همه چیز درباره استان مازندران | محبوب‌ترین مقصد گردشگری کشور

تیتر این مقاله، اهمیت آن را مشخص می‌کند. بیشتر ما در ذهنمان «سفر به شمال» و «دریا» را  با جاده چالوس مترادف می‌دانیم و بسیاری از خاطرات سفر ما در دوران کودکی، با شهرهای ساحلی استان مازندران مثل چالوس، رامسر، نمک‌آبرود، محمودآباد، بابلسر و … گره خورده است. به همین دلیل، عجیب نیست که مازندران محبوب‌ترین مقصد گردشگری کشور نام گرفته است.

برای من مازندران به معنی بوی جنگل‌های باران‌خورده، آب‌تنی در ساحل رادیو دریا، تماشای مه از ارتفاعات سیاه‌بیشه، طعم فراموش‌نشدنی بستنی‌های کاکا در کلاردشت، بوی خوش مرغ شکم پر و آن بحث همیشگی بر سر آلوچه و گوجه‌سبز است که هیچ‌وقت تمامی ندارد و هیچ یک از طرفین دعوا از مواضع خود کوتاه نمی‌آیند. در واقع پایان دادن به این بحث مثل این است که پاسخی صحیح برای سؤال «اول مرغ بود یا تخم‌مرغ؟» پیدا کنید. البته زمانی که هلی کتنی مازندرانی‌ها را امتحان کنید، احتمالاً شما هم در دسته طرفداران انتخاب نام آلوچه برای این میوه ترش و محبوب قرار می‌گیرید.

بهتر است فعلاً آب‌دهانتان که راه افتاده را قورت بدهید، چون سفر درازی به استان مازندران در پیش داریم و به خوردنی و سوغاتی در آخر مسیر می‌رسیم.

استان مازندران کجاست؟

استان مازندران یکی از 3 استان همسایه دریا در شمال کشور است. این استان از شرق به استان گلستان، از غرب به گیلان و از جنوب هم به استان‌های سمنان، تهران، البرز و قزوین محدود شده است.

 این استان عریض حدود ۲۳ هزار و 756 کیلومترمربع وسعت دارد و 338 کیلومتر از نوار ساحلی شمال کشور را در بر گرفته است. البته دریا تنها نعمت طبیعی موجود در این استان نیست. بخش بزرگی از رشته‌کوه البرز و جنگل‌های هیرکانی، دریاچه‌ها، غارها، آبشارها و چشمه‌های آب‌معدنی متعددی در استان مازندران وجود دارد که در کنار 800 اثر تاریخی و فرهنگی ثبت شده،  مازندران را به یکی از قطب‌های گردشگری کشور و منطقه خاورمیانه تبدیل کرده‌اند.

گواه این ادعا، آمار حدودی 12 میلیون گردشگر داخلی و 10 هزار توریست خارجی است که هر ساله به این استان سفر می‌کنند و شهرهای مازندران در ایام تعطیلات عید، از بیشتر شهرهای توریست‌پذیر دیگر شلوغ‌تر هستند.

تاریخچه مازندران

مازندران یکی از قدیمی‌ترین سرزمین‌های ایران است. اکتشافات باستان‌شناسان در برخی از غارهای این استان  مثل هوتو و کمربند نشان می‌دهد که از 75 هزار سال پیش (دوران ماقبل تاریخ) تاکنون انسان‌ها در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند.

البته سابقه شهرنشینی مازندرانی‌ها هم کم نیست، چون اکتشافات باستان‌شناسی گوهر تپه نشان می‌دهد که از 6 هزار سال پیش تاکنون شهرنشینی در این سرزمین رواج داشته است. یک حقیقت تاریخی دیگر هم که باعث می‌شود مازندرانی‌ها با تاریخشان پز بدهند، رسیدن رتبه دوم کهن‌ترین شهرهای ایران به آمل است که نام  آن را در متونی که به زبان پهلوی باقی مانده، به عنوان یکی از شهرهای شمال ایران آورده‌اند. فردوسی هم بارها در شاهنامه به مازندران اشاره کرده است.

در قدیم به این استان تپورستان و طبرستان هم می‌گفتند و بسیاری معتقدند که معنای نام مازندران، به معنی موزه‌ای است که کوه آن را احاطه کرده است. این سرزمین کهن از حکومت مادها تاکنون را به خود دیده و در طول این تاریخ دراز مشاهیر زیادی را تربیت کرده که فهرست زیر تنها تعدادی از آن‌ها را نشان می‌دهد:

• نیما یوشیج (پدر شعر نوی فارسی)
• داوود رشیدی (بازیگر)
• جمشید مشایخی (بازیگر)
• احمد کشوری (خلبان مشهور هوانیروز ایران و از شهدای به‌نام جنگ)
• فرهاد مجیدی (فوتبالیست)
• عبدالله موحد (کشتی‌گیر)
• امامعلی حبیبی (کشتی‌گیر مشهور به ببر مازندران)
• محمدولی خان تنکابنی (از فاتحان تهران در دوران مشروطه)
• پرویز ناتل خانلری (نویسنده و سیاستمدار)
• رضاشاه پهلوی

فرهنگ و آداب و رسوم مازندران

مردم استان مازندران به زبان یا گویش مازنی (مازندرانی) صحبت می‌کنند که هنوز بین این که آیا مازنی زبان است یا گویش، اختلاف زیادی وجود دارد. خود مازندرانی به گویش‌های مختلفی صحبت می‌شود که این گویش‌ها در مناطق مختلف این استان تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند و حتی ممکن است نام یک غذا، میوه، شیء و … در میان این گویش‌ها متفاوت باشد.

اکثریت مردم استان مازندران مسلمان هستند و مذهب شیعه دارند، اما قدمت باستانی این استان باعث شده تا آیین‌های باستانی هم در میان آداب‌ورسوم مردم این استان جایگاه ویژه‌ای داشته باشند. یکی از این آداب‌ورسوم جالب، جشن سال نوی طبری است که هر ساله در روز دوم مرداد برگزار می‌شود. اقوام طبری که یکی از قدیمی‌ترین ساکنان ایران و مازندران هستند، این روز را مصادف با آغاز سال نو می‌دانند و هنوز در برخی از مناطق استان مازندران سال نوی طبری را جشن می‌گیرند.

جشن تیرگان، عید مردگان، نوروزخانی، چله شو یلدا، سیزده شو، کشتی لوچو، مقام خوانی، تعزیه و جشن مهرگان از دیگر آداب و رسومی هستند که مردم مازندران آن‌ها را گرامی می‌دارند.

شهرهای استان مازندران

استان مازندران بیش از 20 شهرستان و 60 شهر دارد که ساری و آمل وسیع‌ترین و بابل پرجمعیت‌ترین شهرستان آن است. مرکز مازندران شهر ساری است که در شرق آن قرار دارد و پرجمعیت‌ترین شهر این استان هم محسوب می‌شود. با مشهورترین و پرجمعیت‌ترین شهرهای مازندران در ادامه آشنا می‌شوید:

• ساری
• بابل
• آمل
• قائم‌شهر
• بهشهر
• چالوس
• نکا
• بابلسر
• تنکابن
• نوشهر
• فریدون‌کنار
• رامسر
• جویبار
• محمودآباد

اقتصاد استان مازندران

احتمالاً منبع اصلی درآمد مردم مازندران را می‌توانید از عنوان این مقاله حدس بزنید. بیشتر درآمد مازندرانی‌ها از گردشگری است. پس از این صنعت پررونق، خاک حاصلخیز و پرنعمت این استان باعث شده که کشاورزی دومین منبع درآمد محبوب مردم این استان باشد، تا جایی که این استان در تولید 15 محصول رتبه اول کشور را در اختیار دارد.

از میان این محصولات می‌توان به برنج، انواع مرکبات، ماهی، سویا، گل و گیاهان زینتی، چوب، قارچ خوراکی و … اشاره کرد. روسیه پس از کشور خودمان دومین مشتری پروپاقرص محصولات این استان و مشتری ثابت کیوی‌های مازاد تولید شده در این استان است.

مازندران اولین استانی است که این میوه استوایی محبوب در آن کشت شده است و در حال حاضر 85 درصد کیوی‌های کشور را تولید می‌کند.

آب و هوای مازندران

آب و هوای استان مازندران در مناطق ساحلی قابل‌پیش‌بینی و در مناطق جنگلی، ییلاقی و کوهستانی، غافلگیرکننده است.

مناطق ساحلی این استان از پاییز تا اوایل بهار آب‌وهوایی سرد و بارانی دارند، از اوایل بهار تا اواسط آن هوایی معتدل و از اواسط بهار تا آخر تابستان گرم و شرجی هستند. مناطق کوهستانی و ییلاقی این استان هم در پاییز و زمستان سرد و بارانی هستند، به‌نحوی‌که بعضی از ییلاقات آن مثل سیاه‌بیشه در فصل زمستان خالی از سکنه می‌شود. در فصل بهار و تابستان آب و هوای این منطقه قابل‌پیش‌بینی نیست، به‌نحوی‌که امکان دارد صبح هوا آفتابی و گرم و عصر بارانی و خنک شود.

بهترین زمان سفر به مازندران

مازندران در هر فصلی زیبا است و می‌تواند یک مقصد گردشگری ایدئال برای هر زمانی از سال باشد. بهترین زمان سفر به استان مازندران به این بستگی دارد که تفریح موردنظر شما چه چیزی باشد. اگر بخواهید آب‌تنی کنید و از تفریحات آبی لذت ببرید، بهترین فصل سفر به این استان و شهرهای ساحلی آن بهار است. اگر هم بخواهید از خنکی هوا و طبیعت لذت ببرید، بهتر است در بهار و تابستان به ییلاقات و مناطق کوهستانی مازندران سفر کنید. البته این مناطق در فصل پیک سفر معمولاً شلوغ هستند و باید از چند وقت قبل به فکر اجاره ویلا و سوئیت در استان مازندران باشید.

در فصول سرد سال هم شهرهای ساحلی جذابیت‌های خاص خود را برای عاشقان پاییز و زمستان دارند.

اجاره ویلا استخردار

• 50 هزار تومان تخفیف
• مخصوص کاربران بلاگ
• کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

جاهای دیدنی استان مازندران

برای پرداختن به تمامی جاهای دیدنی استان مازندران، به یک کتاب قطور نیاز داریم. جاهای دیدنی این استان هم شامل ساحل و دریا می‌شود و هم جنگل، کوهستان، دریاچه، آبشار، غار و آثار باستانی را در بر می‌گیرد.

شهرهای ساحلی مازندران

اکثر شهرهای بزرگ و پرجمعیت استان مازندران یا همسایه دریا هستند یا فاصله چندانی با دریا ندارند. بابلسر، رامسر، تنکابن، نمک‌آبرود، نوشهر، محمودآباد، سرخ‌رود، متل قو، فریدون‌کنار و عباس‌آباد از مشهورترین شهرهای ساحلی این استان محسوب می‌شوند که میزبان بهترین سواحل مازندران هستند.

جنگل‌های استان مازندران

بخش بزرگی از جنگل‌های هیرکانی که سرمایه‌ای ملی و بین‌المللی محسوب می‌شوند در استان مازندران قرار دارد. اهالی هر کدام از شهرهای نزدیک این جنگل‌ها، به بخشی از جنگل‌های مازندران که همسایه آن‌ها است نام خاص خود را داده‌اند که از میان آن‌ها می‌توانیم به فهرست زیر اشاره کنیم:

• جنگل‌های دو هزار و سه هزار
• جنگل الیمستان
• جنگل لفور
• جنگل سیسنگان
• جنگل دالخانی

اجاره ویلا رامسر با بهترین قیمت

• 50 هزار تومان تخفیف
• مخصوص کاربران بلاگ
• کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

دریاچه‌های استان مازندران

دریاچه چورت، فراخین، ولشت، شورمست، الیمالات، الندان و … از مشهورترین و بهترین دریاچه‌های استان مازندران هستند که در سرتاسر این استان پراکنده شده‌اند و هر ساله گردشگران زیادی را فارغ از سختی و آسانی مسیر دسترسی، به خود جذب می‌کنند.

آبشارهای استان مازندران

هرجا که کوه جنگل هست و دریا هم نزدیک است، حتماً آبشاری هم وجود دارد. مازندران به نوعی سرزمین آبشارها هم محسوب می‌شود و فهرست آبشارهای مازندران آن‌قدر طولانی است که ما فقط به معرفی چند آبشار بسنده می‌کنیم:

• آبشار آب پری
• آبشار شاهاندشت
• آبشار هریجان
• آبشار صفارود
• آبشار ایج
• آبشار اوبن

اماکن تاریخی استان مازندران

بستگی دارد که بخواهید به کدام بخش تاریخ سفر کنید و با کدام شخصیت تاریخی احساس قرابت بیشتری داشته باشید. پس از این که نیتتان را مشخص کردید، می‌توانید سراغ فهرست بلندبالای اماکن تاریخی مازندران مثل خانه نیما یوشیج در یوش، خانه کودکی محمدرضا شاه در آلاشت، قلعه مارکو رامسر، برج ساعت ساری، پل معلق بابلسر، کاخ مرمر رامسر و … بروید.

سوغات و صنایع‌دستی مازندران

بیشتر محصولات کشاورزی مازندران که در بخش اقتصاد این استان به آن‌ها اشاره کردیم را می‌توانید به عنوان سوغات استان مازندران در نظر بگیرید. با این حال دیده شده که اکثر هموطنان برنج، کلوچه، دلار (چاشنی سالاد و ماست‌وخیار)، مرکبات، انواع ترشی و مربا، صنایع‌دستی ساخته شده از حصیر و نمد را به عنوان سوغاتی مازندران با خود به شهرشان می‌برند.

سوغاتی‌های خوشمزه این استان فقط شامل خوراکی‌های بالا نمی‌شود و بهتر است در سفر به این استان سوغاتی‌های موجود در فهرست زیر را هم در نظر بگیرید:

• شکر قهوه‌ای (سوغات شهر بهنمیر)
• عسل کوهی
• رب انار
• انواع نان محلی
• آلبالو
• انواع آلوچه
• انار
• گردو
• سیب
• ازگیل

به جز خوشمزه‌جات، می‌توانید سایر صنایع‌دستی این استان مثل مصنوعات چوبی، ظروف سفالی و باشلق را هم به عنوان سوغات به خانه ببرید.

غذاهای محلی استان مازندران

غذاهای محلی استان مازندران بیشتر با محوریت همان نعماتی که در این خطه به‌وفور یافت می‌شود پخته می‌شوند. به عنوان مثال، مرغ، اردک و ماهی شکم پر مازندرانی اوج استفاده از این نعمات است؛ چون در پخت آن‌ها علاوه بر محصولات دامی، از سبزیجات محلی، گردو، رب انار و آلوچه جنگلی هم استفاده می‌شود.

از دیگر غذاهای محبوب مازندران می‌توانیم به کهی پلا، کدو بره، خورشت ناردون، اکبر جوجه، برنجک (دسر)، بیج بیج، سوسه خرش، شامی بابلی، نازخاتون و همان هلی کتنی مشهور اشاره کنیم.

رستوران‌های مازندران

احتمالاً یکی از مشهورترین رستوران‌های استان مازندران، رستوران خاور خانم است که خود به‌تنهایی به یک جاذبه گردشگری تبدیل شده است. این رستوران حاصل کشف استعداد میزبانی و دست‌پخت خاور خانم از اهالی روستای سرولات (نزدیک رامسر) است که در فصل‌های شلوغ باید برای غذا خوردن در این رستوران در صف بایستید.

از دیگر رستوران‌هایی که غذاهای ایرانی و محلی این استان را سرو می‌کنند می‌توانیم رستوران حاج حسن ساری، رستوران مارشو ساری، فرزین متل قو، چاشت محمودآباد، اکبر جوجه اصلی در رامسر، بلوط اربه کله و کدبانوی رامسر را نام ببریم.

اگر هم هوس پیتزا، همبرگر و … کردید می‌توانید به برترین فست‌فودهای این استان مثل نیت و رامسر و باتیس رویان بروید.

مراکز خرید استان مازندران

توسعه شهرسازی و مدرن کردن بعضی از شهرهای اصلی این استان مثل رامسر، متل قو، بابلسر و … در دوران پهلوی باعث شد تا به‌تدریج مراکز خرید مدرن هم در شهرهای مختلف استان مازندران ساخته شود. در حال حاضر هم افزایش جمعیت و گردشگر در استان مازندران باعث شده تا بیشتر شهرهای مهم این استان حداقل یک مرکز خرید مدرن و چندطبقه و همه‌چیزتمام (با شهربازی، رستوران و …) داشته باشند.

مهم‌ترین و مشهورترین مراکز خرید مازندران را می‌توانید در فهرست زیر ببینید:

• برج‌های دوقلوی متل قو (الماس)
• مرکز خرید اروپا بابلسر
• مرکز خرید آرامش بابلسر
• پاساژ سیمرغ محمودآباد
• مرکز خرید الهیه ساری
• بازار ترکمن‌های ساری
• بازار سنتی الغدیر محمودآباد
• بازار روی نوشهر
• بازارهای هفتگی رامسر

اقامت در استان مازندران

اقامتگاه‌های استان مازندران به هیچ گردشگری با هر سلیقه و سطح درآمدی نه نمی‌گویند. حتی در لاکچری‌ترین شهرهای ساحلی این استان می‌توانید هم اقامتگاه‌های لوکس و هم اقامتگاه‌های اقتصادی پیدا کنید. البته بعضی از شهرک‌های ساحلی این استان مثل خزرشهر تقریباً یک اروپای کوچک محسوب می‌شوند و قیمت اجاره سوئیت و ویلا در آن‌ها سر به فلک می‌کشد.

اقامتگاه‌های بوم‌گردی، روستایی و کلبه‌های جنگلی بیشتر در مناطق کوهستانی و ییلاقی استان مازندران مثل سوادکوه، سیاه‌بیشه، فیلبند و … پیدا می‌شوند و مسلماً برای اقامت در بهترین ویلاها هم باید سراغ شهرهای ساحلی مشهوری مثل متل قو، رامسر، بابلسر، سرخ‌رود و … بروید.

راه‌های دسترسی به استان مازندران

از هرجای ایران می‌توانید خودتان را از طریق زمین، هوا و راه‌آهن به استان مازندران برسانید. اهالی شرق کشور می‌توانند مسیر مشهد، گرگان و بعد ساری را برای دسترسی زمینی به مازندران انتخاب کنند. اهالی تهران، جنوب و مرکز کشور هم گزینه‌هایی مثل جاده چالوس، آزادراه تهران شمال و جاده هراز را در پیش رو دارند و اهالی غرب و شمال غرب کشور هم می‌توانند از مسیر اردبیل، آستارا، رشت و سپس رامسر یا جاده قزوین-رشت خودشان را به استان مازندران برسانند.

بعضی از شهرهای این استان مثل ساری و رامسر فرودگاه بین‌المللی دارند و می‌توانید از بیشتر شهرهای ایران به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم خودتان را به این شهرها برسانید.

مسیر ریلی تهران-بندر ترکمن هم که شهره خاص و عام است و پل تاریخی ورسک باعث شده تا کمتر کسی را بتوان پیدا کرد که از نحوه دسترسی به مازندران با قطار بی‌اطلاع باشد.

سخن آخر

در این مقاله به یکی از زیباترین و محبوب‌ترین مقاصد گردشگری کشور یعنی استان مازندران سفر کردیم. اول گشتی در تاریخ و جغرافی زدیم و با موقعیت این استان و تاریخچه آن آشنا شدیم و فهمیدیم که مازندران یکی از قدیمی‌ترین سرزمین‌های ایران‌زمین است. بعد هم به شما گفتیم که بسته به سلیقه و علایقتان، می‌توانید هر زمانی از سال به این استان سفر کنید و در انتها هم با بهترین جاهای دیدنی، سوغات، رستوران‌ها و مراکز خرید استان مازندران آشنا شدیم.

اگر تا اینجای مقاله را خوانده‌اید و دلتان برای دریا، کوه‌ها، جنگل‌ها و ییلاقات مازندران تنگ شده و می‌خواهید به این استان سفر کنید، یادتان نرود که پیش از هر کاری سری به صفحه اجاره ویلا شمال بزنید و اول اقامتگاه موردنظرتان را رزرو کنید.

سؤالات متداول درباره استان مازندران