بندر انزلی کجاست؟ | معرفی کامل بندر پهلوی قدیم

بسیاری از ما حداقل یک‌بار نام بندر انزلی را شنیده‌ایم؛ بندری زیبا و مهم که در غرب استان گیلان قرار دارد. این شهر شمالی همواره نه‌تنها از جنبه گردشگری، بلکه در مسائل اقتصادی، تجاری، نظامی و حتی ورزشی شهر مهمی بوده است. اگر شما هم دوست دارید بیشتر با این بندر آشنا شوید، درباره تاریخچه‌ و سوغات آنجا بدانید و برای سفرتان جاذبه‌های بیشتری پیدا کنید، با این مطلب از مجله اتاقک همراه باشید.

بندر انزلی کجاست؟

بندرانزلی مرکز شهرستان انزلی است و در غرب استان گیلان قرار دارد. این بندر، از شمال به دریای خزر، از جنوب به رشت و صومعه‌سرا، از غرب به رضوانشهر و از شرق به خمام می‌رسد. انزلی پرجمعیت‌ترین شهر این استان بعد از رشت است و مساحت آن ۳۱۵ کیلومترمربع است. جمعیت این شهر در سرشماری سال 1395، 118 هزار و 564 نفر بود.

تاریخچه

اولین بار در سال 863 هجری قمری، در متون تاریخی از انزلی یاد شده است. در آن زمان انزلی فقط یک دهکده کوچک بود؛ کم‌کم در اوایل دوره صفویه، انگلیسی‌ها، روس‌ها و همچنین دولت مرکزی کشور خودمان که پایتخت آن قزوین بود، این شهر را مورد توجه خود قرار دادند.

انگلیسی‌ها، شرکتی تجاری در مسکو دایر کردند و در تجارت ابریشم گیلان، راه رشت-بندر انزلی-بادکوبه به اروپا را رونق بخشیدند. از این زمان به بعد انزلی به دروازه اروپا شناخته شد.

با روی کار آمدن پهلوی اول، این بندر بازسازی و اسکله‌های جدیدی در آن ساخته شد؛ همچنین اداره بندر و کشتیرانی مجهزتر از قبل شد. امروزه بندرانزلی یکی از مجهزترین بندرهای کنار دریای خزر و از زیباترین شهرهای گیلان به حساب می‌آید.

فرهنگ و آداب‌ و رسوم

بیشتر مردم بندر انزلی گیلک هستند و به زبان گیلکی و گویش «بیه پسی» صحبت می‌کنند. این را هم اضافه کنیم که به مردم این شهر، انزلیچی می‌گویند. بسیاری از آداب‌ورسوم رایج در بندر انزلی، در دیگر شهرهای استان گیلان نیز رایج است و معروف‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• باران خواهی: با این‌که بندرانزلی یکی از شهرهای پرباران کشور به حساب می‌آید، اما گاهی به اندازه نیاز زمین‌های شالیزار، باران نمی‌بارد. در این هنگام مردم وسیله متبرکی مانند جانماز یا پنجه علم را در آب قرار داده و آن را می‌شویند تا از این طریق، از خداوند طلب باران کنند.
• آفتاب خواهی: گاهی بارش باران‌های پی‌در‌پی، ممکن است برای زمین‌های شالی خطرناک باشد. در این هنگام مردم دست‌به‌کار شده و به اعتقاد خود، سر هفت فرد کچل را می‌بندند تا آفتاب بیاید.
• درمان درد: مردم انزلی برای از بین بردن درد نواحی مختلف، اعتقادات خاص خودشان را دارند؛ مثلاً برای رفع گلودرد، ابتدا گلوی فرد را می‌مالند و سپس او را می‌ترسانند. برای رفع گوش‌درد یک حبه سیر را گرم می‌کنند و داخل گوش می‌گذارند؛ برای رماتیسم، بیمار را در شکم پاره شده خوک قرار می‌دهند و … البته در حال حاضر خیلی از این رسوم، دیگر به تاریخ پیوستند و کمتر کسی به آن‌ها اعتقاد دارد.

روستاهای بندر انزلی

اطراف این شهر، پر از روستاهای زیباست. یکی از این روستاها، آبکنار نام دارد که در کنار مرداب انزلی و دهستان چهارفریضه قرار دارد. روستای اشپلا، اشترکان، بشمن، تربه بر، تربه گوده، جفرود پایین، چای بیجار، حسن رود، خمیران، رود پشت، سنگاچین، گلشن، کوچک محله و ماهروزه از دیگر روستاهای اطراف این شهر هستند.

اقتصاد بندر انزلی

انزلی به دلیل داشتن دریا، بندر، گمرک، منطقه آزاد و زیرساخت‌های شیلاتی، به‌عنوان نگین پرفروغ تجارت و اقتصاد در شمال کشور شناخته می‌شود. جالب است بدانید که بیش از 80 درصد تجارت کشور از طریق دریا اتفاق می‌افتد.

منطقه آزاد بندرانزلی، یکی از مهم‌ترین  زیرساخت‌های دریایی برای صادرات و واردات است؛ این منطقه نسبت به دیگر شهرهای بندری شمال، از ویژگی‌های استراتژیک بهتری برخوردار بوده و همچنین توسعه‌یافته‌تر است.

از دیگر دلایل موفق بودن بندرانزلی به‌عنوان یک قطب تجاری، نزدیکی آن به بندرهای پراهمیت حاشیه دریای خزر در کشورهای دیگر، مانند  بنادر آستراخان و ماخاچ کالا در روسیه، اکتائو در قزاقستان، باکو در آذربایجان و ترکمن باشی در ترکمنستان است.

در گذشته مردم بندرانزلی بیشتر به شغل ماهیگیری، برنج‌کاری و کشاورزی مشغول بودند؛ اما امروزه با پیشرفت بازار منطقه آزاد، بسیاری از مردم در این بازار مشغول فروشندگی و واردات کالا هستند.

آب‌ و هوای بندر انزلی

مانند بسیاری از شهرهای ساحلی کشورمان، انزلی دارای هوایی مرطوب است؛ این بدان معناست که این شهر، تابستان‌هایی شرجی و پاییزهایی پرباران دارد. اگر به این شهر بندری سفر کنید دمایی با میانگین ۱۳.۲ تا ۱۹.۲ درجه سانتی‌گراد را تجربه خواهید کرد؛ البته ممکن است در فصل گرما دما به ۲۶ درجه سانتی‌گراد و در فصل سرما به ۷ درجه سانتی‌گراد هم برسد. یکی از موارد جالبی که در معرفی انزلی به سایر ایرانیان همیشه مشهور بوده، میزان بارندگی این شهر است. میانگین بارش منطقه 1827 میلی‌متر است و در برخی سال‌ها این میزان به بیش از 2 هزار میلی‌متر هم رسیده است؛ به همین دلیل این شهر با نام «شهر باران» هم شناخته می‌شود.

نکته مهم دیگر در مورد آب‌وهوای انزلی، روزهای ابری آنجا است. شاید فکر کنید در همه‌ی روزهای سال این شهر ابری خواهد بود، اما در حدود یک‌سوم سال (به‌ویژه در اواخر بهار و اوایل تابستان) هیچ اثری از ابر دیده نمی‌شود؛ اما مانند سایر شهرهای استان گیلان، روزهای ابری هم در آنجا وجود دارد که تقریباً ۱۶۲ روز سال را شامل می‌شود.

یکی از ویژگی‌های بسیار خوب این شهر بندری، کم بودن روزهای یخبندان است، طوری که میانگین یخ‌بندان‌های انزلی، تنها ۷ روز در سال است که دلیل آن هم مجاورت با دریای خزر است. برای جمع‌بندی می‌توان گفت آب‌وهوای این شهر در بهار معتدل، در تابستان گرم و شرجی، در پاییز خنک و در زمستان نسبتاً سرد است.

بهترین زمان سفر به انزلی‌

ممکن است حالا که فهمیدید انزلی کجاست و تا حدودی با ویژگی‌های آن آشنا شدید، قصد سفر به آنجا را داشته باشید و دنبال بهترین زمان سفر به این بندر زیبا هستید. این مسئله تا حد بسیار زیادی به شما و شرایطتان بستگی دارد؛ چراکه شاید تحمل هوای شرجی تابستان برایتان سخت است، علاقه‌ای به سرمای زمستان ندارید یا شاید به قدم زدن زیر باران علاقه‌مند باشید. بسته به هرکدام از این شرایط، فصل بهار، تابستان، پاییز یا زمستان برای شما مناسب‌تر خواهد بود؛ البته اگر هنگام سرمای هوا قصد مسافرت داشتید، قبل از هر چیز از وضعیت جاده‌ها اطلاع کسب کنید. علاوه‌ بر این می‌توانید قبل از ورود به شهر، اقامتگاه موردنظرتان را رزرو یا اجاره کنید تا با خیال راحت‌تری به مسافرت بروید. برای اجاره ویلا شمال یا هر نقطه از ایران می‌توانید از سایت اتاقک کمک بگیرید.

جاهای دیدنی بندر انزلی

همان‌طور که گفتیم، این شهر اهمیت تاریخی بسیاری دارد و حتی جهانگردان خارجی، در دوران قاجاریه، گزارش‌های مفصلی در مورد آن نوشتند. همچنین موقعیت جغرافیایی خاص این منطقه و قرار گرفتن آن در کنار دریای خزر و داشتن طبیعت بکر، انزلی را به یک جاذبه گردشگری بسیار دیدنی تبدیل کرده است. حالا هم در این مقاله، نوبت معرفی جاهای دیدنی انزلی رسیده است.

تالاب انزلی‌

یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین سکونتگاه‌های طبیعی گونه‌های مختلف جانوری در ایران، تالاب انزلی است. این تالاب در جنوب غربی شهر انزلی قرارگرفته، مساحت آن به 20 هزار هکتار می‌رسد و انواع گیاهان، آبزیان و پرندگان را در خود جای داده است؛ تعداد این گونه‌های زیستی به بیش از ۵۰ نوع ماهی از جمله ماهی خاویار، ۱۰۰ گونه پرنده‌ای مانند کاکایی، سیاه کشیم، انواع اردک، مرغ ماهی‌خواهر و صدها نوع گیاه مختلف از جمله نیلوفر مردابی، نی، پونه‌ی آبی و… می‌رسد.

اگر قصد بازدید از اینجا را دارید، باید بدانید تالاب انزلی از چهار بخش آبکنار (در غرب)، بخش شرقی، بخش مرکزی و منطقه حفاظت‌شده سیاه‌کشیم تشکیل می‌شود؛ این منطقه حفاظت‌شده در جنوب تالاب قرار دارد و مساحت آن 4 هزار و 114 هکتار است.

مناره انزلی

یکی از مواردی که نمی‌توان در معرفی انزلی جا انداخت، برج ساعت این شهر یا مناره است. این بنا در میدان انزلی و نزدیک بازار سپه قرار دارد. برج در سال ۱۱۹۴ توسط حاکم گیلان ساخته شد. هدف از ساخت این برج، دیده‌بانی از دریا و استفاده به‌عنوان فانوس دریایی بوده است. همچنین این برج به ملوانان و دریانوردان کمک می‌کرده تا با مشاهده‌ی نور فانوسِ مناره، در شب راه ساحل را پیدا کنند. در سال ۱۳۰۷ اقداماتی برای مرمت برج انجام گرفت و برای آن چهارسویی هم تعبیه شد. هم‌اکنون این برج ۲۸ متری مجهز به یک ساعت الکتریکی شده و بازدید از آن در شب، به دلیل نورپردازی خاص مناره، بسیار دیدنی است.

موج‌شکن انزلی

بسیاری از مسافرانی که به ساحل بندرانزلی می‌روند، تجربه نشستن روی سنگ‌های کنار ساحل را از یاد نمی‌برند. موج‌شکن انزلی، ۵۲۰ متر طول دارد و در سال ۱۳۱۴، برای تقویت سازه، مکعب‌هایی بتونی جلوی آن قرار گرفت. تجربه بازدید از این بنا، تماشای امواج دریا و گردش آن‌ها روی موج‌شکن‌ها بسیار زیبا و فراموش‌نشدنی است.

کاخ میان‌ پشته

در منطقه میا‌ن‌ پشته، بین پل انزلی و پل غازیان، یکی از قدیمی‌ترین کاخ‌موزه‌های این شهر قرار دارد. اطراف کاخ میان پشته را پوشش گیاهی زیبایی متشکل از چمن و درخت‌های فراوان احاطه کرده و باعث کاهش روح نظامی فضا شده است. همچنین کاخ، چشم‌اندازی به دریای خزر هم دارد که زیبایی خاصی به آن بخشیده است.

 در دیوارها و سقف ساختمان، گچ‌بری‌های بسیار زیبایی وجود دارد و ترکیب آن با نقاشی‌های ساختمان، جلوه بنا را بسیار بیشتر کرده است.

آکواریوم انزلی

انزلی زیستگاه گونه‌های مختلف ماهی است؛ اما برای دیدن این جانوران، لازم نیست حتماً به دریا سفر کنید. در این شهر بزرگ‌ترین آکورایوم زیرزمینی ایران، با مساحت ۱0 هزار مترمربع قرار دارد. این آکواریوم، یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های دیدنی انزلی است که آبزیان مختلفی از جای‌جای جهان را در خود جای داده است.

امکانات این مجموعه تنها به آکواریوم محدود نمی‌شود و همین ویژگی باعث افزایش بازدیدکنندگان آنجا شده است. پرطرفدارترین امکانات این جاذبه شامل شهربازی سرپوشیده، سینمای چندبعدی، زمین بولینگ، کافی‌شاپ و رستوران می‌شود.

گورستان لهستانی‌ها

یکی از هولناک‌ترین اتفاقات جنگ جهانی دوم، کشتار یهودیان توسط ارتش نازی بود و همین مسئله، باعث فرار بسیاری از یهودیان از سرزمین‌هایشان شد. در آن زمان برخی از یهودیان لهستان، ایران را به‌عنوان مقصد خود انتخاب کردند و از طریق انزلی به کشور ما پناه آوردند. زندگی برخی از مردم آن سرزمین در این شهر، سبب پیدایش گورستان لهستانی‌ها در انزلی شد؛ جایی برای خوب ابدی ۶۳۹ مهاجر از این کشور.

بقعه بی‌بی حوریه

اگر علاقه‌مند به بازدید از بناهای مذهبی باشید، یکی از پیشنهادها به شما بقعه بی‌بی حوریه است. این آرامگاه در نزدیکی انزلی و روستای شالور قرار دارد و مدفن خواهر امام موسی کاظم است. دیوارهای بقعه از سنگ مرمر ساخته شده‌اند، گنبد آن کاشی‌کاری شده و روی قبر، یک ضریح طلایی بزرگ و مشبک قرار گرفته است. علاوه‌ بر مقبره، در این بنا مکان‌هایی چون زائرسرا، یک مسجد زیبا و پارکینگ، برای رفاه حال زائران وجود دارد.

سوغات و صنایع دستی بندر انزلی

استان‌های شمالی کشورمان پر از کشاورزان، دامداران، ماهیگیران و هنرمندان خوش‌‌سلیقه و زحمت‌کش است. همین موضوع باعث شده تا شاهد تنوع در محصولات کشاورزی، خوراکی و صنایع دستی این منطقه باشیم. آن‌هایی که قبلاً به این شهر سفر کردند، از کیفیت برنج و چای این منطقه خبر دارند. با گردش در بازار این شهر می‌توانید اعلاترین برنج‌های ایرانی و خوش عطرترین چای را تهیه کنید. همچنین می‌توانید دسترنج ماهی‌تران انزلی‌چی را، تازه بخرید و نوش جان کنید.

زنان شمالی بسیار هنرمند هستند و هنر دستان آن‌ها، صنایع دستی انزلی مثل محصولات حصیری (سبد، زیرانداز، زیر قابلمه‌ای و…)، لباس‌های محلی و چادرشب گیلانی را بسیار پرطرفدار و متنوع کرده است. همچنین هنرمندان این شهر به کارهایی چون خراطی روی چوب، قلاب‌بافی و گل‌سازی هم مشغول هستند.

برای آشنایی بیشتر مقاله سوغات و صنایع دستی بندرانزلی را مطالعه کنید.

غذاهای محلی بندر انزلی‌

تنوع مواد غذایی در این شهر، باعث پدید آمدن خوشمزه‌ترین غذاهای محلی شده است؛ طوری که چشیدن طعم غذاها و خوراکی‌های خوشمزه این منطقه، یکی از بهترین قسمت‌های سفر شما خواهد بود. از معروف‌ترین غذاهای محلی انزلی می‌توان به انواع ماهی، ماهی‌دودی، ترش تره، باقلاقاتق، میرزاقاسمی، اکبر جوجه و انواع ترشی اشاره کرد. همچنین می‌توانید در این شهر شیرینی‌های خوشمزه‌ای چون حلوا عسلی را هم میل کنید.

رستوران‌ های بندر انزلی

اگر به دنبال نوش جان کردن غذاهای محلی هستید، رفتن به یک رستوران باکیفیت، بهترین کار خواهد بود. با این کار هم از کیفیت و سلامت غذا مطمئن خواهید شد و هم مزه اصیل غذا را تجربه می‌کنید.

رستوران لوتکاچی

یکی از معروف‌ترین رستوران‌ های بندرانزلی، رستوران لوتکاچی است. در منوی این رستوران، انواع غذاهای سنتی ایرانی و غذاهای محلی گیلان وجود دارد. باید بگوییم این رستوران منوی کافه کاملی هم دارد و می‌توانید برای نوش جان کرده قهوه، چای، نوشیدنی خنک، کیک و … آن‌هم با نمای مرداب انزلی، به این رستوران بروید.

آدرس رستوران لوتکاچی: گیلان، بندرانزلی، خیابان تکاوران، روبروی خانه‌های رنگی

برای آشنایی بیشتر با رستوران‌های این شهر، مقاله معرفی بهترین رستوران‌‌ های بندر انزلی را بخوانید.

رستوران یار ماشاالله

اگر دوست دارید در سفر به این شهر دیدنی، در یک خانه قدیمی با قدمت 100 ساله که حالا بازسازی شده و فضای بسیار جذابی دارد، یک وعده غذا نوش جان کنید، رستوران یار ماشاالله انتخاب خوبی است. در آشپزخانه این رستوران غذاهای محلی گیلان، غذاهای سنتی ایرانی و غذاهای فرنگی پخته می‌شوند. پرطرفدارترین غذای این رستوران هم سینی محلی گیلان و کباب‌ترش است.

آدرس رستوران یار ماشاالله: گیلان، بندرانزلی، غازیان، خیابان سنایی

رستوران حاج مرتضی

خیلی از افراد دوست دارند در سفر به هر شهری، به حرف مردم محلی گوش کنند و به رستورانی که آن‌ها معرفی می‌کنند، بروند. رستوران حاج مرتضی یکی از رستوران‌های انزلی است که خیلی از اهالی، توصیه می‌کنند حتماً غذایش را امتحان کنید؛ رستورانی با منوی غذایی متنوع که در ساختمانی سه‌طبقه قرار دارد.

آدرس رستوران حاج مرتضی: گیلان، بندرانزلی، بین میدان مالا و میدان معراج

مراکز خرید بندر انزلی

یکی از خاطرات فراموش‌نشدنی هر سفری، خرید محصولات بومی از بازارهای سنتی آن منطقه است. هر کسی که می‌خواهد به معرفی انزلی بپردازد، حتماً به بازارهای محلی بسیار جذاب این شهر هم اشاره می‌کند. برخی از مراکز خرید انزلی عبارت‌اند از:

• شنبه‌بازار:‌ این بازار هفتگی جزو سنتی‌ترین بازارهای این شهر حساب می‌شود و فروشندگان و تولیدکنندگان محلی، اجناس خود را در آن عرضه می‌کنند.
• بازار کاسپین
• بازار پردیس
• بازار ساحلی
• بازار گیلار

اقامت در بندر انزلی

مهم نیست که بخواهید در لوکس‌ترین هتل‌ها اقامت کنید، سراغ خانه‌های محلی بروید و چند روزی به سبک مردم بومی انزلی زندگی کنید یا دنبال یک سوئیت مقرون‌به‌صرفه باشید. هرکدام از این گزینه‌ها را که دوست داشته باشید، می‌توانید با جستجو اجاره ویلا در بندر انزلی از سایت اتاقک، اقامتگاه موردنظرتان مثل را به‌راحتی و در سریع‌ترین زمان پیدا کنید. تازه گزینه سریع‌تر یک کلیک ساده روی اجاره ویلا ساحلی انزلی    |    اجاره ویلا لوکس و استخردار انزلی است.

راه‌های دسترسی به انزلی‌

شاید بخواهید بپرسید بهترین مسیر از تهران تا بندر انزلی چه مسیری است؟ برای رفتن به مقصدتان انتخاب‌های متنوعی مقابلتان قرار دارد و می‌توانید طبق سلیقه خودتان به انزلی برسید.

سفر با خودروی شخصی

اگر دنبال با هم بودن و صمیمیت بیشتر هستید، خودروی شخصی‌تان را آماده کنید. در اولین قدم باید خود را به بزرگراه تهران-کرج برسانید و بعد از ورود به بزرگراه قزوین-رشت، به سمت انزلی رانندگی کنید.

سفر با اتوبوس

ممکن است نخواهید در جاده رانندگی کنید و تنها دنبال تماشای منظره‌ی زیبای مسیر هستید؛ در این صورت سفر با اتوبوس را پیشنهاد می‌کنیم. خوشبختانه از برخی مسیرها از جمله تهران، اتوبوس مستقیم به انزلی وجود دارد و به‌راحتی می‌توان به مقصد رسید.

سفر با قطار انزلی

اگر عاشق مسافرت با قطار و عبور از تونل‌ها و پل‌های مه‌گرفته راه‌آهن شمال هستید، باید گفت متأسفانه هنوز پروژه راه‌آهن رشت انزلی به پایان نرسیده و برای مسافرت با قطار، لازم است بلیت قطار رشت را تهیه کنید. پس از رسیدن به رشت می‌توانید به سمت مقصد موردنظرتان حرکت کنید.

سفر هوایی به انزلی

اگر قصد دارید در سریع‌ترین زمان ممکن به این شهر بندری برسید، هواپیما بهترین گزینه برای شما خواهد بود. نزدیک‌ترین فرودگاه به انزلی فرودگاه سردار جنگل رشت است و پس از فرود هواپیما، لازم است این فاصله ۴۰ کیلومتری را با خودرو طی نمایید.

• در شلوغ‌ترین فصل سفر به این شهر، یعنی بهار و پاییز، اقامتگاه خود را از قبل رزرو کنید.
• در سفر با خودروی شخصی، از سلامت ماشین مطمئن شوید.
• اگر قصد سفر به انزلی با هواپیما را دارید، زمانی را برای تأخیر در پرواز در نظر بگیرید.
• مدارک شناسایی و پول نقد همراه داشته باشید.
• در نیمه دوم سال، وضعیت آب‌وهوا را قبل از سفر بررسی کنید.
• در سفر به هر شهری ازجمله انزلی، حواستان به محیط‌زیست و بناهای تاریخی باشد.

سخن آخر

در این مقاله، از بندرانزلی یا بندر پهلوی قدیم گفتیم. اول با موقعیت شهر و تاریخچه آن آشنا شدیم و بعد سراغ جاذبه‌ها، غذاهای محلی، رستوران‌ها و مراکز خرید رفتیم. درباره مهم‌ترین دغدغه شما در سفر، یعنی اجاره اقامتگاه هم گفتیم و خیالتان را راحت کردیم. حالا دیگر ریش و قیچی دست شماست تا با توجه به شرایط و سلیقه‌تان، برای اولین تعطیلات پیش رویتان برنامه‌ریزی کنید و راهی این شهر دیدنی و جذاب شوید. قبل از سفر حتما مقاله برنامه سفر به انزلی در مقاله اتاقک را مطالعه کنید.

سؤالات متداول درباره بندر انزلی