسیده به خیابان جمهوری، پلاک ۵۹
کافه موزه مقدم
عمارتی با این همه زیبایی باید هم پاتوقی برای دانشجویان هنر باشد؛ بنابراین بدون هیچ‌گونه آسیب به بنا در این خانه کافه‌ای کوچک و دلنشین قرار گرفته است.
در این کافه که بیشتر با نام موزه مقدم شهرت دارد، بیشتر غذاها و نوشیدنی‌های اصیل ایرانی سرو می‌شود. از کشک بادمجان و میرزاقاسمی تا انواع خورش‌های ایرانی مانند فسنجان را در کافه موزه مقدم برای مشتری‌ها آماده می‌کنند. البته در لیست غذاهای این مجموعه انواع ساندویج و قهوه نیز سرو می‌شود.
کافه موزه مقدم یا کافه سبز تهران یکی از بهترین کافه‌ها برای دورهمی اهالی هنر و معماری است، چون در این عمارت قاجاری که سال‌ها با تلاش دکتر مقدم و همسرش سالم و زیبا مانده، باید فقط درباره هنر حرف زد و آثار خلاقانه طراحی کرد؛ بنابراین اگر اهل عکاسی، نقاشی و طراحی هستید، چند ساعت گشتن در این عمارت و نشستن در کافه شما را برای خلق اثر هنری سر ذوق می‌آورد.
اما توجه داشته باشید که کافه موزه مقدم برخلاف دیگر کافه‌های تهران، فقط از ساعت ۹ صبح تا ۷ عصر باز است.
مسیر دسترسی به خانه مقدم
برای رفتن به خانه مقدم تهران همیشه بهترین راه استفاده از خطوط اتوبوس‌های بیآرتی است. اما مسیرهای دیگری برای دسترسی نیز هست که در ادامه بررسی می‌کنیم.
مسیر دسترسی به خانه مقدم با اتوبوس: از هرجای تهران که هستید باید به نزدیکترین ایستگاه اتوبوس بیآرتی شمال به جنوب بروید و در ایستگاه البرز پیاده شوید. فاصله حدودی پیادهروی از این ایستگاه تا خانه مقدم ۱۰ دقیقه است.
مسیر دسترسی به خانه مقدم با مترو: از خطوط مترو ۲ و ۳ تهران باید به ایستگاههای مترو در میدان منیریه و میدان حسنآباد بروید که پیادهروی از این میدانها به سمت موزه مقدم حدود ۱۵ دقیقه است.
مسیر دسترسی با خودرو شخصی: از هرجای تهران که هستید باید از مسیر خیابان حافظ به خیابان امام خمینی بروید تا به موزه مقدم برسید. برای پارک خودرو از پارکنیگ سعدی استفاده کنید.
قیمت بلیط موزه مقدم
موزه‌گردی در ایران همیشه یکی از تفریح‌های ارزان محسوب می‌شود و طبق مصوبه شهرداری تهران شما برای بازدید از موزه و خانه مقدم باید ۳۰ هزارتومان پرداخت کنید که این مبلغ برای توریست‌های خارجی ۲۰۰ هزار تومان است. البته اگر دانشجو باشید با ارائه کارت دانشجویی هزینه کمتری می‌پردازید.
ساعت بازدید از خانه موزه مقدم
اگر قصد دارید از خانه‌موزه مقدم بازدید کنید، خوشبختانه این مجموعه تاریخی در بیشتر روزهای سال پذیرای علاقه‌مندان به هنر و تاریخ است. تنها روزهایی که امکان بازدید وجود ندارد، دوشنبه‌ها و تعطیلات رسمی هستند؛ چرا که در این ایام، موزه به‌منظور نگهداری و امور داخلی تعطیل است.
ساعات بازدید از این خانه بسته به فصل متغیر است. در نیمه اول سال، یعنی از فروردین تا پایان شهریور، درهای موزه از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر به روی بازدیدکنندگان باز است. اما در نیمه دوم سال، یعنی از مهر تا پایان اسفند، زمان بازدید کمی زودتر و از ساعت ۹ صبح آغاز می‌شود و تا ساعت ۵ عصر ادامه دارد.
اگر برنامه‌ریزی دقیقی برای گردش شهری دارید، پیشنهاد می‌شود بازدید از خانه مقدم را در ساعات اولیه روز انجام دهید تا با آرامش بیشتری از فضاهای مختلف آن دیدن کنید. همچنین، برای بازدید کامل از بخش‌های متنوع این خانه تاریخی، از حیاط‌ها گرفته تا برج اربابی و اتاق‌های نمایشگاهی، حدود ۱ الی ۲ ساعت زمان در نظر بگیرید تا تجربه‌ای کامل و دلنشین داشته باشید.
سخن آخر
برای بازدید از خانه مقدم دوربین عکاسی واجب است، البته امروز با پیشرفت تکنولوژی و گوشی‌های هوشمند، یک گوشی موبایل استاندارد می‌تواند زیبایی و شکوه خانه مقدم را ثبت کند. اما پیشنهاد می‌کنم اگر دستی در طراحی دارید، حتما قلم و کاغذ ببرید و بخش‌های مختلف عمارت را طراحی کنید و لذت ببرید. راستی اگر مهمان پایتخت ایران هستید، نگران اقامتگاه خود نباشید، اتاقک با داشتن ویلاها و سوئیت‌های مختلف دست شما را برای انتخاب باز نگه داشته است. فقط کافی است به صفحه اصلی سایت سری بزنید و اقامتگاه مورد نظر خود را پیدا و رزرو کنید.
سوالات متداول
خانه مقدم تهران کجاست؟
خانه مقدم تهران در خیابان ولیعصر، خیابان امام خمینی، جنب بانک ملت، پلاک ۲۵۱ واقع شده است.
مسیر دسترسی به خانه اتحادیه با اتوبوس و مترو به چه صورت است؟
از هرجای تهران که هستید باید به نزدیکترین ایستگاه اتوبوس بیآرتی شمال به جنوب بروید و در ایستگاه البرز پیاده شوید. فاصله حدودی پیادهروی از این ایستگاه تا خانه مقدم ۱۰ دقیقه است. برای دسترسی به این خانه با مترو، از خطوط مترو ۲ و ۳ تهران باید به ایستگاههای مترو در میدان منیریه و میدان حسنآباد بروید که پیادهروی از این میدانها به سمت موزه مقدم حدود ۱۵ دقیقه است.
قیمت بلیط خانه مقدم چقدر است؟
شما برای بازدید ازموزه و خانه مقدم باید ۳۰ هزارتومان پرداخت کنید که این مبلغ برای توریست‌های خارجی ۲۰۰ هزار تومان است. البته اگر دانشجو باشید با ارائه کارت دانشجویی هزینه کمتری می‌پردازید.
