بسیاری از افرادی که می‌خواهند در مورد جاذبه‌های گردشگری مناطق کردنشین بنویسند، به شهرت کمتر آن‌ها در مقایسه با سایر مناطق گردشگری شناخته شده اشاره می‌کنند و تأکیدشان روی این نکته است که برای دیدن جاهای جدید و داشتن تجربه‌های متفاوت، بد نیست یک بار هم به کردستان سفر کنید.
در این مقاله قصد نداریم این حرف‌ها را تکرار کنیم، اما می‌خواهیم جاهای دیدنی ایلام، یکی از شهرهای کردنشین را معرفی کنیم که حتی در مقایسه با مشهورترین جاهای دیدنی مناطق کردنشین هم ناشناخته و گمنام محسوب می‌شوند و دیدن آن‌ها قطعاً تجربه متفاوتی را برای علاقه‌مندان به جاذبه‌های تاریخی و طبیعی رقم می‌زند. این شهر که در حصار کوه و جنگل قرار گرفته، آب‌وهوایی معتدل دارد و همین موضوع جذابیت‌های آن به عنوان یک مقصد سفر را زیاد می‌کند.
در ادامه پس از آشنایی کوتاه با این شهر، با 14 جای دیدنی ایلام آشنا می‌شوید.
درباره ایلام
شهر ایلام در غرب ایران و در میان ارتفاعات زاگرس قرار دارد. این شهر کردنشین مرکز استان ایلام است و قدمت آن به دوران پیش از اسلام و ساسانیان می‌رسد. در این دوران ایلام بخشی از منطقه پهله یا پهلو بوده است.
البته ایلام فعلی در 1308 و در منطقه‌ای که حسین آباد نام داشته، احداث شده است و در دوران قاجار، والی این شهر نام آن را پشتکوه گذاشته بود. یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخی این شهر، مربوط به کشته شدن مهدی خلیفه عباسی می‌شود که هنگام شکار در مناطق اطراف این شهر مجروح می‌شود. بنا بر اسناد تاریخی، قبر مهدی تا سال 1343 پا برجا بوده است.
میانگین دمای ایلام در حال حاضر 13.2 درجه سانتی گراد است که در ماه‌های تابستان دمای آن به بالای 30 درجه و در زمستان هم تا منهای 10 درجه می‌رسد و یکی از پربارش‌ترین شهرهای کشور است. متأسفانه تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر باعث شده که این اعداد و ارقام کمی عوض شوند.
با وجود آب‌وهوای کوهستانی، برای لذت بردن از جاهای دیدنی ایلام بهتر است ماه‌های فروردین و اردیبهشت را برای سفر به این شهر انتخاب کنید؛ چون آب‌وهوای کوهستانی غافلگیرکننده است و در سایر فصول سال نمی‌توان تضمین کرد که آب‌وهوای ایلام با شما همراهی کنند.
قالی کردی، سیاه‌چادر و جاجیم از مشهورترین صنایع‌دستی ایلام محسوب می‌شوند.
کوه چمن گیر؛ دنباله سرسبز زاگرس
ایلام سرزمین کوه‌های بکر و سرسبز است و برای افرادی که عاشق ماجراجویی و کشف ناشناخته‌ها هستند، یک بهشت محسوب می‌شود.
کوه چمن گیر یکی از جاهای دیدنی ایلام است که حدود 30 کیلومتر با این شهر فاصله دارد. این کوه جز، رشته کوه‌های زاگرس است که ۲۵۸۷ ارتفاع دارد. رودخانه‌های زیبا و پرخروش گراب و چرداول از این کوه سرچشمه می‌گیرند و مسیر دسترسی به کوه چمن گیر از شهرستان شیروان در فاصله ۲۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام است.
آدرس کوه چمن گیر ایلام: استان ایلام، 22 کیلومتری جنوب شرقی ایلام، ناحیه شیروان
تنگه کافرین؛ لذت قایق‌سواری در بهشت
تنگه کافرین یکی از جاهای دیدنی ایلام است که فاصله زیادی (حدود 80 کیلومتر) با این شهر دارد؛ اما از آنجایی که زیبایی آن غیر قابل وصف است، اگر تا ایلام بروید و فرصت دیدن آن را از دست بدهید، حسرت می‌خورید.
تنگه کافرین تنها یک جاذبه طبیعی نیست و میزبان آثار تاریخی متعددی است که به دوره‌های تاریخی مختلف تعلق دارند. برکه آب زمزم و زیارتگاه جابر، از جمله جاهای تاریخی و طبیعی مجاور تنگه کافرین هستند.
طول این تنگه حدود 2 کیلومتر است و آب‌های جاری از رشته کوه‌های اطراف را به رودخانه سمیره می‌رساند. پیشنهاد می‌کنیم هنگام سفر به ایلام، حتماً این 2 کیلومتر را با قایق طی کنید تا تصاویری را در ذهنتان ثبت کنید که فقط در فیلم‌ها پیدا می‌شوند.
آدرس تنگه کافرین ایلام: استان ایلام، شهرستان بدره، جاده دره شهر- ایلام
برای دسترسی بهتر به تنگه کافرین، می‌توانید از سایت اتاقک نسبت به اجاره ویلا و سوئیت در ایلام اقدام کنید.
غار کناتاریکه؛ زیبای سرمایی!
غار زیبا و عجیب کناتاریکه نزدیک به روستای پاکل و در ارتفاعات سیوان کوه قرار دارد. عمق این غار ۳۵۰ متر است و هوای بسیار سردی دارد؛ به همین خاطر هیچ موجود زنده‌ای در آن زندگی نمی‌کند. داخل غار علاوه بر یک حوضچه آبی، مجسمه‌های بسیار زیبای استالاگمیتی و استالاکتیتی و پرده‌های سنگی به همراه ستون‌های زیبا نیز وجود دارد.
آدرس غار کناتاریکه ایلام: استان ایلام، ۳۵ کیلومتری مسیر ایلام-دره شهر
قلعه اسماعیل‌خان؛ دژ سنگی کوهستانی
این مورد از جاهای دیدنی ایلام، یک اثر باستانی است. قلعه اسماعیل‌خان در نزدیکی شهر ایلام و شمال آن واقع شده و در منطقه‌ای مرتفع قرار دارد که به آن انبار آب می‌گویند. این قلعه مستحکم با استفاده از سنگ و ملات گچ ساخته شده و ظاهری دایره‌ای‌شکل دارد. به دلیل مشخصات بنا، بسیاری از کارشناسان باستان‌شناسی آن را متعلق به دوره اسماعیلیان می‌دانند و معتقدند که عنوان یک دژ کوهستانی کاربرد داشته است.
از جاذبه‌های اطراف این قلعه، می‌توان به جنگل‌های بلوط و چشمه دائمی انبار آب اشاره کرد.
آدرس قلعه اسماعیل‌خان ایلام: استان ایلام، شمال شهر ایلام، منطقه انبار آب
طاق شیرین و فرهاد؛ سنگ‌هایی که بوی عشق می‌دهند
شهرستان ایوان یکی از شهرستان‌های تاریخی و جاهای دیدنی ایلام است که طاق شیرین و فرهاد مشهورترین جاذبه آن محسوب می‌شود. این شهرستان در شمال استان قرار گرفته و طاق شیرین و فرهاد آن بنایی باستانی است که از دوران ساسانیان برجای مانده و در منطقه زیبای کوهستانی کوشک قرار دارد. فاصله این طاق تا شهر ایلام حدود 70 کیلومتر است.
طاق شیرین و فرهاد بنای کوچک و زیبایی است که در باور محلی افسانه‌ای عاشقانه علت ساخت آن را مشخص می‌کند. مردم محلی اعتقاد دارند که فرهاد کوهکن این بنا را در مدت نصف روز برای استراحت شیرین ساخته است.
طاق شیرین و فرهاد به طور کامل از سنگ‌های تراش‌خورده و به‌صورت ردیفی و بدون ملات ساخته شده و ویژگیمنحصربه‌فردد آن سقفی است که به جای فرم هلالی، شکلی مسطح و یکنواخت دارد.
آدرس طاق شیرین و فرهاد ایلام: استان ایلام، بخش زرنه، روستای چهل زرعی، تنگ کوشک
دره ارغوان؛ زیبای اردیبهشتی
دره ارغوان یکی از زیباترین جاهای دیدنی ایلام است که در 30 کیلومتری این شهر قرار دارد و محل زندگی درختان ارغوان است. این درختان در اردیبهشت ماه شکوفا می‌شوند و اگر خوش شانس باشید و در این فصل به این دره سر بزنید، با یک تابلوی نقاشی زنده و رنگارنگ روبرو می‌شوید.
این دره حدود 170 هکتار وسعت دارد و برای افرادی که می‌خواهند از تماشای زیبایی‌های طبیعت سیراب شوند، گزینه مناسبی است. به جز درختان ارغوان، چندین گونه گیاهی دیگر مثل درختان زالزالک و چند چشمه هم در تنگه ارغوان قرار دارد که به جاذبه‌های آن می‌افزاید.
آدرس دره ارغوان ایلام: استان ایلام، 3 کیلومتری شمال شرق شهر ایلام
شهر تاریخی ماداکتو؛ یادگار پیشرفته ایلامیان
دره‌شهر یکی از شهرهای کوهپایه‌ای و از جاهای دیدنی ایلام است که از بزرگ‌ترین شهر تاریخی غرب ایران، یعنی ماداکتو میزبانی می‌کند. ماداکتو پایتخت دوم ایلامیان بوده است که بعد از حمله آشور ویران شد. این شهر در زمان اشکانیان و ساسانیان تجدید حیات پیدا کرد و بقایای برجای مانده از آن متعلق به اواخر دوران ساسانیان یعنی 1400 سال پیش است.
در حقیقت نام پیشین دره شهر، سمیره و نام پیشین سمیره، ماداکتو بوده است.
متأسفانه بخش‌های زیادی از این شهر تاریخی در زلزله مهیب سال 325 هجری شمسی تخریب شده است؛ اما بقایای برج‌های نگهبانی، خیابان، سیستم آبکشی و دفع فاضلاب نشان‌دهنده از متمدن بودن آن خبر می‌دهد. این شهر تاریخی ماداکتو در سال ۱۳۱۰ ثبت ملی شده است.
آدرس شهر تاریخی ماداکتو ایلام: استان ایلام، شهرستان دره شهر
قلعه والی؛ اقامتگاه تابستانی قاجاری
قلعه والی از جمله جاهای دیدنی ایلام است که در داخل این شهر قرار دارد. این قلعه، اقامتگاه تابستانی والی ایلام بوده و به همین دلیل به آن قلعه والی می‌گویند.
قلعه والی ایلام روی یک تپه ساخته شده که شاه‌نشین و حوض مرمر وسط حیاط، از جاذبه‌های آن محسوب می‌شوند. کتیبه‌ای که در داخل قلعه پیدا شده، خبر از ساخت آن در سال 1326 هجری قمری می‌دهد. در ساخت قلعه والی از سنگ، آجر، گچ و چوب استفاده شده است و در سال 1385 به موزه مردم شناسی تغییر کاربری داد که در حال حاضر یکی از غنی‌ترین موزه‌های تخصصی مردم شناسی در کشور محسوب می‌شود.
آدرس قلعه والی ایلام: استان ایلام، شهر ایلام، خیابان پاسداران
آبشار گچان؛ میزبان درختان گردو و بلوط
آبشار گچان یکی از دیدنی‌ترین جاهای دیدنی ایلام در تابستان است و می‌تواند بهترین انتخاب برای علاقه‌مندان به طبیعت باشد. آبشار گچان در نزدیکی سرابله (شمال شرق ایلام) قرار دارد و از دل کوه‌های مانشت و قلارنگ سرچشمه می‌گیرد.
در اطراف این آبشار درختان بلوط و گردوی متعددی قرار دارد که زیبایی‌های آن را دوچندان می‌کند و در فصل پاییز رنگارنگ شدن برگ‌های این درختان، سفر به آبشار گچان را جذاب می‌کند.
آدرس آبشار گچان ایلام: استان ایلام، 15 کیلومتری شمال شرق شهر ایلام
منطقه جنگلی ششدار؛ تفرجگاه محبوب ایلامی‌ها
در معرفی شهر ایلام گفتیم که این شهر در بین کوه و جنگل احاطه شده و به همین دلیل جای یک جنگل در معرفی جاهای دیدنی ایلام خالی بود. منطقه جنگلی ششدار در 5 کیلومتری شمال غرب شهر ایلام واقع شده و یکی از بکرترین و زیباترین مناطق جنگلی ایران است.
مجاورت این منطقه با کوه قلاقیران باعث شده که آب‌وهوای معتدل و خنکی داشته باشد و به همین دلیل یکی از تفرجگاه‌های محبوب مردم ایلام هم محسوب می‌شود. فصل بهار به دلیل سرسبزی زیاد و اوایل پاییز هم به دلیل رنگارنگ شدن برگ‌ها، بهترین زمان‌ها برای بازدید از این منطقه هستند.
آدرس پارک جنگلی ششدار ایلام: استان ایلام، 5 کیلومتری شمال غرب شهر ایلام
کوه پَرشکوه قلاقیران؛ نماد شهر ایلام
اگر برای بازدید از منطقه جنگلی ششدار رفتید و هوا مناسب بود و زمان داشتید، می‌توانید به نزدیک‌ترین جاذبه به این منطقه یعنی کوه قلاقیران هم سری بزنید. این کوه منظره‌ای شگفت‌انگیز از شهر ایلام و اطراف آن به شما می‌دهد و طبیعت زیبای آن هم واقعاً فریبنده است.
قلاقیران نماد شهر ایلام هم هست و شایعات می‌گویند که طراح برج آزادی تهران از قله این کوه الهام گرفته است. قلاقیران (قلعه قیران) 2152 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
آدرس کوه پرشکوه قلاقیران ایلام: استان ایلام، 3 کیلومتری شمال غرب شهر ایلام
دریاچه سد؛ میعادگاه آب و کوهستان
دریاچه سد وظیفه تأمین آب شرب ایلامی‌ها را بر عهده دارد و به دلیل زیبایی منحصربه‌فرد خودش و طبیعت اطرافش، به یکی از جاهای دیدنی محبوب گردشگران و مردم ایلام تبدیل شده است.
قدم زدن در کنار این دریاچه و طبیعت زیبای اطراف آن می‌تواند ذهن شما را از دغدغه‌ها و روزمرگی‌ها خالی کند و هوای پاک آن روح و جسم شما را تازه می‌کند. به همین دلیل دریاچه سد ایلام گزینه‌ای مناسب برای خلوت کردن با خودتان یا پیک‌نیک کردن با همسفران است.
آدرس دریاچه سد ایلام: استان ایلام، ۲۰ کیلومتری شرق ایلام
تنگ رازیانه؛ جاذبه زمین‌شناسی ایلام
تنگ رازیانه یکی از جاذبه‌های زمین‌شناسی و جاهای دیدنی ایلام است که در یک منطقه سرسبز واقع شده است. تنگ رازیانه فقط یک جاذبه زمین‌شناسی نیست و آثار تاریخی متعددی از دوره‌های مختلف تاریخی در آن قرار دارد.
از میان این تنگ یک رود روان عبور می‌کند و شکل چندلایه آن یک پس‌زمینه ایدئال را برای عکاسی فراهم کرده است.
آدرس تنگ رازیانه ایلام: استان ایلام، جاده ایلام-بدره
آبشار اما؛ همسایه دشت‌های سرسبز
آبشار اما یکی از زیباترین جاهای دیدنی ایلام است که در جنوب این شهر واقع شده و حدود 20 متر ارتفاع دارد. مثل سایر جاذبه‌های طبیعی این شهر، آبشار اما هم میعادگاه جنگل، کوه و رودخانه است و در اطراف آن دشت‌های وسیع و سرسبزی وجود دارد که گزینه‌ای مناسب برای پیک‌نیک و گذران وقت در طبیعت هستند.
بهترین زمان سفر به آبشار اما فصل بهار است و در میان گزینه‌های محبوب خود ایلامی‌ها برای گذران تعطیلات آخر هفته قرار دارد.
آدرس آبشار اما ایلام: استان ایلام، پشت سد ایلام، روستای اما
غار زینگان، غار بهشت!
غار زینگان یکی از جاذبه‌های طبیعی شهر مهران است که فاصله زیادی تا ایلام ندارد. این غار روباز است و به همین دلیل به آن تنگه زینگان هم می‌گویند. دمای داخل این غار سرد و مطبوع است و اختلاف زیادی با دمای بیرون دارد که با توجه به روباز بودن آن، شگفت‌انگیز است.
این غار حدوداً یک کیلومتری، قندیل، آبچک و دهلیزهای متعددی دارد و برای عبور از برخی از نقاط آن باید وارد آب شوید. به دلیل خنکی هوای داخل، به آن غار بهشت هم می‌گویند.
آدرس غار زینگان ایلام: استان ایلام، ۴۱ کیلومتری جنوب غربی ایلام، شهر مهران، پنج‌کیلومتری جنوب شرقی صالح‌آباد
سخن آخر
دیدن جاهای دیدنی ایلام مثل آبشارها، جنگل‌ها و آثار باستانی گمنام، می‌تواند تجربه منحصر به فردی باشد. این شهر و اطراف آن طبیعت بی‌نظیری دارد و فهرست بلند بالای جاذبه‌های اطراف آن، می‌تواند شما را چند روزی مشغول نگه دارد.
برای اینکه در سفر دغدغه محل اقامت خود را نداشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم پیش از سفر نسبت به اجاره ویلا و سوئیت اقدام کنید. استان ایلام اقامتگاه‌های بوم‌گردی بسیاری دارد که می‌توانید از سایت اتاقک آن‌ها را رزرو کنید.
سؤالات متداول درباره جاهای دیدنی ایلام
کوه قلاقیران، قلعه والی، منطقه جنگلی ششدار، کوه چمن گیر، تنگه کافرین استان ایلام، شهر ایلام، خیابان پاسداران استان ایلام، شهرستان بدره، جاده دره شهر- ایلامبهترین جاهای دیدنی ایلام کدامند؟
قلعه والی ایلام کجاست؟
تنگه کافرین ایلام کجاست؟
