یزد کجاست؟ بی‌شک تا به حال درباره بادگیرها و بناهای تاریخی این شهر کویری شنیده‌اید. جذابیت‌های گردشگری یزد هر ساله مسافران داخلی و خارجی زیادی را به سوی این مقصد خارق‌العاده می‌کشانند. یزد برای علاقه‌مندان به کویرگردی، بناهای خشتی، روستاهای تاریخی، معماری اصیل ایرانی، جاذبه‌های مذهبی، صنایع‌دستی، غذاهای سنتی و شیرینی‌های خوشمزه یکی از برترین قطب‌های گردشگری است. اگر قصد دارید برای تجربه جذاب‌ترین اتفاقات گردشگری به یزد سفر کنید، با ما در مجله گردشگری اتاقک همراه باشید تا با این شهر زیبا و دیدنی از ابعاد مختلف آشنا شوید.
یزد کجاست؟
با بررسی تاریخچه یزد متوجه خواهید شد که پیدایش این شهر به هزاره سوم پیش از میلاد مربوط است. با وجود این پیشینه طولانی طبیعی است که چرا نسبت به بسیاری از شهرهای ایران، جاذبه‌های گردشگری بیشتری دارد. این شهر کویری کسب مقام اولین شهر ایرانی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو و دومین شهر تاریخی جهان را در کارنامه افتخارات خود دارد.
اگر بخواهیم به طور دقیق بگوییم یزد کجاست، باید بگوییم شهری در مرکز ایران است که از سمت شمال با میبد و اشکذر، از سمت شرق با بافق و اردکان، از سمت جنوب با ابرکوه، تفت و مهریز و از سمت غرب با اصفهان احاطه شده است. این منطقه با وسعت حدود 72156 کیلومتر مربع دارای جمعیت 529 هزار و 673 نفر است. مردمان آن با زبان فارسی و لهجه شیرین یزدی حرف می‌زنند. یزد از آن دسته شهرهایی است که اقلیت‌های دینی گوناگون از جمله مسلمانان، یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان در کنار هم زندگی می‌کنند. البته بیشتر جمعیت یزد مسلمان و شیعه هستند.
یکی از بارزترین مشخصات شهر یزد، معماری متفاوت بناهای تاریخی و خانه‌های خشتی آن است که از اقلیم گرم و خشک این منطقه ناشی می‌شود. در این سرزمین بی آب و علف چیزی که بیشتر از همه باعث شگفتی گردشگران می‌شود، ییلاقات سرسبز و دامنه‌های زیبای آن است. کلانشهر یزد به شهر بادگیرها، شهر دوچرخه‌ها، شهر حسینیه ایران، دارالعباده، قطب پزشکی ایران، شهر قنات و شهر قنوت و قناعت شهرت دارد.
آب‌وهوای یزد
شهر یزد دارای اقلیم گرم و خشک است که تحت تاثیر موقعیت جغرافیایی و نزدیکی آن به کویر است. این منطقه از بارش باران بهره اندکی میبرد و تبخیر در آنجا شدید است. بنابراین با توجه به این موارد، آب‌وهوای یزد در بهار، مطبوع و دلپذیر است؛ هر چند که گرما زود به سراغ آن می‌آید. اما امان از تابستان‌های آن که بسیار گرم و آزاردهنده هستند. در فصل پاییز آب‌وهوای یزد رو به خنکی می‌رود. همه چیز در این ایام حال‌وهوای خوش دارد. با شروع فصل زمستان از دمای هوا به شدت کاسته می‌شود. در ماه بهمن سرمای یزد به اوج خود می‌رسد و بعد از آن کم‌کم هوا رو به گرمی می‌رود.
بهترین فصل سفر به یزد
در بخش قبلی در مورد آب‌وهوای یزد صحبت کردیم. اگر تحمل گرمای طاقت فرسای فصل تابستان و سرمای سوزناک زمستان را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم در این دو فصل به یزد سفر نکنید. البته ناگفته نماند که در این ایام شهر یزد خالی از مسافر است. بنابراین برای افرادی که حوصله شلوغی را ندارند، بهترین فرصت برای گشت‌وگذار در دل پس کوچه‌های خشتی یزد و لذت از تماشای جاذبه‌های تاریخی آن است.
سفر به یزد در فصل بهار خواهان زیادی دارد. زیرا خبری از گرمای سوزان تابستان نیست. قطعاٌ نسیم ملایم بهاری و استشمام بوی گل و شکوفه در این فصل هر کسی را برای سفر به شهر بادگیرها ذوق‌زده می‌کند. تعداد گردشگران یزد در تعطیلات نوروز به بالاترین حد خود می‌رسد و این مسئله باعث افزایش هزینه‌های سفر می‌شود. از طرفی پیدا کردن اقامتگاه مناسب در ایام پرمسافر نیز کمی سخت است. البته با وجود اتاقک و پیشنهادهای بسیار آن برای اجاره روزانه خانه در یزد، دیگر جای نگرانی نخواهید داشت.
از خوبی‌های سفر به یزد در فصل پاییز هرچه بگوییم کم است. آب‌وهوای عالی، طبیعت دیدنی و باغ‌های خرم باعث رونق گردشگری در فصل پاییز شده‌اند. بی‌شک کویرنوردی و تماشای غروب یزد در روزهای خنک پاییز می‌تواند لذت‌بخش‌ترین سفر عمرتان باشد.
دیدنی‌های یزد
شاید با خود فکر کنید که یک شهر کویری و خشک، جاذبه‌های زیادی برای دیدن ندارد. اما بعد از سفر به یزد و دیدن جاذبه‌های گردشگری متنوع و زیبای آن دیگر این دیدگاه را نخواهید داشت. جاذبه‌های تاریخی و گردشگری یزد ، اصالت و عظمت این سرزمین را جلوه‌گری می‌کنند. در این نوشته با لیستی از معروف‌ترین مکان‌های دیدنی شهر بادگیرها آشنا خواهید شد.
باغ دولت‌آباد
یکی از جاهای دیدنی یزد که در لیست میراث جهانی ثبت شده است، باغ دولت‌آباد می‌باشد. فضای سرسبز و آباد فقط گوشه‌ای از جذابیت‌های این وسعت 6.4 هکتاری است. باغ دولت‌آباد موجودیت خود را مدیون یک قنات 65 کیلومتری است که به منظور آب‌رسانی به گیاهان باغ حفر شده است. بلندترین بادگیر خشتی جهان هم یکی از بخش‌های دیدنی آن به شمار می‌رود که باعث ایجاد هوای خنک در فصل تابستان می‌شود. عمارت هشتی، عمارت سردر، تالار طنبی و بهشت آیین از بناهای معروف این مجموعه هستند که شاهکار معماری ایرانی را به رخ می‌کشند.
مسجد جامع یزد
یکی از بناهای مذهبی پرطرفدار در ایران، مسجد جامع یزد است. یکی از شگفتی‌های این اثر ملی، مناره‌های مرتفع آن است که نظیر آن در هیچ کجای دنیا یافت نمی‌شود. مهم‌ترین چیزی که در نگاه اول از این مسجد توجه همگان را به خود جلب می‌کند، معماری ظریف و کاشی‌کاری آبی رنگ آن است. در تاریخچه ساخت مسجد جامع یزد داستان‌های زیادی وجود دارد، البته اشاره به آن خارج از حوصله این بحث است. تنها موضوعی که شاید جالب باشد درباره آن بدانید، تکمیل بنای مسجد و تزئینات آن است که حدود 100 سال زمان برده است.
میدان ساعت
برج‌های ساعت در بسیاری از شهرهای جهان وجود دارند. میدان ساعت اولین برج ساعتی ایران است که در زمان قاجار ساخته شده است. بنای میدان ساعت، به شکل یک مستطیل خشتی بوده که در چهار طرف آن، ساعت بزرگ سفید رنگی نصب شده است. مهم‌ترین چیزی که باعث تفاوت این بنا از دیگر آثار مشابه به آن شده است، معماری زیبا به همراه کاشی‌کاری‌های منقوش است. این جاذبه فرهنگی را می‌توانید در میدان امام شهر مشاهده کنید.
بقعه دوازده امام
بقعه دوازده امام یزد کجاست؟ این اثر مشهور به جای مانده از دوره سلجوقیان در محله فهادان و در فاصله نزدیک به مدرسه ضیائیه قرار دارد. قدمت این سازه به بیش از هزار سال پیش برمی‌گردد و گویا قدیمی‌ترین بنای تاریخی یزد شناخته شده است. اگر علاقه به معماری اصیل ایرانی دارد، بی‌تردید با دیدن بقعه دوازده امام به وجد خواهید آمد. قرار گرفتن گنبد آجری روی پلان مربعی شکل و تزیینات و کتیبه‌های آن جلوه ویژه‌ای به بقعه بخشیده‌اند.
میدان امیر چخماق
در حال معرفی میدانی هستیم که به عنوان نماد شهر یزد معروف شده است. میرچخماق در واقع مجموعه‌ای از چند اثر تاریخی است که هدف از آن ایجاد رونق بیشتر در یزد بوده است. پیدایش این مجموعه به قرن نهم هجری بر می‌گردد و بانی اصلی آن امیر جلال‌الدین چخماق می‌باشد. از بناهای موجود در میدان امیرچخماق می‌توان به بازار حاجی قنبر، مسجد امیر چخماق، تکیه، آب انبار، نخل 450 ساله و آرامگاه ستی فاطمه اشاره کرد. برای دیدن تمام این آثار تاریخی و ملی گران‌بها می‌توانید به آدرس خیابان امام خمینی شهر مراجعه کنید.
خانه لاری‌ها
این بنا همانطور که از نام آن مشخص است، در 280 سال پیش برای مدتی محل زندگی مهاجران لاری بوده است که به قصد تجارت از فارس به سمت یزد آمده‌اند. بعد از آن خانه لاری‌ها برای مدتی متروکه مانده است تا زمانی که به خانقاه دراویش مسلک نعمت‌اللهی تبدیل شد. بعد از آن میراث فرهنگی تملک آن را بر عهده گرفته است. معماری زیبا و سبک ساخت ویژه این بنا باعث ارزش آن در بین علاقه‌مندان به جاذبه‌های تاریخی شده است. در محله فهادان می‌توانید از این خانه زیبا دیدن کنید.
مدرسه ضیائیه
برای توصیف زیبایی و ارزش مدرسه ضیائیه بهترین جمله‌ای که می‌توان گفت «هنر نزد ایرانیان است و بس». اجازه دهید قضاوت درباره معماری باشکوه و هنرمندانه این اثر تاریخی و فرهنگی را به خودتان بسپاریم. ممکن است این اثر ملی را با نام زندان اسکندر نیز بشناسید. قدمت ساخت این جاذبه دیدنی به قرن هفتم هجری باز می‌گردد که در محله فهادان و نزدیک به بقعه دوازده امام بنا نهاده شده است.
موزه آب
موزه‌ها در هر شهری مرکز توجه هستند. موزه آب یزد در خانه کلاهدوزها که بازمانده دوره قاجار است، واقع شده است. اطلاعات و قطعات با ارزشی از مهندسی آب در گذشته در آن نگهداری می‌شود. بازدید از این موزه فرصت مناسبی برای آشنایی با تاریخ چند هزار ساله آب در ایران است. عبور یک رشته کاریز چند صد ساله از میان ساختمان موزه آن را به اثری جالب و درخور توجه تبدیل کرده است.
راه‌های دسترسی به یزد
یک خبر خوب برای علاقه‌مندان به گردشگری در شهر خشتی یزد داریم، اینکه راه‌های زیادی برای رسیدن به این مقصد وجود دارد. بهترین راه رسیدن به یزد با توجه به سلیقه افراد می‌تواند مسیر ریلی، زمینی و هوایی باشد. اگر خودروی شخصی دارید و از رانندگی در مسیر لذت می‌برید، سفر با ماشین شخصی از جهات بسیاری ارزشمند است. دیدن طول مسیر و چند توقف کوتاه، خاطره شیرین سفر را دو چندان می‌کنند. در صورتی که حوصله پشت فرمان نشستن را ندارید، سفر با اتوبوس را به شما پیشنهاد می‌دهیم. خوشبختانه امکان مسافرت با اتوبوس از شهرهای مختلف به مقصد یزد فراهم شده است.
سفر به یزد با قطار برای کسانی مناسب است که از نشستن طولانی زود خسته می‌شوند. امکانات رفاهی مناسب، امنیت و تماشای طول مسیر از محاسن سفر با قطار هستند. از طریق مسیر ریلی سه شهر تهران، بندرعباس و مشهد می‌توانید خود را به یزد برسانید.
سریع‌ترین و آسان‌ترین راه ممکن برای رسید به یزد، سفر با هواپیما است. البته ناگفته نماند که هزینه خرید بلیط هواپیما در مقایسه با اتوبوس و قطار گران‌تر است. از شهرهای تهران، بندرعباس، مشهد و اهواز می‌توانید با هواپیما به یزد بروید.
سوغات و صنایع دستی یزد
حتی اگر از کسانی که به این شهر سفر نکرده باشند، درباره سوغات و صنایع دستی یزد بپرسید، با لیستی از پیشنهاد روبه‌رو خواهید شد. این شهر بافرهنگ و اصیل، دنیای سوغاتی‌ها است. از صنایع دستی زیبا بگیرید تا شیرینی‌های معروف و خوشمزه همچون قطاب و باقلوا که حتی شنیدن نام آنها دهنتان را آب می‌اندازند. برای اینکه در سفر به یزد به راحتی بتوانید بهترین هدایا را برای اقوام و آشنایان خود به یادگار ببرید؛ لیست سوغاتی‌های آن را در دو قسمت یعنی صنایع دستی یزد و خوراکی‌های یزد معرفی می‌کنیم.
از ترمه‌های رنگی تا دیگچه‌های مسی
در بازارها و مغازه‌های یزد انواع صنایع دستی زیبا و پر رنگ و لعاب پیدا می‌شود. این آثار هنری بی‌نظیر دارای قدمتی چند هزار ساله هستند. به جرات می‌توان گفت هنرهای دستی مردم این منطقه نه تنها در ایران، بلکه در سراسر جهان زبانزد هستند. شعربافی، دارایی بافی، چادر شب، شمد، زیلوبافی، ظروف مسی، سفال و سرامیک، سرمه‌دوزی، منبت‌کاری، ترمه، گیوه، پتوبافی و زیورآلات سنتی را می‌توان از سوغات ارزنده یزد به شمار آورد.
معرفی خوردنی‌های خوشمزه سوغات یزد
اگر اهل شیرینی و نان‌های خوشمزه هستید در سفر به یزد می‌توانید دلی از عزا درآورده و حسابی از خجالت شکم‌تان درآیید. البته یادتان نرود که مراقب قند خون خود باشید. لوز، باقلوا، قطاب، حاجی‌بادام، کیک یزدی، منقا، پشمک، نقل و نبات، سوهان آردی، حلوا ارده، پشمک، نان برنجی، نان مشتوک و نان سوروک از معروف‌ترین خوشمزه‌های استان یزد هستند. این شیرینی‌های لذیذ در دیگر شهرهای ایران نیز پخت می‌شوند، اما به شما این اطمینان را می‌دهیم که عطر و طعم آنها به هیچ عنوان با دستپخت مردم خلاق یزد قابل قیاس نیست.
مراکز خرید یزد
مراکز خرید یزد کجاست؟ بی‌شک بعد از خواندن بخش قبلی بی‌صبرانه منتظر هستید تا درباره بازارهای خرید آن صحبت کنیم. مراکز خرید یزد از آن دسته جاذبه‌هایی است که چند بار دیدنش هم کم است. پرسه زدن در بازارهای سنتی و مدرن آن که پر از کالاهای متنوع و جذاب است، هر سلیقه‌ای را راضی نگه می‌دارد. در زیر فهرستی از این مراکز خرید را به شما همراهان عزیز معرفی می‌کنیم.
بازار پنجه علی
این بازار که بازار مسگرها نیز نامیده می‌شود، حدود 600 سال قدمت دارد. بازار پنجه علی مرکز خرید ظروف مسی است، البته دیگر سوغاتی‌های یزد را هم در حجره‌های آن می‌بینید. برای مشاهده این جاذبه گردشگری باید به آدرس خیابان قیام بروید.
بازار تبریزیان یزد
این بازار سنتی پیش از آنکه مرکز خرید باشد، جزء جاذبه‌های تاریخی شهر محسوب می‌شود که در انتهای بازار پنجه علی قرار دارد. بازار تبریزیان یکی از آثار به‌جای مانده از دوران قاجار است که همچنان داد و ستد در آن جریان دارد. حجره‌های خشتی و گلی با درب‌های چوبی و طاق‌های هلالی شکل، شکوه و زیبایی شاهکارهای معماری قاجار را به رخ هر بیننده‌ای می‌کشد.
بازار قیصریه
سفر به یزد فرصتی خوبی برای تماشای یکی از پنج بازار معروف ایران، یعنی بازار قیصریه است. این بازار مانند دیگر بازارهای قیصریه شبیه به دالان است که در ورودی و خروجی آن درب چوبی قرار گرفته است. این بازار به خاطر معماری سنتی زیبا در سال 1381 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بازار قیصریه در خیابان قیام و در بازار خان یزد قرار دارد و در حال حاضر بیشتر مرکز خرید پارچه می‌باشد.
بازار حاجی قنبر
مرکز خرید حاجی قنبر یزد کجاست؟ در خیابان امام خمینی، میدان امیرچخماق قرار دارد. این راسته در قرن 9 هجری و با دو بخش احداث شده است. بازار حاجی قنبر با معماری زیبا و تزیینات کاشی‌کاری آن معروف شده است. برای خرید انواع صنایع دستی و سوغات یزد حتماً سری به این بازار سنتی بزنید.
پاساژ کویتی‌ها
مجتمع خرید دو طبقه کویتی‌ها در میدان شهید بهشتی یزد قرار دارد. مغازه‌های این مرکز قدیمی به صورت مدرن بازسازی شده‌اند. در پاساژ کویتی‌ها اجناس و کالاهای متنوعی برای خرید وجود دارد. البته بیشتر به عنوان مرکز خرید طلای یزد معروف است.
مرکز خرید آریا
یک مجتمع مدرن و با امکانات عالی است. مرکز خرید آریا با داشتن پنج طبقه و 113 واحد تجاری، یکی از بهترین پاساژها در بین جمعیت یزد است که در خیابان شهید قندی واقع شده است. در این مجتمع علاوه‌بر انواع پوشاک زنانه، مردانه و بچگانه؛ موارد دیگری همچون صنایع چرمی، لوازم خانگی، زیورآلات، عطر و ادکلن، لوازم آرایشی و عینک نیز عرضه می‌شوند.
مجتمع تجاری تفریحی ستاره
در میدان آزادی یزد یکی از بازارهای مدرن و لوکس شهر، یعنی مرکز خرید ستاره را می‌بینید. این مجتمع با داشتن 6 طبقه، دارای بیش از 700 مغازه است. اینجا امکانات تجاری و تفریحی را در کنار هم دارد. با وجود امکاناتی مانند سینما پنج‌بعدی، فضای مخصوص بازی کودکان، شهربازی سرپوشیده، سالن بدنسازی، سالن بیلیارد، رستوران و کافی‌شاپ خریدگردی در این بازار با لذت فراوانی همراه است.
دیگر بازارهای یزد
- بازار خان
- بازار زرگری
- مرکز خرید علاءالدین
- مرکز خرید الماس
- بازار امیر
- مجتمع تجاری شهاب
- پاساژ صدف
غذاهای محلی یزد
هر شهری با توجه به شرایط آب‌وهوایی و اقلیم و ذائقه مردمان خود غذاهای محلی متعددی دارد. در سفره خانواده‌های شهر یزد هم غذاهای سنتی مختلف با رنگ و بوی خاص دیده می‌شود که اصالت و خوشمزگی را معنا می‌کنند. آش انار، آش آبغوره، آش شولی، آش کدو، آش ماش، قیمه نخود، قلیه کدو، تاس کباب، کوفته لپه، کله گیپا، آبگوشت گوجه، خورشت به آلو و قلیه سیب‌زمینی از غذاهای ساده و معروف آن هستند که سلیقه بی‌نظیر مردم یزد در آشپزی را نشان می‌دهند. در ادامه با مواد اولیه و طرز تهیه برخی از غذاهای محلی یزد بیشتر آشنا می‌شوید.
آش شولی
یکی از آش‌های محلی و مقوی یزد است که در دستور پخت آن از اُماج استفاده می‌کنند. مواد اولیه آش شولی عبارتنداز: اُماج، عدس، چغندر، لپه، پیاز، روغن، زردچوبه و سبزی آش. در هنگام سرو این غذای محلی می‌توانید در صورت تمایل از رب انار یا سرکه استفاده کنید.
آش کدو
این آش در بین مردم تمام شهرستان های یزد معروف است. آش کدو را می‌توانید به عنوان غذای اصلی یا پیش‌غذا نوش جان کنید. در روش پخت این غذای پرخاصیت از برنج، کدو حلوایی، ماش، لوبیا قرمز و پیاز استفاده می‌شود.
قیمه نخود
یکی از پرطرفدارترین غذاهای محلی یزد، خورش قیمه نخود است که شباهت زیادی به قیمه لپه دارد. تنها تفاوتش در استفاده از نخود به جای لپه است. در روش طبخ این غذا برای رفع باد نخود از چند ساعت قبل آن در آب خیس می‌کنند. اضافه کردن زعفران و هل سبز به خورشت قیمه نخود طعم بی‌نظیری می‌دهد.
کوفته لپه
کوفته انواع مختلفی دارد که کوفته لپه مخصوص مردم یزد است. طرز تهیه همه کوفته‌ها با هم یکی است. اما در روش پخت همه آنها از مواد یکسان استفاده نمی‌کنند. این غذای سنتی یزد از گوشت چرخ‌کرده، تخم‌مرغ، سیب‌زمینی، لپه، زرشک، کشمش، سبزی معطر، پیاز، رب گوجه فرنگی و ادویه تهیه می‌شود.
رستوران‌های یزد
اگر می‌خواهید بدانید بهترین رستوران‌های یزد کجاست؟ خواندن این بخش برایتان مفید خواهد بود. یکی از دغدغه‌های مسافران در شهرهای توریستی و از جمله یزد یافتن رستوران‌های مناسب است. غذا خوردن در یک رستوران تمیز و آرام می‌تواند جزء خاطرات خوش سفر باشد. خوشبختانه در شهر یزد رستوران‌های سنتی و لاکچری زیادی وجود دارد. ما در اینجا مجموعه‌ای از بهترین‌ها را برایتان لیست می‌کنیم تا در سفر بعدی خود به استان یزد دیگر وقت‌تان را برای پیدا کردن رستوران خوب تلف نکنید.
- کافه رستوران فوکا
- رستوران هتل جاده ابریشم
- رستوران مارکوپولو
- رستوران هتل ملک تجار
- رستوران سزار یزد
- کافه عدسی پناهنده
- رستوران نگین
- کافه رستوران بام یزد
- رستوران ترمه و ترنج
- رستوران حاجی آشپز
اقامت در یزد
همانطور که در معرفی شهر یزد بیان کردیم، بخشی از شهرت این شهر کویری به بناهای خشتی و قدیمی آن برمی‌گردد. به همین خاطر وقتی صحبت از اقامت در یزد می‌شود، همه مسافران در ذهن خود به خانه‌های زیبا و سنتی فکر می‌کنند. خوشبختانه در شهر پر رفت‌وآمد یزد هتل‌های سنتی و غیرسنتی زیادی وجود دارد. خانه‌های سنتی و سوئیت هم جزء مراکز اقامتی پرطرفدار هستند. در صورتی که به دنبال اجاره ارزان و استقلال بیشتر در سفر هستید، پیشنهاد می‌کنیم از طریق اتاقک برای رزرو سوئیت در یزد اقدام کنید.
