فرارسیدن چهارشنبه سوری یعنی این که نوروز از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است! یعنی زمانی که صبح‌ها با صدای آوازخوانی دسته‌جمعی گنجشک‌ها بیدار می‌شویم و در طول روز رفت‌وآمد گاه‌وبیگاه ابرهای سیاه و باران‌های مقطعی ما را سورپرایز می‌کند. در هر خیابان و کوچه و بازار جنب‌وجوش و رفت‌وآمد زیاد است و دست هر کسی یک کیسه خرید می‌بینیم.
خاطرات چهارشنبه سوری برای بیشتر ما مساوی با از روی آتش پریدن، خوردن آجیل شیرین و رشته‌پلو است که با رقصیدن و شادی دسته‌جمعی هم همراه می‌شد. هنوز هم بسیاری این برنامه را برای شب چهارشنبه آخر سال پیاده میکنند؛ اما در گذشته این شب رسم و رسومات بیشتری داشت که هنوز هم برخی به آن پایبند هستند و از آنها برای طلب شادی و دفع نحسی در آستانه سال نو کمک می‌گیرند.
در این مقاله قرار است در مورد تاریخچه چهارشنبه سوری و رسومات چهارشنبه سوری صحبت کنیم و مهم‌تر از همه به سؤال «چهارشنبه سوری کجا بریم» پاسخ بدهیم که اگر بخواهید امسال برنامه متفاوتی پیاده کنید، احتمالاً این سؤال ذهنتان را مشغول کرده است. البته در پاسخ به این سؤال، شما هم باید به ما کمک کنید و در کامنت‌ها به ما بگویید که در شهر شما مردم برای چهارشنبه سوری چه‌کار میکنند و کجا می‌روند.
چهارشنبه سوری امسال چندم اسفند است؟
امسال سال‌تحویل ساعت ۶ و ۳۶ دقیقه چهارشنبه اول فروردین است و اگر بخواهیم طبق رسومات چهارشنبه سوری عمل کنیم، باید آخرین شب چهارشنبه سال را جشن بگیریم که با شب سال‌تحویل مصادف می‌شود. از آنجایی که اکثرا ما ترجیح می‌دهیم که این شب را به جای ترقه‌بازی و مهمانی رفتن با عزیزانمان سر کنیم، بسیاری چهارشنبه سوری امسال را یک هفته قبل یعنی شب ۲۳ اسفند جشن می‌گیرند.
تاریخچه چهارشنبه سوری
تاریخچه چهارشنبه سوری به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد. ایرانیان باستان معتقد بودند باید تمیز و پاکیزه سال جدید را آغاز کنند و از طرفی آتش را مظهر پاکی و فروغ ایزدی می‌دانستند و سعی داشتند در این شب تمام وسایل غیرضروری و اضافه خود را به شعله‌های آتش بسپارند و محل زندگی خود را تطهیر کنند.
همچنین گذشتگان روز چهارشنبه را نحس می‌دانستند و به همین دلیل، آخرین چهارشنبه سال را به برگزاری این مراسم اختصاص می‌دادند تا این نحسی را با پاکی آتش از بین ببرند و سال جدید از تلخی به‌دور باشد. همه سرود «زردی من از تو، سرخی تو از من» را سر می‌دادند، از روی آتش می‌پریدند و از آتش می‌خواستند که پاکی، شادابی، سرخی و گرمای خود را به مردم بدهد و بیماری، غم، اندوه و مشکلات را از آنها بگیرد.
ایرانیان سالیان سال است این رسم را زنده نگه داشته و نسل به نسل به یکدیگر منتقل کرده‌اند. پریدن از روی آتش شاید یکی از معدود رسومات چهارشنبه سوری است که از گذشته تا به امروز باقی مانده است؛ اما متأسفانه بسیاری از این رسوم در گذر زمان به فراموشی سپرده شده است و جای خود را به ترقه‌بازی و مواد منفجره پرخطر و تولید اصوات آزاردهنده در کوچه و خیابان‌ها داده است.
معروف‌ترین رسومات چهارشنبه سوری
اگر شما هم مثل گذشتگان اعتقاد دارید که باید نحسی را از بین برد و در شب چهارشنبه‌سوری باید تمرکز خود را به جای ترقه‌بازی روی این کار بگذاریم، این بخش را به‌دقت بخوانید که در آن قرار است به معروف‌ترین رسومات چهارشنبه سوری بپردازیم و به شما بگوییم که چگونه نحسی را از بین ببریم. این رسومات شامل آنهایی می‌شوند که هنوز در برخی مناطق اجرا می‌شوند یا می‌تواند آنها را به‌سادگی احیا کرد.
قاشقزنی؛ پای ثابت خاطرات بزرگ‌ترها
قاشقزنی رسمی ایرانی در چهارشنبه سوری است که بسیاری از خاطرات چهارشنبه سوری بزرگ‌ترها شامل این رسم می‌شود. برای به جا آوردن این رسم، دختران و پسران جوان چادری بر سر خود می‌انداختند تا چهره‌شان مشخص نشود و بعد با کاسه و قاشق راهی خانه همسایگان و آشنایان خود می‌شدند، دم در منزل آنها می‌ایستادند و قاشق را روی کاسه می‌کوبیدند. صاحب‌خانه در را باز می‌کرد و آجیل، شیرینی، شکلات، نقل و گاهی پول در کاسه آنها می‌ریخت. کسی که با کاسه پر راهی منزل نمی‌شد، به معنی این بود که حاجت‌روا می‌شود!
مراسم فالگوشی
بدون شک یکی از جالب‌ترین مراسم چهارشنبه سوری همین رسم است! در این رسم بامزه افراد و به‌خصوص جوانان برای بازگشایی بخت، سفر زیارتی یا هر حاجت دیگری که داشتند نیت می‌کردند و بر سر گذر خیابان یا پشت دیوارها می‌ایستادند و به صحبت‌هایی که میان عابران ردوبدل می‌شد گوش می‌دادند. اگر صحبتی که از عابران می‌شنیدند خیر بود، آن حرف‌ها به فال نیک گرفته می‌شد و به این معنی بود که شنونده در سال جدید حاجت‌روا خواهد شد و اگر حرف تلخ و ناخوشایندی از عابران شنیده می‌شد، بدین معنا بود که شنونده به حاجت خود نخواهد رسید!
کوزه بشکن تا بلا دور شه!
برای گرفتن پاسخ سؤال «چگونه نحسی را از بین ببریم» این بخش را با دقت بخوانید. بعد از پایان مراسم پریدن از روی آتش، نوبت به کوزه‌شکنی می‌رسید. این رسم که بیشتر توسط خراسانی‌ها انجام می‌شد، بدین شکل بود که داخل کوزه‌های سفالی و قدیمی یک سکه کم‌ارزش، مقداری زغال به نشانه سیاه‌بختی و مقداری نمک به نشانه شوربختی می‌ریختند و آن را دور سر تمام اعضای خانواده می‌گرداندند. کوزه را با زمزمه جمله «درد و بلای خانه را ریختم به توی کوچه» به پایین پرتاب می‌کردند. اعتقاد گذشتگان بر این بود که بلا و بدیمنی با کوزه کهنه از خانه و اهالی آن به‌دور خواهد شد! این رسم هنوز هم در بسیاری از مناطق ایران برگزار می‌شود.
بدون شک چهارشنبه سوری هم مانند دیگر مراسم ایرانی، در هر نقطه از ایران به شیوه‌های مختلفی برگزار می‌شود؛ اما فلسفه آن در همه‌جا یکی است؛ جشنی که برای استقبال از سال نو، سپردن غم، بیماری و تلخی‌های سال قبل به شعله‌های آتش و آرزوی سلامتی، برکت و سعادت برای همه در سال جدید برگزار می‌شده است.
چهارشنبه سوری کجا بریم؟
اگر چهارشنبه سوری امسال قصد ندارید در خانه بمانید یا همان برنامه سال‌های گذشته را پیاده کنید، این بخش را حتماً بخوانید؛ چون قرار است به شما بگوییم که در تهران برای برگزاری هرچه بهتر این جشن چه گزینه‌هایی پیش رو دارید و چه جاهایی می‌توانید بروید. البته اختصاص این بخش به تفریحات چهارشنبه سوری در تهران به این خاطر است که نگارنده در این زمینه اطلاعات بیشتری نسبت به سایر شهرها دارد.
پیشنهاداتی که در ادامه می‌بینید شامل مقاصدی برای برگزاری جشن چهارشنبه‌سوری می‌شود و با معرفی آنها قصد داریم پاسخی کامل به سؤال «چهارشنبه سوری کجا بریم تهران؟» بدهیم.
پارکهای سطح شهر تهران
تهران پارک بزرگ کم ندارد؛ اما پیشنهاد می‌کنیم که اگر قصد دارید چهارشنبه سوری را در پارکهای تهران برگزار کنید، باید ترس را کنار بگذارید و خودتان را برای شرایط جنگی آماده کنید؛ چون صدای ترقه و نارنجک از هر سو به گوش می‌رسد و گاهی اوقات ممکن است تعدادی از آنها هم جلوی پا یا خودروی شما منفجر شوند.
در این شب تاکسی اینترنتی و خطی به‌سختی پیدا می‌شود و پیدا کردن اتوبوس خلوت از آن هم دشوارتر است. حتی دیده شده که در این شب در مترو هم ترقه‌بازی می‌شود. به همین دلیل اگر سر نترسی دارید، می‌توانید برای برگزاری جشن چهارشنبه سوری به یکی از پارکهای تهران بروید:
- پارک ملت (خیابان ولی‌عصر نرسیده به صداوسیما)
- پارک لاله (خیابان کارگر شمالی تقاطع بلوار کشاورز)
- پارک چیتگر (منطقه ۲۲ و غرب تهران)
- پارک لویزان (شمال شرق تهران)
- پارک پردیسان و نهج‌البلاغه (همسایه برج میلاد)
- پارک بعثت (بزرگراه بعثت)
- پارک ولایت (انتهای بزرگراه نواب)
- پارک قیطریه (خیابان قیطریه)
پارکهای بالا از وسیع‌ترین پارکهای تهران محسوب می‌شوند و خواهشمندیم که برای برگزاری جشن‌های ملایم و خانوادگی به این پارک‌ها بروید و از روشن کردن آتش و استفاده از مواد محترقه در آنها جدا خودداری کنید؛ چون امکان دارد به پوشش گیاهی و اکوسیستم جانوری آنها آسیب بزنید. برای اقامت در تهران و دسترسی بهتر به پارکهای تهران هم می‌توانید وارد صفحه اجاره روزانه خانه در تهران شوید.
تورهای گردشگری
با یک جستجوی اینترنتی ساده می‌توانید تعداد زیادی تور شب چهارشنبه سوری پیدا کنید. تورهای یک‌روزه‌ای که شما را به شهرهای شمالی، شهرهای ییلاقی اطراف تهران (سهیلیه، فشم، میگون و …) یا کویر می‌برند و جشن و رسم و رسومات شب چهارشنبه سوری هم در آنها برگزار می‌شود. اگر دوست دارید برنامه مشخص و به‌صرفه‌ای برای این شب خاطره‌انگیز داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم که این گزینه را در نظر بگیرید.
رستوران‌های بزرگ تهران
برخی از رستوران‌ها و کافه‌های بزرگ تهران هم مراسم مخصوصی را در شب چهارشنبه سوری برگزاری میکنند که شرکت در آنها به رزرو قبلی نیاز دارد. اگر برای شما شکم گردی بخش جدایی‌ناپذیر هر جشنی است و دوست دارید هم دلی از عزا در بیاورید و هم کمی با موسیقی زنده و جشن و پایکوبی حال و هوایتان عوض شود، پیشنهاد می‌کنیم در شب چهارشنبه آخر سال سری به فرحزاد، دربند، درکه و … بزنید.
لواسان
لواسان یکی از شهرهای ییلاقی نزدیک به تهران است که در شمال شرق پایتخت قرار دارد و اگر می‌خواهید چهارشنبه سوری را لاکچری برگزاری کنید؛ پیشنهاد می‌کنیم که یکی از ویلاهای لاکچری لواسان را در اتاقک رزرو کنید و حواستان باشد که موقع جستجو، گزینه «امکان برگزاری جشن و مراسم» را فعال کنید تا بتوانید جشن شب چهارشنبه آخر سال را بدون دغدغه برگزار کنید و از تفریح با خانواده و دوستان لذت ببرید.
لازم به ذکر است که برای اجاره ویلا و سوئیت لواسان به ازای هر شب، باید چیزی بین ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تا ۱۷ میلیون تومان هزینه کنید.
سهیلیه و کردان
بسیاری از جوانان تهرانی اولین جوابشان به سؤال «آخر هفته کجا بریم؟» کردان است و طبیعی است که این جواب را برای سؤال «چهارشنبه سوری کجا بریم تهران» هم انتخاب میکنند. سهیلیه و کردان مقصدی جوان‌پسند برای برگزاری جشن چهارشنبه سوری است و اکثر ویلاهای این منطقه استخر آب گرم، میز بیلیارد، حیات و تراس بزرگ، سیستم صوتی و … دارند و ظرفیت آنها اجازه برگزاری یک جشن چهارشنبه سوری شلوغ را می‌دهد.
البته پیش از این که این ویلاها را برای برگزاری جشن چهارشنبه سوری رزرو کنید، پیشنهاد می‌کنیم که شرایط هر اقامتگاه را دقیق بررسی کنید. برای رزرو اقامتگاه در کردان، وارد صفحه اجاره ویلا کردان شوید.
میگون
پیش از شهرت چشمگیر لویزان، میگون یکی از مقاصد ییلاقی محبوب پایتخت‌نشینان بود و هنوز هم بسیاری برای گذراندن تعطیلات ترجیح می‌دهند تا جاده لشکرک را بعد از لویزان هم ادامه بدهند و وارد جاده اوشان فشم شوند و در یکی از این روستاها یا میگون اقامت کنند. میگون و اوشان و فشم برای برگزاری جشن چهارشنبه سوری کمی سرد است و احتمالاً مجبور می‌شوید این جشن را در فضای داخلی اقامتگاه یا ویلای موردنظر برگزار کنید.
کوهسار تهران
کوهسار منطقه‌ای ییلاقی در نزدیکی شهران است که از قضا یک پارک جنگلی کوهپایه‌ای و زیبا هم دارد. اگر ساکن غرب و شمال غرب تهران هستید یا گذارتان به این مناطق افتاد، می‌توانید سری به پارک‌ها یا رستوران‌های این منطقه بزنید و مطمئن باشید که در آنها جشن و مراسمی برای خوش گذراندن چهارشنبه‌سوری پیدا می‌شود.
شمال
بعضی‌ها تعطیلات عید را کمی زودتر از حد معمول شروع میکنند و از مدتی قبل از چهارشنبه سوری راهی سفر می‌شوند. آنها دستشان در انتخاب شهرهای شمالی برای سفر بازتر است و معمولاً از مدت‌ها قبل اقامتگاه و اسباب سفر را مهیا میکنند.
اگر در زمره چنین افرادی نیستید و می‌خواهید جشن چهارشنبه سوری را طی سفری یک‌روزه برگزار کنید، پیشنهاد می‌کنیم وارد صفحه اجاره ویلا شمال اتاقک شوید و در یکی از شهرهای شمالی نزدیک مثل چالوس، نمک‌آبرود و … یک ویلای بزرگ و مجهز رزرو کنید.
سخن آخر
در این مقاله به تاریخچه و رسومات چهارشنبه سوری پرداختیم و برای پاسخ به سؤال چهارشنبه سوری کجا بریم، ۸ پیشنهاد جذاب برای اجاره ویلا و سوئیت ارائه کردیم. البته این پیشنهادها بیشتر مخصوص تهرانی‌ها بود و از شما خواهش می‌کنیم که اگر ساکن شهرهای دیگر هستید، به ما بگویید که برای برگزاری جشن این شب کجا می‌روید و چه رسم و رسوماتی را به جا می‌آورید.
چهارشنبه سوری یکی از جشن‌های سنتی ما ایرانیان است که حتی اگر به رسم و رسومات آن اعتقاد نداشته باشیم، بازهم بدمان نمی‌آید که این شب را به عنوان بهانه برای شادی و جشن در نظر بگیریم و آن را کنار خانواده و دوستان سر کنیم. خواهش ما از شما این است که تا جای ممکن به رسم و رسومات سنتی این شب پایبند بمانید و از آسیب زدن به خودتان و دیگران خودداری کنید.
سؤالات متداول درباره چهارشنبه سوری
بسیاری چهارشنبه سوری امسال را روز ۲۲ اسفند برگزار میکنند. قاشقزنی، فالگوشی و کوزه شکستن پارکهای تهران، تورهای گردشگری، لواسان، کردان، میگون، شمالچهارشنبه سوری ۱۴۰۲ چه زمانی است؟
مهمترین رسومات چهارشنبه سوری کدامند؟
چهارشنبه سوری کجا بریم؟
